فریاد پرهیز در گفت و گو با خبرنگار ایمنا، اظهار کرد: بدون شک جهانی شدن بارزترین تفاوت بین جهان دیروز و امروز است و با مفهوم یکپارچهسازی و همگن شدن جهان، دهکده جهانی و فشردهسازی ارتباطات جهانی یا به تعبیری «فشردگی بیش از حد معانی و مفاهیم مختلف» رابطه بسیار نزدیکی دارد.
وی با بیان اینکه تبعات و پیامدهای گسترده این پدیده ابعاد مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جوامع جهانی را تحتالشعاع قرار داده است، افزود: در این میان شهرها، تجسمبخش و انعکاسگر جهانی شدن هستند به گونهای که پویاییهای شهری معاصر ترجمان فضایی جهانی شدن است.
این کارشناس ارشد جغرافیا و برنامهریزی شهری تصریح کرد: در عصر جهانی شدن، شهرها به سرعت اقتصادهای خود را به منظور سازگاری با شرکتهای چند ملیتی، رسانههای بینالمللی و گردشگران خارجی تغییر دادهاند و مراکز تجارت جهانی، فستیوالهای بینالمللی و اجتماعات مهاجر بر چشماندازهای شهری حاکم شده است.
وی ادامه داد: بر همین مبنا در پژوهشی با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی، پیامدهای جهانی شدن روی شهرها و به تبع آن تغییر رژیمهای شهری تحلیل شده است که نتایج آن نشان میدهد فرایندهای جهانی شدن منجر به بروز تغییراتی در شهرها و شبکه شهرها شده است؛ به این معنا که اکثریت سرمایهها و نخبگان در شهرهای ویژهای متمرکز شده است و دوقطبی شدن اجتماعی و دوگانگی دیجیتالی به طور روز افزونی افزایش یافته است و معماری ترس بر سکونتگاههای ثروتمند آن سایه افکنده است.
پرهیز اظهار کرد: به دنبال پیدایش شهر کارآفرین، رویهها اهداف و سیاست شهری از اهداف رفاه به سمت اهداف رقابتجویی اقتصادی تغییر پیدا کرده است و همچنین ایده «شهرها به عنوان مکانی برای زندگی جمعی» به ایده «شهرها به عنوان مکانهای مزایای اقتصادی رقابت آمیز» تغییر یافته است.
وی با بیان اینکه مفهوم جهانی شدن عمدهترین میراثی است که سده بیست و یکم از آخرین دستاوردهای علوم اجتماعی در آخرین دهه سده بیستم به ودیعه گرفته است، گفت: جهانی شدن روندی است که در قالب گسترش فناوری اطلاعات و ارتباطات منجر به تشدید یکپارچگی و در همتنیدگی مناسبات گسترده در ابعاد و سطوح مختلف (اقتصادی، فرهنگی، سیاسی) در میان کنشگران نو و سنتی شده است.
این کارشناس ارشد جغرافیا و برنامهریزی شهری ادامه داد: این تأثیرات دگرگونی در مناسبات پیشین اجتماعات انسانی، افزایش حجم مراودات، فرا سرزمینی شدن نیازها و اثرگذاری، فزایندگی دامنه آگاهی و بالتبع آن دگرگونی در مطالبات را همراه داشته است.
وی با بیان اینکه از دهه ۱۹۷۰ جهانی شدن به نیروی قدرتمندی در بیشتر جنبههای زندگی تبدیل شده است، افزود: در این میان میتوان تمام تحولات پیامدها و مظاهر جهانی شدن را در شهرها مشاهده کرد.
اثرات جهانی شدن در توسعه شهرهای معاصر
پرهیز با اشاره به عمدهترین اثرات جهانی شدن روی شهرها، گفت: اثرات جهانی شدن در توسعه شهرهای معاصر نقش بسیار مهمی دارد و باعث انسجام اقتصادهای ملی و تغییر بنیادی شهرهای قدیمی میشود.
وی تاکید کرد: برخی عناصر جهانی شدن شامل جهانی شدن مکانهای تجاری و تولیدی، پیشرفت زیرساختهای فیزیکی برای انتقال اطلاعات، سهولت پردازش معاملات مالی و انتقال جهانی سرمایه، اهمیت روز افزون پیشرفت فناوری در توسعه مناطق شهری و مقدار عظیم فعالیتهای اقتصادی که هم اکنون در بسیاری از مرزهای چندملیتی صورت میپذیرد در توسعه شهری نقش دارد؛ در نتیجه میتوان گفت جهانی شدن منجر به تشدید یکپارچگی و درهمتنیدگی، افزایش حجم مراودات، فراسرزمینی شدن نیازها و اثرگذاری همگرایی هرچه بیشتر فرهنگ اقتصاد و زیرساختهای جهانی چند فرهنگگرایی، جهان وطن گرایی، دموکراسی و اهمیت یافتن روز افزون حقوق بشر شده است.
این کارشناس ارشد جغرافیا و برنامهریزی شهری معتقد است جهانی شدن موجب افزایش ثروت شده است، اما ساز و کارهای مطلوبی برای بازتوزیع مزایا در بین کشورها فراهم نساخته است به گونهای که میزان سرمایهگذاری، کالا، سیاستگذاری، اشتغال و فناوریها به طور ناهمسان و نامتوازنی در مناطق مختلف جهان توزیع شده است.
وی تصریح کرد: نمود جهانی این مسئله در شهرها به صورت استقرار شرکتهای چند ملیتی و پیرو آن سرمایهگذاریها در تعداد معدودی از شهرها، تشدید شکاف عمیق اجتماعی بین طبقات گوناگون شهری، افزایش مهاجرت به شهرهای بزرگ، شکلگیری اجتماعات دروازهدار، افزایش دوگانگی دیجیتالی بین جهان توسعه یافته و در حال توسعه بوده است.
پرهیز با بیان اینکه شهرهای جهانی را میتوان آئینه تمام نمای جهانی شدن دانست که به مرکز کنترل و فرماندهی، انباشت تجارت، سرمایه، مؤسسات و سازمانهای مالی، شرکتهای متعدد، سازمانهای غیر دولتی، نخبگان مرکز توزیع دانش و اطلاعات، خدمات حرفهای پیشرفته، مراکز بانکداری تجاری و بانکداری سرمایه، بیمه و خدمات مالی، مراکز اصناف و اتحادیهها و شرکتهای بزرگ همچنین تنوع فرهنگهای مختلف تبدیل شده است.
وی گفت: در این راستا سه راهبرد عمده در دستیابی به جایگاه شهر جهانی مشتمل بر انگیزههای مالیاتی، اجرای پروژههای بزرگ مقیاس نظیر نوسازی بافتهای فرسوده و نابسامان شهری و گسترش چند فرهنگ گرایی مطرح شده است.