از سوی دیگر از میان ۶۴۰ نماد قابل معامله در بازار سرمایه در این هفته، بازدهی ۲۲۰ نماد در دامنه مثبت قرار گرفت. بنابراین شاهد هستیم که به تدریج سهام شرکت‌های مختلف با توجه به جریان نقدینگی فعال در آن نماد و اخبار اطراف شرکت در حال جدا کردن مسیر خود از اصلاح شاخص هستند.
در کل بازار نیز پس از سپری شدن دو هفته کاملاً منفی، در هفته‌ای که گذشت شاخص با رشد اندک ۲۱۷۷ واحدی طی چهار جلسه معاملاتی افزایش ۰.۱۶ درصدی را به نمایش گذاشت. شاخص هم وزن در این رشد اندک شاخص کل را همراهی نکرد تا با بیش از ۰.۵ درصد کاهش این هفته را نیز نزولی به پایان برده باشد.
با عقب نشینی پی‌درپی شاخص از سطوح حمایتی این سوال بیش از پیش توسط فعالان بازار پرسیده می‌شود که دلیل استمرار روزهای قرمز بازار با وجود جذاب شدن قیمت سهام چیست؟
در میان پاسخ‌های مختلف به تدریج توجه به آثار منفی محدودیت‌های تصنعی برای بازار نظیر حجم مبنا و دامنه نوسان بیشتر می‌شود و گروه بیشتری از صاحبنظران خواهان تجدید نظر در این محدودیت‌ها می‌شوند.
حذف دامنه نوسان؛ راهکار جمع صف‌های سهام
از جمله قاسم محسنی، عضو سابق شورای عالی بورس، در گفتگویی اظهار کرد: «اگر دامنه نوسان برداشته شود و تحلیل جایگزین آن شود، صف‌های خرید و فروش برداشته می‌شود.»
به گفته وی «یکی از معضلات ما محدودیت دامنه نوسان است که در سایر بورس‌ها به این شدت، چنین محدودیتی وجود ندارد. نظرات مخالف و موافق در این خصوص زیاد است اما راجع به این موضوع تا به حال تصمیمی گرفته نشده و این مسئله به ابزاری برای کنترل بازار تبدیل شده که در بلند مدت باعث افزایش نوسان در بازار شده است.»
در اظهار نظری دیگر در این رابطه، عباسعلی حقانی نسب، برداشتن دامنه نوسان و افزایش حجم مبنا را دو راهکار مناسب برای حل مشکلات بازار دانست. حقانی نسب نظر خود را اینگونه توضیح داده است: «اعتقاد بنده این است که باید مسئولین بازار از دست دراز کردن به سمت حقوقی‌ها به منظور حمایت از بازار دست بردارند و به توانایی‌های ساختار بازار باور پیدا کنند.
مناسب‌ترین راه برداشتن دامنه نوسان و افزایش بسیار زیاد حجم مبنا (حداقل ۲۰ برابر وضع موجود) است. باید شرایطی فراهم شود که شکستن قیمت‌ها در بازار سهام به راحتی امکان پذیر نباشد.
مشکل بازار این است که اجازه داده می‌شود با مبالغ بسیار ناچیز قیمت‌ها شکسته شود و قدرت دستکاری بازار افزایش پیدا کند. تنها راه نجات بازار از فرسایشی شدن و کم عمق شدن برداشتن دامنه نوسان و افزایش حجم مبنا است.»
سبز پوش شدن بازار در روز چهارشنبه را صرف نظر از جذاب شدن ذاتی قیمت‌ها در بسیاری از نمادهای کلیدی، می‌توان به حساب اعلام تدریجی نتایج انتخابات آمریکا گذاشت.
اجماع سرمایه‌گذاران بر پیروزی ترامپ در انتخابات آمریکا
اگر چه تا پایان ساعت بازار کماکان کاندیدای حزب دموکرات در شمارش آرا دست بالا را داشت اما شدیدتر بودن رقابت واقعی نسبت به نتایج نظرسنجی‌ها باعث شد اجماع سرمایه‌گذاران بر پیروزی رئیس جمهور فعلی آمریکا و در نتیجه احتمال کاهش بیشتر ارزش ریال برابر دلار قرار داشته باشد.
