راه‌حل‌های تازه برای مقابله با آلودگی هوا

پاکسازی هوا در نهایت به ایجاد گفتمان عمومی مبتنی بر شواهد علمی و انجام اقدامات یکپارچه در بخش‌ها و جغرافیای اداری نیاز دارد. از سوی دیگر انجام اقدامات سیاسی و دیپلماتیک برای همراه کردن کشورهای همسایه نیز در این زمینه بسیار مهم است.

به گزارش خبرنگار ایمنا و بر اساس چکیده یک مقاله، آلودگی هوا چهارمین خطر بهداشتی و کشنده در جهان و مهم‌ترین خطر بهداشت محیط است. از هر ۹ مرگ در سطح جهان، یک مورد به آلودگی هوای محیط نسبت داده می‌شود؛ این در حالی است که افراد با درآمد کمتر به طور نامتناسبی تحت تأثیر این نوع عارضه قرار می‌گیرند. بیش از ۹۰ درصد این مرگ‌ها در آسیا و آفریقا اتفاق می‌افتد. تأثیر آب و هوا نیز قابل توجه است:

۵۰ درصد از علل افزایش گرمای کره زمین ناشی از وجود «آلاینده‌های فوق‌العاده» شامل کربن سیاه، متان، هیدرو فلوئور، کربن‌، ازن و تروپوسفر است؛ همچنین آلودگی هوا بر عملکرد، تولید انرژی خورشیدی و برخی جنبه‌های الگوی بارندگی و شدت طوفان نیز تأثیر می‌گذارند.

شهرها کانون آلودگی

شهرها کانون آلودگی هستند و شهروندان خواستار اقدام سریع برای پاکیزه‌تر کردن هوای محیط هستند این در حالی است که بسیاری از اهرم‌های سیاست‌گذاری و تصمیمات مرتبط با سرمایه‌گذاری مورد نیاز برای دستیابی به هوای پاک از عهده شهرها خارج است؛ زیرا به عنوان نمونه شرایط واگذاری تسهیلات برای ایجاد صنایع اغلب در سطح ملی تعیین می‌شود، انتخاب الگوهای مصرفی نیز همین وضعیت را دارد، از سوی دیگر تحولات در این عرصه در حوزه سیاسی هم اثرگذار است.

پاکسازی هوا در نهایت به ایجاد گفتمان عمومی مبتنی بر شواهد علمی و انجام اقدامات یکپارچه در بخش‌ها و جغرافیای اداری نیاز دارد. از سوی انجام اقدامات سیاسی و دیپلماتیک برای همراه کردن کشورهای همسایه نیز در این زمینه بسیار مهم است. کنترل آلاینده‌ها یا از بین بردن میزان و سرعت انتشار آنها اغلب با انجام اصلاحاتی در حوزه صنایع یا اقدامات افراد خاص همراه است که هزینه‌های زیادی در بر دارد، اما در نهایت مزایای هوای پاک‌تر توسط همه ما احساس می‌شود.

ضرورت کاستن از منابع محلی آلاینده محیط

در حوزه مقابله با آلایندگی هوا توجه بسیاری از شهرها به کاهش منابع انتشار محلی نظیر حمل و نقل سوخت فسیلی، سوزاندن پسماندهای جامد و منابع انرژی خانگی با میزان زیاد سوزاندن مانند زغال سنگ معطوف بوده است. کاهش تولید گازهای گلخانه‌ای در خانه‌ها اغلب در اولویت طرح‌های دستیابی به انرژی پاک بوده است؛ توضیح آنکه خانوارها معمولاً وقتی توانایی تأمین انرژی را دارند، برق، گاز و سایر اشکال انرژی محلی را کمتر ترجیح می‌دهند.

اما سوزاندن زباله‌های جامد نیز در زمینه افزایش آلودگی هوا چالش برانگیز است، در این زمینه علاوه بر ضرورت داشتن یک سیستم جامع و کاربردی برای زباله‌های جامد جمعی، اتخاذ راهکاری برای جلوگیری از احتراق خود به خود زباله‌ها و مدیریت دفن پسماند نیز ضروری است. سوزاندن مواد زائد جامد یک منبع آلودگی متناوب است و انجام اقدامات مداوم برای کاهش آن را دشوار می‌کند؛ به عنوان مثال آتش‌سوزی سال ۲۰۱۶ در محل دفن زباله در بمبئی، بسیاری از شهر را در مه و دود مسموم قرار داده و شور و هیجان رسانه‌ای را برانگیخت.

