به گزارش خبرنگار ایمنا، امروزه اقتصاد جهانی به سمت «اقتصاد نوآورانه» و «دانش محور» حرکت کرده و شاخص‌هایی از جمله ثروت، نقش چندانی در اقتصاد ایفا نمی‌کند. در چنین شرایطی کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه به دنبال استفاده حداکثری از ظرفیت نوآوری و کارآفرینی برای افزایش تولید ناخالص خود هستند.
کارآفرینی علاوه بر ایفای نقش در توسعه کشورها، مشکل اشتغال را نیز حل می‌کند و علاوه بر این با عرضه محصولات جدید و نوآورانه وضعیت زندگی افراد در جامعه را نیز بهبود می‌دهد.
بر اساس آمارهای موجود، بیش از نیمی از تولید ناخالص داخلی و صادرات در کشورهایی همچون ایالات متحده آمریکا توسط کسب و کارهای کوچک و متوسط انجام می‌شود بنابراین دولت‌ها و سازمان‌ها اهمیت بیشتری به کارآفرینی می‌دهند.
شهر اصفهان با داشتن ظرفیت‌های فراوان به ویژه در حوزه گردشگری، هنر و صنایع دستی، همچنین اجماع چهار مجموعه بزرگ دانشگاهی، جایگاه ویژه‌ای در خلق و پرورش ایده‌های نوآورانه دارد که این موضوع لزوم توجه به حوزه کارآفرینی را بیش از پیش گوشزد می‌کند.
در همین رابطه، جواد راستی، عضو هیئت علمی و مدیر ناحیه نوآوری دانشگاه اصفهان، در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، با بیان اینکه هنر، صنایع دستی و گردشگری، حلقه مفقود اکوسیستم کارآفرینی اصفهان است، اظهار می‌کند: جایگاه هنر و صنایع خلاق در اصفهان خالی مانده و به عنوان یک شهر صنعتی به سمت توسعه کسب و کارهای مرتبط با فولاد و پتروشیمی حرکت کرده است.
وی می‌افزاید: این در حالی است که در دنیا اصفهان را به هنر گردشگری و صنایع دستی می‌شناسد اما متأسفانه از سرمایه چند صد میلیارد دلاری که صنایع خلاق در جهان ایجاد می‌کند، عقب مانده‌ایم و سهم ایران از این سرمایه رقم بسیار اندکی است.
عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان می‌گوید: بخش مهمی از اکوسیستم شهر اصفهان باید مرتبط با صنایع خلاق باشد در حالی که اکنون جایگاه صنایع دستی خلاق در کریدور فناوری اصفهان خالی است.
راستی با بیان اینکه دوران اقتصاد مبتنی بر نفت در ایران به سر آمده است، اضافه می‌کند: لازم است آینده اقتصاد را بر کارآفرینی و اقتصاد دانش بنیان استوار کنیم.
وی معتقد است: اصفهان زیست بوم کارآفرینی و فضاهای اشتراکی خوبی در اختیار داشته و شهرک علمی و تحقیقاتی نیز ستون محکمی در کارآفرینی اصفهان است.
عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان به شکل‌گیری ناحیه نوآوری در این دانشگاه اشاره و اظهار می‌کند: در واقع مجموعه از تلاش‌ها در اصفهان برای عملی کردن اقتصاد دانش بنیان شکل گرفته است.
راستی یادآور می‌شود: در اکوسیستم کارآفرینی نیز همچون اکوسیستم‌های محیط زیست اجزا مختلف باید دست به دست یکدیگر دهند تا سیستم کارایی لازم را داشته باشد.
مشارکت نهادهای حاکمیتی در توسعه زیرساخت‌ها، فضاهای کاری، شبکه‌های مشاوره، شبکه‌های سرمایه‌گذاری و شتاب‌دهی، رسانه‌ها و خیران همگی از جمله اجزا این اکوسیستم هستند که باید در کنار هم قرار گیرند تا سیستم کارآمد باشد.
وی ادامه می‌دهد: در استان اصفهان همه این اجزا وجود دارد، صندوق پژوهش و فناوری استان سرمایه خطرپذیر کارآفرینان را تأمین می‌کند، فضاهای کاری پراکنده در شهر به طور اختصاصی برای واحدهای فناور فراهم شده، شبکه پژوهش و فناوری استان به کسب و کارها مشاوره می‌دهد و شبکه‌های سرمایه‌گذاری و شتاب‌دهی نیز در حال شکل‌گیری است.