به همین دلیل اقبال گسترده به سهام شرکت‌های صادرات محور، موجبات سبزپوشی این روز را فراهم آورد. این جمع‌بندی در سایر بازارهای متأثر از دلار نیز منعکس شد به نحوی که صندوق‌های سرمایه‌گذاری در طلا که طی دو هفته گذشته شاهد افت شدید ارزش در اثر کاهش قیمت دلار بودند، در روز چهارشنبه در سقف دامنه ۱۰ درصدی نوسان روزانه معامله شدند.
در میان صنایع فعال در بازار، در این هفته صنایع کاشی و سرامیک، عمده فروشی، استخراج کانه‌های فلزی و زراعت با بازدهی ۷.۷۱ تا ۱.۲۱ درصدی بهترین عملکرد را داشتند. با این حال با مرور ۴۱ نمادی که در این هفته بازدهی بالاتر از ۱۰ درصد داشته‌اند، می‌توان تک سهم‌هایی از گروه‌های مختلف را جستجو کرد که بسیاری از آنها با پشت سر گذاشتن دوره اصلاح سنگین قیمت اکنون در حال رشد هستند.
دوران اصلاح بازار به تدریج در حال به پایان رساندن سومین ماه است و در این مدت تعداد نمادهای معاملاتی که از ۲۰ تا ۷۷ درصد کاهش قیمت را شاهد بوده‌اند به ۴۱۲ نماد رسیده است.
بازدهی ۵۴ نماد بورسی در دوره اصلاح ۳ ماهه
با این حال شاید جالب باشد که بدانیم در همین مدت ۵۴ نماد معاملاتی نه تنها با کاهش قیمت مواجه نبوده‌اند بلکه از ۲۰ تا ۲۳۲ درصد رشد داشته‌اند. در صدر این جدول اگر از یکی دو نماد عرضه اولیه نظیر «شاروم» و «گدنا» و یکی دو سهام کم معامله نظیر «کدما» بگذریم، به سهام عجیب «کاشی حافظ» می‌رسیم.
شرکتی که اکنون ارزش بازار آن از چهار هزار میلیارد تومان فراتر رفته است که ۶۰ درصد بیشتر از دومین شرکت این گروه یعنی کاشی سینا است، شرکتی که در هفت ماهه امسال فروش مبلغی ۱۶۰ درصد بالاتر از کحافظ داشته است.
اگر چه کاشی حافظ پس از واگذاری به بخش خصوصی در سال ۹۵ مسیر رشد عملیاتی و سودآوری را طی کرده است و در حال حاضر نیز با اجرای طرح‌های توسعه سعی دارد که فروش سال ۱۴۰۰ را ۳.۵ برابر نسبت به سال جاری افزایش دهد اما این همه، قیمت حال حاضر سهام این شرکت را توجیه نمی‌کند.
برخورداری شرکت از بازار صادراتی کشورهایی نظیر عمان، امارات، قطر، عراق و پاکستان از جمله دلایل دیگر هیجان برای خرید سهام این شرکت است. شرکت در آخرین کنفرانس اطلاع‌رسانی خود ادعا کرده که ۸۰ درصد از بازار کاشی ۱۰۰ در ۱۰۰ سانتی متر را در اختیار دارد.
جهت تقریب به ذهن ارزش بازار حیرت‌آور کحافظ کافیست ذکر شود ارزش بازار این شرکت اکنون از شرکت‌هایی نظیر آسان پرداخت پرشین، پست بانک، بیمه سامان، بین‌المللی توسعه ساختمان، کارخانجات داروپخش، پتروشیمی قائد بصیر و به طور کلی ۵۳۴ شرکت در بازار سرمایه بالاتر است.
اینکه پس از هویدا شدن آثار حبابی کردن قیمت‌ها در بازار، هنوز گروهی مشغول بازی بادکردن سهام باشند و سازمان نیز بدون هیچ گونه توضیحی نظاره‌گر باشد سرسام‌آور است.