وسایل نقلیه مسافری و باری اغلب از بزرگترین عوامل ایجاد آلودگی هوای شهری است؛ به همین دلیل است که محققان عقیده دارند استراتژی‌های کنترل جامع سه استوار است: با بهینه سازی کاربری زمین از نیاز به حمل و نقل جلوگیری کنید، تغییر به حالت‌های کم تابش و نظافت وسایل نقلیه را از طریق سوخت‌های پاک کننده و استانداردهای دقیق‌تر انتشار بهبود بخشید و محدودیت وسایل نقلیه و مناطق کم انتشار یا هوای پاک را به عنوان گزینه‌هایی برای رفع آلودگی هوای شهری مورد توجه قرار دهید؛ به عنوان مثال، پارلمان سائو پائولو طرح «جمعه‌های بدون خودرو» را تصویب و بر اساس آن، علاوه بر محدود کردن ورود وسایل نقلیه شخصی را در آخرین جمعه هر ماه به منطقه مرکزی شهر، حمل و نقل پاک‌تر را تشویق کرد. در جهان به کاهش آلودگی هوا از طریق کنترل آلاینده‌ها در مناطق اطراف توجه زیادی می‌شود در حالی که به عنوان نمونه طرح سه شنبه‌های بدون خودرو که در در کلانشهر اصفهان و یا شهرهای دیگر اجرا می‌شود، صرفاً به یک امر تبلیغاتی تبدیل شده و بهره‌وری مناسبی طرح نداشته است؛ در چین اما انجام ارزیابی و امکان سنجی از یک منطقه با میزان کم انتشار، افکار عمومی را همراه و از پیشنهادات استقبال کرد، این تأثیر قابل اثبات اغلب باعث حمایت بیشتر شهروندان می‌شود: به عنوان مثال، در استکهلم، فقط ۳۴ درصد از ساکنان در ابتدا از طرح‌های شارژ احتقان و مناطق کم انتشار حمایت کردند، اما این درصد شش سال پس از اجرا به ۷۲ درصد افزایش یافت. در صورت قرار گرفتن استراتژی کنترل آلایندگی در مناطق با عبور و مرور زیاد وسایل نقلیه مانند بندرگاه‌ها یا مناطق تجاری با تراکم بالا، ایجاد مناطق کم انتشار می‌توانند تغییرات گسترده‌تری در ناوگان حمل و نقل ایجاد کنند. اکثر شهرها بدون تلاش برای کاهش منابع انتشار در اطراف خود نمی‌توانند به هوای پاک دست یابند.

گاهی اوقات جریان‌ها قابل مشاهده است، به عنوان مثال دود حاصل از سوختن محصول به راحتی از فضا قابل مشاهده است یا گازی منتشر شده از کود و استفاده بیش از حد از کود مصنوعی می‌تواند با تولید گازهای گلخانه‌ای خودرو، نیروگاه و صنعتی ترکیب شده و باعث ایجاد آلودگی ریزگردها شود. به عنوان نمونه در اصفهان سوزندان مزارع کشاورزی در مناطق اطراف بالاخص در شهرستان فلاورجان که محل کشت برنج است، با توجه به جهت وزش باد، می‌تواند حجم زیادی از آلاینده‌های خطرآفرین را وارد کلانشهر اصفهان کند.

بنابراین برای داشتن هوای پاکیزه در شهرها کسب داده‌ها در مورد کیفیت هوا در مکان‌ها بسیار با اهمیت است، در مرحله بعد اطمینان از جامع و کامل بودن داده‌ها اهمیت دارد. پیام‌ها باید برای گروه‌هایی که از قبل وجود دارند و می‌توانند برای حمایت از هوای پاک مؤثر باشند، ارسال شود؛ به عنوان مثال پروژه‌های علوم شهروندی که بر نظارت بر کیفیت هوا در نزدیکی مدارس متمرکز است، اطلاعات بیشتری راجع به تعداد افراد مبتلا به بیماری‌های مربوط به آلودگی ارائه می‌دهد، و لذا انتساب منبع (تعیین محل آلودگی) کمک می‌کند تا توجه و فشار برای تغییر روی اقدامات پاک کننده هوا متمرکز شود در عین حال افزایش ضریب استفاده از سرویس‌های برقی بدون محدودیت‌های ترافیکی و سیاست‌های دولت در نقش افزایش و رو به رشد در تغییر مسیر از دیزل به برقی بسیار مؤثر خواهد بود امری که به عنوان یک سنتز از دوگانه ماشین سازی سالیانه در ایران می‌تواند مورد توجه باشد.

مقاله از: حامد اخگر، دکترای شهرسازی

کد خبر 454130

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.