اصفهان؛ یکی از پویاترین اکوسیستم‌های کارآفرینی کشور
عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان می‌گوید: با وجود چنین ظرفیت‌هایی، اصفهان یکی از پویاترین اکوسیستم‌های کارآفرینی کشور را خواهد داشت اما اکنون تعدد مراجع تصمیم‌گیری و هماهنگ نبودن مراجع با یکدیگر که موجب ایجاد مشکلاتی در زمینه بیمه و مالیات می‌شود از این امر جلوگیری کرده است.
راستی می‌افزاید: تفکر حاکم بر هر مرجع به قدری متفاوت است که عملاً بسیاری از پیگیری‌های کارآفرینان بی نتیجه مانده و افراد دلسرد می‌شوند. هرگاه نقش حاکمیت و بوروکراسی اداری در فرایند انجام کار پررنگ باشد، بخش خصوصی نیز به انجام فعالیت در این زمینه بی‌رغبت می‌شود.
وی ادامه می‌دهد: در برخی موارد، فرایند اعطای اعتبارات و تسهیلات که برای بخشی از اکوسیستم در نظر گرفته شده به قدری طولانی شده که افراد ترجیح می‌دهند یا حمایت و تسهیلاتی از نهادهای دولتی دریافت نکرده و با سود بیشتر سرمایه مورد نیاز خود را تأمین کنند و یا اینکه کار را به کلی رها کرده و به مشاغل خدماتی بپردازند.
به اعتقاد این عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان، اصفهان یکی از استان‌های برجسته کشور در حوزه کارآفرینی است. سرمایه انسانی که در این زمینه در اصفهان حضور دارند، در کشور نام‌آور بوده و در کنار این موارد، کسب و کارهای حوزه فناوری اطلاعات به خوبی در حال پیشرفت است.
وی تصریح می‌کند: منطقه ویژه علم و فناوری چندین پروژه پیشران فناوری در حوزه گلخانه‌های پایدار و بازی‌های درمانی که صنایع سبز هستند، اکنون در اصفهان مشغول به کار است.
ناصر یارمحمدیان، عضو هیئت علمی دانشگاه هنر اصفهان، نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، با بیان اینکه کارآفرینی به معنای خلق ارزش از فعالیت‌های نوآورانه است، می‌گوید: امروزه حجم وسیعی از فعالیت‌های اقتصادی و تولید ناخالص کشورها را به خود اختصاص داده و در اقتصاد دنیا اهمیت ویژه‌ای دارد.
وی می‌افزاید: توزیع ثروت و درآمد بین اقشار مختلف دنیا با کارآفرینی متحول شده است و اکنون قشر ثروتمند از قشر جوان نوآور و مرتبط با تکنولوژی و فناوری هستند. همچنین سهم فعالیت‌های کارآفرینانه در اقتصاد دنیا در حال افزایش است و رشد این بخش نسبت به سایر بخش‌های اقتصادی شتاب بیشتری دارد.
عضو هیئت علمی دانشگاه هنر اصفهان بیان می‌کند: در کشورهای پیشرو، رشد صنایع خلاق که بخش عمده‌ای از آن توسط فعالیت‌های کارآفرینانه انجام می‌شود، شتاب گرفته است. به دلیل پیشرفت تکنولوژی و انباشت دانش ظرفیت‌های خوبی برای حل مشکلات و مسائل جامعه ایجاد کرده و کسی که بتواند از این ابزار استفاده کند، می‌تواند تجارت موفقی داشته باشد.
یارمحمدیان اضافه می‌کند: همچنین به دلیل ظرفیت موجود که باعث رشد شتابان آن بخش شده و کارایی و بهره‌وری را افزایش می‌دهد و می‌تواند نقش ویژه‌ای داشته باشد.
وی معتقد است شهر اصفهان با داشتن چهار دانشگاه سراسری بزرگ، دانشگاه‌ها و مؤسسات غیر انتفاعی، پژوهشکده‌های مختلف و شهرک علمی و تحقیقاتی، فضای مساعدی را برای جهش اقتصادی ایجاد کرده اما متأسفانه هنوز ظرفیت‌سازی خوبی برای شکل‌گیری کارآفرینی خلاق در این استان شکل نگرفته است.
