اثر مخرب استرس اکسیداتیو بر بدن چیست؟

پریسا فرزانه در گفت و گو با خبرنگار ایمنا اظهار کرد: استرس اکسیداتیو می‌تواند روی مولکول‌های بیولوژیکی بدن مانند لیپیدها، DNA و پروتئین‌ها اثر منفی بگذارد و همچنین بر سیستم دفاعی سلول که از آنزیم‌ها و معادل‌های کاهنده یا آنتی اکسیدان‌ها تشکیل می‌شوند آسیب بزند.

وی افزود: ایجاد این گونه‌های فعال اکسیژن و خنثی‌ نشدن آن‌ها توسط سیستم دفاعی آنتی اکسیدانی، باعث آسیب دیدن بدن و بروز بسیاری از بیماری‌ها از جمله سندرم متابولیک، بیماری‌های قلبی عروقی، سرطان، بیماری‌های چشمی مانند آب مروارید و پیری می‌شود.

این کارشناس صنایع غذایی گفت: یون‌های فلزی به استثنای آن‌هایی که در ساختار مولکول‌های زیستی مانند آنزیم‌ها ب کار می‌روند، به خاطر داشتن الکترون‌های جفت نشده می‌توانند مثل رادیکال آزاد عمل کنند و این موضوع که اکسیدان‌ها را به رادیکال‌های پایدار تبدیل می‌کنند، برای بدن بسیار خطرناک است؛ اکثر فلزات واسطه، حاوی الکترون‌های جفت نشده هستند. بنابراین فلزات به استثنای روی، می‌توانند جزو رادیکال‌ها در نظر گرفته شوند.

فرزانه ادامه داد: این فلزات می‌توانند اکسیدان‌های نسبتاً پایدار را به رادیکال‌های قدرتمند تبدیل کنند. در بین فلزات واسطه، مس و آهن بیشترین اهمیت را داشته و در غلظت‌های نسبتاً زیاد وجود دارند. به همین دلیل مصرف بیش از حد این دو فلز می‌تواند مشکل ساز باشد و بهتر است مکمل آهن در صورت نیاز و با تجویز پزشک مصرف شود.

این کارشناس صنایع غذایی با اشاره به نقش آلودگی هوا و مصرف غذاهای ناسالم مانند فست فود و استرس بر تولید استرس اکسیداتیو تصریح کرد: همه این عوامل استرس اکسیداتیو را افزایش می‌دهند. متأسفانه سیستم‌های دفاعی بدن نمی‌تواند به تنهایی این حجم رادیکال و گونه‌های واکنش پذیر اکسیژن را در بدن خنثی کند. در نتیجه باید در رژیم غذایی تعادل برقرار کرد.

فرزانه تاکید کرد: میوه‌ها و سبزیجات باید بیشتر مصرف شود. اگر میوه‌ها و سبزیجات رنگی باشد (زرد، نارنجی و قرمز) به علت وجود ترکیبات کاروتنوئیدی و فنولیکی (فلاونوئیدها) بسیار مفیدتر خواهند بود. از طرف دیگر مصرف ویتامین‌های C و E می‌تواند مؤثر باشد، زیرا دارای خاصیت آنتی اکسیدانی هستند. توصیه می‌شود افراد در فصول سرد سال برای جلوگیری از بروز بیماری‌ها آنتی اکسیدان‌ بیشتری مصرف کنند.

وی افزود: مصرف مرکبات، کدو تنبل، هویج، انواع توت، فلفل دلمه با رنگ‌های مختلف، انواع کلم، سیب زمینی به ویژه سیب زمینی شیرین، انواع آجیل، دانه‌های روغنی، جوانه‌ها، غلات سبوس دار، گوجه فرنگی، ملون‌ها، هلو، زردآلو، انواع ادویه‌ها از جمله زردچوبه، دارچین، زنجبیل، انواع فلفل، سبزیجات دارای رنگ سبز تیره می‌تواند در کاهش استرس اکسیداتیو بسیار کمک کننده باشد.