اصفهان و چالش‌های رسیدن به شهر دسترس‌پذیر

"وقتی افراد دارای معلولیت، کودکان و سالمندان از لحاظ اجتماعی احساس وجود می‌کنند که شهرها با قابلیت دسترس‌پذیری مدنظرشان ساخته شود."

به گزارش ایمنا، امیراحمد زندآور، رئیس کمیسیون حمل‌ونقل و فناوری اطلاعات شورای اسلامی شهر اصفهان در یادداشتی به مناسبت "روز اصفهان" از چالش‌های پیش‌ روی این شهر برای رسیدن به شهر دسترس‌پذیر نوشته که متن آن را در ادامه می‌خوانید:

"شهر دسترس پذیر، شهری است که همه شهروندان آن از جمله افراد توان یاب، از کودکان و سالمندان گرفته تا افراد معلول و نابینا، از ظرفیت‌های آن استفاده کرده و با حداکثر ایمنی و سهولت، امکان حرکت در سطح شهر را داشته باشند.

دسترس پذیری ابعاد گوناگونی از رفع نیازها و تامین الزامات ناتوانان جسمی و حرکتی را در جامعه شهری مد نظر قرار می‌دهد و تنها در مناسب‌سازی فیزیکی شهر خلاصه نمی‌شود بنابراین باید با هدف ایجاد محیط بدون مانع و قابل دسترس جهت مشارکت افراد دارای معلولیت و نیز سایر اقشار کم توان در همه حوزه‌های زندگی و فراهم آوردن فرصت برابر برای آنها در برخورداری از امکانات زندگی اجتماعی، همانند سایر افراد اقداماتی بشود.

دسترس پذیری، کلیدی برای فراگیرسازی شهرهاست. همان گونه که جمعیت جهان افزایش می‌یابد مردم بیشتری در شهرها زندگی خواهند کرد. این به آن معنی است که افراد دارای معلولیت و افراد کم توان بیشتری در شهرها زندگی خواهند کرد. همانگونه که شهرها در اندازه گسترش می‌یابند باید بیندیشیم که چگونه و برای چه کسی ساخته می‌شوند.

وقتی افراد دارای معلولیت، کودکان و سالمندان از لحاظ اجتماعی احساس وجود می‌کنند که شهرها با قابلیت دسترس‌پذیری مدنظرشان ساخته شود؛ بنابراین اگر مسکن، حمل و نقل، آموزش، اشتغال، خدمات سلامتی و فناوری اطلاعات دسترس پذیر بوده و فرصت‌های بیشتری برای آموزش، اشتغال و مداخله در خط مشی‌ها و مصالح سیاسی برای آنان پیش آید، این اقشار جامعه دچار تبعیض نمی‌شوند بدین سبب در شهرهایی با برنامه ریزی خوب افراد دارای معلولیت، خانواده‌هایشان و جوامعشان از لحاظ اجتماعی شادتر و وضعیت مالیشان بهتر است.

در این بین آنچه برای اصفهان در وهله نخست حائز اهمیت بوده، این است که نهادهای عمومی و دولتی باید دسترس‌پذیر شوند؛ به‌طور مثال اگر سینما، کتابخانه‌، موزه‌، پارک یا ساختمان‌های اداری ساخته می‌شود باید با استانداردهای لازم، مناسب‌سازی شوند که این استانداردها با وجود متنوع بودن چندان پیچیده نیستند.

اگر این مقررات در زمان ساخت رعایت شود طبیعی است که نسبت به مناسب‌سازی یک بنای از قبل ساخته‌ شده، راحت‌تر بوده و هزینه به مراتب کمتری هم نیاز است. البته واقعیت این است که هنوز تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله زیادی وجود دارد زیرا اساساً این موضوع در ساختار ابتدایی شهرهای ما دیده نشده است و ایجاد یک شهر دسترس‌پذیر فرآیند دشواری است و نمی‌توان شهر ساخته‌ شده را خراب کرده و تمام معابر را برای معلولان مناسب‌سازی کرد.

در این سال‌ها مدیریت شهری سعی داشته با مناسب سازی معابر شهری و اماکن عمومی و وسایل نقلیه اعم از مترو و اتوبوس و نیز توجه ویژه به موضوع شهر دوستدار سالمند و همچنین شهر دوستدار کودک گام‌های مؤثری در راستای در دسترس‌پذیر بودن اصفهان برای اقشار مختلف بردارد.

صدور کارت ویژه برای معلولان به منظور استفاده رایگان از وسایل حمل‌ونقل عمومی شامل اتوبوس، مترو و بی‌.آر. تی و تخصیص ۳۰ درصد کمک هزینه سرویس مدارس به دانش‌آموزان نابینا و معلول با هماهنگی دستگاه‌های اجرایی ذیربط گوشه‌ای از اقدامات مدیریت شهری برای دسترس‌پذیر کردن اصفهان بوده است.

پیش بینی‌ها حاکی است که شهرهای کشور ما طی چند دهه آینده با تعداد زیادی جمعیت سالمند روبه رو می‌شود، سالمندان از حساس‌ترین اقشار جامعه شهری هستند که پس از سال‌ها کار، تلاش و کسب تجربه به مرحله‌ای از زندگی خود رسیده‌اند که نیازمند توجه و آرامش بیشتر و حضور در فضاهای تعاملی و مشارکتی هستند بنابراین ضروری است که برنامه‌های مراقبت و سلامت سالمندان متناسب با شرایط سنی آنان باشد.

