جلال خوش‌چهره در گفت و گو با خبرنگار ایمنا پیرامون آتش بس در منطقه قره باغ اظهار کرد: دور تازه جنگ جمهوری‌های آذربایجان و ارمنستان، هنوز برنده و بازنده ندارد. دو طرف به‌رغم همه مخالفت‌های گذشته خود، در قبول آتش‌بس تا تعیین تکلیف نهایی نبردی که دهه‌ها در این منطقه از قفقاز جنوبی ادامه دارد تن داده‌اند. وضع موجود اگر چه شکننده است، اما همین که وزیران امورخارجه دو طرف حاضر به قبول حضور در زیر یک سقف در مسکو شده و پیشنهاد آتش‌بس را پذیرفته‌اند مفهوم روشنی دارد. ایروان و باکو هنوز تا غلبه بر دیگری فاصله دارند.
وی افزود: استقرار آتش‌بس، گامی رو به جلو برای توقف کشتاری است که آذری‌ها و ارامنه علیه یکدیگر در دور تازه جنگ به‌راه انداخته‌اند، اما نمی‌تواند پایان بخش بحرانی باشد که در صورت ادامه، کل منطقه قفقاز و همسایگان آن را دربر خواهد گرفت. آذری‌ها هنوز به کمترین اهداف نظامی خود در این جنگ دست نیافته‌اند و ارامنه نیز همچنان در وضعیتی نامطمئن و شکننده قرار دارد.
این کارشناس روابط بین‌الملل تاکید کرد: ادامه موشک‌اندازی‌ها به مواضع نظامی و غیرنظامی تنها به شروع زود هنگام فرسایش توان هریک از طرف‌ها انجامیده است. رفته رفته تلفات غیرنظامیان بر شمار کشته‌شدگان نظامی هر دو سوی خط آتش نزدیک می‌شود؛ علاوه بر این بنیان‌های اقتصادی نیز هدف حملات متقابل قرار گرفته است.
خوش‌چهره خاطرنشان کرد: بسیاری از ناظران از همان ابتدا بر این باور بودند که نمی‌توان به راحتی برای جنگ قره‌باغ برنده و بازنده پیش‌بینی کرد که دلیلش مربوط به انگیزه‌های هریک از طرف‌ها و دیگری توان نظامی_ اقتصادی آنها در تحمل جنگ بلندمدت است. هنوز هیچ یک از طرف‌ها آنقدر قوی نیست که دیگری را به تسلیم وادار کند.
وی یادآور شد: آتش بس کنونی نمی‌تواند بدون رسیدن به نتیجه معلوم و قابل قبول برای همه طرف‌ها خاموش شود. انجماد دوباره در بحران قره‌باغ به نظر ناممکن خواهد بود؛ به ویژه که باکو در این صورت یک شکست دوباره را مانند جنگ ۱۹۹۲ متحمل می‌شود. این همانی نیست که «الهام علی اف» به مردم خود وعده داده است. ایروان نیز جز ایجاد تردید امنیتی میان ارمنی‌های ساکن در قره‌باغ دستاورد مطمئنی ندارد.
این کارشناس روابط بین‌الملل ادامه داد: روسیه ممکن است به طور نسبی برنده این دور از جنگ کنونی شناخته شود از این رو که توانسته است پس از سکوتی معنادار در شروع جنگ دوباره ابتکار عمل را در منطقه‌ای که به حیاط خلوت این کشور شهره است به دست بگیرد و ایروان را به مدار مسکو بازگرداند. نیکول پاشینیان، نخست وزیر ارمنستان پس از کسب قدرت کوشیده بود گرایش به غرب را در دستور کار دولتش قرار دهد؛ اما جنگ دوباره قره‌باغ به ایروان چنین القا کرد که باید زیر حمایت مسکو قرار داشته و خود را متعهد به سازمان هم پیمان جمعی به رهبری روسیه بداند.
وی ادامه داد: باکو نیز دریافته که بدون ملاحظه روسیه و تنها با اتکا بر سلاح‌ها و حمایت‌های ترکیه قادر نیست بیرون از چارچوب نظام سنتی در منطقه عمل کند. مهم‌تر اینکه آنکارا نیز بر سرکشی خود مهار زده و با چشم‌پوشی از ادعاهای گذشته‌اش درباره رد هرگونه آتش بس پیش از پایان اشغال قره‌باغ، آن را گامی مهم می‌خواند؛ اگرچه تاکید می‌کند که این وضع نمی‌تواند راه حل دائمی باشد.
خوش‌چهره در پایان خاطرنشان کرد: امتیاز دیگر روسیه در جنگ قره‌باغ، تفویض ابتکار توقف جنگ از سوی رهبران گروه مینسک به دولت این کشور است. روسیه، فرانسه و آمریکا، رهبری گروه مینسک را که در سال ۱۹۹۲ با حضور ۱۰ کشور تشکیل شد بر عهده دارند. این گروه از آن تاریخ که به آتش بس میان ارمنستان و آذربایجان در سال ۱۹۹۴ انجامید قرار بود برای پایان بحران قره‌باغ چارهاندیشی کند. اکنون جنگ دوباره این گروه خفته را از خواب طولانی بیدار کرده است و این در حالی است که مسکو امروز با سال ۱۹۹۲ که به تازگی جامه امپراطوری شرق را از تن به در کرده بود فاصله بسیاری دارد.
نظر شما