عضو هیئت علمی دانشگاه هنر اصفهان با اشاره به لزوم ایجاد مزیت فعالیت‌های کارآفرینی در شهر اصفهان، خاطر نشان می‌کند: در این صورت نیروهای مستعد با ایده‌های خلاقانه به جای آنکه جذب فعالیت‌های روزمره شوند، در این عرصه ارزش آفرینی می‌کنند. اگر اینچنین مزیت‌سازی‌ها انجام شود، نیروها و کارآفرینان مستعد و سرمایه مناطق دیگر نیز به شهر اصفهان جذب می‌شود.
یارمحمدیان با تاکید بر اهیمت ظرفیت سازی، اضافه می‌کند: با بهبود شرایط، اکوسیستم کارآفرینی نیز شکل می‌گیرد اما مزیت‌سازی و بالفعل شدن ظرفیت‌های بالقوه هنوز انجام نشده و لازم است شرایط به گونه‌ای مساعد شود که شخصی که استعداد کارآفرینی دارد، بدون توجه به تجربه قبلی بتواند ایده خود را به خوبی با سایر عوامل ترکیب و تبدیل به محصول کند.
وی تصریح می‌کند: اگر در شهر اصفهان بتوانیم شرایطی را برای ترکیب ایده با سایر عوامل فراهم کنیم و پس از آن نیز بازاریابی و فروش شکل بگیرد، در واقع مزیت‌سازی کرده‌ایم.
عضو هیئت علمی دانشگاه هنر اصفهان، سرمایه خطر پذیر و تسهیلگری نهادهای عمومی همچون شهرداری و دستگاه‌های دولتی را از جمله عوامل مهم در شکل‌گیری اکوسیستم کارآفرینی دانسته و اظهار می‌کند: در شرایط فعلی عوارض کسب و پیشه یکی از موانعی است که برای استارتاپ ها وجود دارد.
یارمحمدیان تاکید می‌کند: زیرساخت فناوری باید توسط یک نهاد تسهیلگر تأمین شود زیرا یک گروه استارتاپی کوچک نمی‌تواند این تکنولوژی را در ابتدا فراهم کنند. همچنین فضاهای اشتراکی ارائه خدمات نیز باید مهیا شود.
وی ادامه می‌دهد: بخش خصوصی نیز نمی‌تواند به صورت دستوری در این زمینه فعالیت کند و این مزیت را برای شهر اصفهان ایجاد کند. برای انگیزه دادن به بخش خصوصی باید شرایط لازم فراهم شود. یکی دیگر از موانع اصلی تولید مجوزها، و گرفتاری‌های گرفتن آن و کندی رسیدگی به پرونده‌ها است.
عضو هیئت علمی دانشگاه هنر اصفهان با بیان اینکه شاخص بهبود کسب و کار ایران در رتبه بندی جهانی رتبه ۱۲۰ دارد، می‌گوید: پرداخت عوارض و مالیات‌های متعدد و شرایط سخت کسب و کار و تعدد مالیات و عوارض که یکپارچه نیست از جمله عواملی است که به بهبود آن توجهی نشده است.
یار محمدیان اضافه می‌کند: عامل مهم دیگر در اکوسیستم کارآفرینی داده و اطلاعات است، هر بخشی برای پیشرفت و توسعه به پایگاه اطلاعاتی قوی نیاز دارد. میزان تولیدات و خدمات در بخش‌های مختلف، بازیگرانی که در بازار حضور دارند، میزان گردش سرمایه و … از جمله این اطلاعات بوده که می‌تواند به برنامه‌ریزی برای توسعه کمک کند. فراهم کردن این پایگاه نیز انرژی و هزینه لازم دارد.
وی تصریح می‌کند: توسعه بخش کارآفرینی با تعاملات فعالان بین عرصه محقق می‌شود. باید این تعاملات، جامع بوده و به صورت غیررسمی بین فعالان وجود داشته باشد.
این عضو هیئت علمی دانشگاه هنر اصفهان ادامه می‌دهد: این تعاملات موجب هم افزایی بین فعالان شده و شاهد این باشیم که فعالان به بلوغی برسند که انجمن‌های تعاملی بین خودشان شکل دهند زیرا در این صورت در خارج از سیستم دولتی تعامل منظم و مستمر شکل خواهد گرفت و می‌تواند مؤثر باشد.
گزارش از: فرشته بابایی، خبرنگار اقتصادی ایمنا
نظر شما