شهر دوستدار سالمند شهری دسترسی پذیر است که امنیت و ایمنی حضور در فضای شهری را در اختیار جامعه سالمندی قرار می‌دهد، درصورت فراهم شدن این الزامات اولیه جنبه‌های دیگر شهر دوستدار سالمند از جمله احترام به کرامت انسانی آن محقق می‌شود. با توجه به اینکه شهر اصفهان به عنوان پایلوت شهر دوستدار سالمند معرفی شده، نیاز است درک صحیحی نسبت به انتظارات و نیازهای جامعه سالمند شهر اصفهان وجود داشته باشد تا یک شهروند سالمند نیز مانند سایر شهروندان، فعال و در خدمت اهداف شهر قرار گیرد.

شهر دوستدار کودک نیز شهری است که در آن تأمین خواسته‌های کودکان در اولویت قرار می‌گیرد و وضع اجتماعی، فرهنگی و معماری آن همسو با نیازهای آنهاست و حقوق کودکان در سیاست‌ها، قوانین، برنامه‌ها و بودجه منعکس می‌شود.

در حال حاضر اتاق مادر و کودک در پایانه مسافربری کاوه و صفه و سیتی سنتر اصفهان ایجاد شده و از جمله برنامه‌هایی که در حوزه شهر دوستدار کودک دنبال می‌شود می‌توان به مواردی همچون ارتقای کیفی فضاهای شهری متناسب کودکان و نظارت بر حسن اجرای آن، برند سازی، ترویج و آموزش اصول صحیح تربیتی و آموزشی کودکان از طریق شبکه سازی فضاهای اجتماعی و شهری، توسعه و ارتقای کیفی بازیکده‌ها یا فضاهای بازی مطلوب برای کودکان شهر و مشارکت کودکان در مدیریت شهری اشاره کرد.

طبق چشم‌اندازهایی که برای اصفهان به عنوان شهر دوستدار کودک ترسیم شده، این شهر باید به شهری ایمن، سبز، دوستدار کودک، خانواده محور و مشارکت جو تبدیل شود تا با این کار نظرات کودکان هم محترم شمرده شده و استعدادهای آنها شکوفا شود. اگرچه طراحی فضاهای شهری و توجه به جنبه‌های کالبدی شهر، ضرورت دارد، اما چنانچه قصد داریم شهری داشته باشیم که دوستدار کودک باشد، در ابتدا باید کرامت و منزلت همه ساکنان شهر محقق شود زیرا کودکان در دامان پدران و مادرانی بزرگ می‌شوند که از شهروندان شهر هستند و تضمین سلامت روحی و جسمی آنان با برخورداری از حقوق شهروندی گامی اساسی در راستای تحقق شعار شهر دوستدار کودک است؛ به عبارت دیگر شهر دوستدار کودک یک شهر دوستدار انسان است.

محیط‌های عمومی و فضاهای شهری جزئی از فضاهایی هستند که بررسی مفهوم ایمنی در آن‌ها به خاطر ماهیت عمده استفاده کنندگان این گونه محیط‌ها که خانواده‌ها و کودکان هستند بسیار مهم و ضروری است.

در حوزه شهری بیشتر بحث آسیب‌پذیری در برابر مخاطرات مطرح است، از نظر کارشناسان یکی از جنبه‌های مهم تاب‌آوری شهری، جنبه اجتماعی آن بوده که اگر بیشتر از توجه به زیرساخت‌های کالبدی و فیزیکی اهمیت نداشته باشد، به همان اندازه است؛ تاب‌آوری یک شهر، هنگام گرفتن تصمیمات و انجام انتخاب‌هایی برای آینده شهر و یا زمانی که درک صحیحی از خطرات پیش روی شهر انجام می‌شود تقویت خواهد شد.

به دلیل گستردگی مفهوم تاب‌آوری در ابعاد اجتماعی، اقتصادی، برنامه‌ریزی، کالبدی و زیرساختی، مدیران باید به تحلیل لایه‌های شهری در ابعاد مختلف، بهبود سطح خدمات در زمان بحران، شناخت اماکن آسیب‌پذیر در زمان بحران و برنامه‌ریزی زیر ساخت‌ها و بهره‌گیری از مدل‌های بازیابی در کوتاه‌ترین زمان ممکن پرداخته و با توجه به این مؤلفه‌ها شهر را تاب‌آور کنند.

شهر اصفهان از چند بخش تشکیل شده که برای بخش تاریخی آن مدیریت شهری و دستگاه‌های متولی در تلاش هستند آثار ارزشمند تاریخی را به نوعی با انجام طرح‌های تاریخی_مهندسی تاب‌آور کنند. بخش دیگر شهر اصفهان، ساخت‌های جدید است و با توجه به اینکه تمامی متقاضیان برای ساخت ابنیه‌ها چه دولتی و چه خصوصی ملزم هستند به سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی مراجعه و تأییدیه ایمنی دریافت کنند و البته کارشناسان این سازمان نیز مسائل مربوط به تاب‌آوری، مقابله با رخدادها و حوادث را در تأییدیه‌های خود مدنظر قرار می‌دهند؛ از این رو می‌توان گفت از یک بُعد اصفهان شهری تاب‌آور است و از بُعد دیگر تاب‌آور نیست.

بنابراین لزوم دسترسی هرچه بیشتر اقشار مختلف جامعه به امکانات شهری به‌ویژه آن‌هایی که احتمالاً بلایای طبیعی زندگیشان را تهدید خواهد کرد، ایجاب می‌کند که مدیران شهری و مدیران دستگاه‌های متولی در خصوص افزایش تاب‌آوری، طرح‌ها و برنامه‌های جدی‌تر و جدیدتری را اجرا کنند."

کد خبر 456835

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.