ذکر این نکته هم خالی از لطف نیست که در نیمه مرداد ارزش بازار ماشین‌سازی اراک ۱۳۳ هزار میلیارد ریال و ارزش بازار کحافظ ۲۰ هزار میلیارد ریال بوده است و اکنون پس از سه ماه با کاهش ۷۰ درصدی «فاراک» و افزایش ۱۰۰ درصدی کحافظ سهم به سهم رسیده است. هر دو شرکت نیز در ارزش بازار یکسانی قرار دارند.
در گروه قند و شکر، «قند قزوین» نماینده این گروه در سهم‌های برتر این هفته بوده است. قزوین که اعلام موافقت سهامدار عمده جهت تجدید ارزیابی دارایی‌های آن مصادف با روزهای منفی بازار در شهریور ماه بود، اکنون به نظر می‌رسد به پیشواز این افزایش سرمایه می‌رود.
بهای تمام شده دارایی ثابت مشهود این شرکت در پایان سال ۹۸ بالغ بر ۲۶۰ میلیارد ریال بوده است که از این مبلغ ۱۰۳ میلیارد ریال آن به بهای تمام شده زمین شرکت اختصاص دارد.
با توجه به اینکه شرکت یک‌بار در سال ۹۱ از محل تجدید ارزیابی افزایش سرمایه داده است، انتظار نمی‌رود افزایش سرمایه پیش رو با توجه به ارزش بازار بیش از ۱۲۰۰ میلیارد تومانی شرکت چندان شگفتی آفرین باشد. با این حال کاهش ۴۳ درصدی قیمت سهام شرکت نسبت به میانه تابستان، از سویی و جایگاه بنیادی نسبتاً مناسب شرکت در میان شرکت‌های گروه زمینه رشد قیمت سهام آن را فراهم آورده است.
نگاهی به صورت‌های مالی شش ماهه قند قزوین نشان می‌دهد علیرغم اینکه فروش این شرکت نسبت به دوره مشابه سال گذشته ۲۷ درصد افزایش داشته، سود ناخالص آن شاهد کاهش ۶۴ درصدی بوده است.
واگذاری تعیین قیمت شکر به انجمن صنفی کارخانجات قند و شکر ایران
در هفته گذشته بر اساس مصوبه کارگروه تنظیم بازار قیمت‌گذاری شکر به انجمن صنفی کارخانجات قند و شکر ایران واگذار شد. قیمت ابلاغ‌شده عمده فروشی شکر پیشتر هر کیلو ۶۳ هزار ریال بود که این محصول پس از بسته‌بندی هر کیلو بین ۸۵ هزار ریال (نرخ رسمی) تا ۱۳۵ هزار ریال (قیمت متعارف) به دست مصرف‌کننده می‌رسید.
بر اساس اطلاعیه‌های منتشر شده در سامانه کدال قیمت مصوب شکر به ۷۳ هزار ریال برای هر کیلو برای مصرف اصناف و صنایع افزایش پیدا کرده است. بر این اساس ۳۰ درصد از تولید کارخانجات باید جهت مصرف خانوارها در بسته‌های یک کیلوگرمی به قیمت هر کیلو ۸۷ هزار ریال عرضه شود.
کارخانجاتی که از امکانات بسته‌بندی برخوردار نیستند نیز باید این سهمیه را در بسته‌های ۵۰ کیلویی به قیمت هر کیلو ۶۳ هزار ریال به فروش رسانند. به نظر نمی‌رسد این افزایش برای جبران هزینه‌های کارخانجات کافی باشد اما عمدتاً نرخ‌های ابلاغی در کوتاه مدت تغییر نخواهند کرد.
توجه: این نوشته حاوی هیچ توصیه‌ای برای هر گونه تصمیم سرمایه‌گذاری شامل خرید و فروش نبوده و صرفاً بیان رویدادهای مرتبط با بازار سرمایه و نظر شخصی نگارنده و مسئولیت هر گونه تصمیم بر عهده سرمایه گذاران است.
** کارشناس ارشد مدیریت مالی، تحلیل‌گر بازار سرمایه و بورس
نظر شما