به گزارش ایمنا و بر اساس چکیده یک مقاله، بافت‌های فرسوده از قابلیت‌های بسیاری برخوردار است و اگر مورد توجه قرار گیرد، نقش مؤثری در توسعه شهرها خواهد داشت؛ به همین منظور نوسازی شهری در راستای رفع مشکلات و ارتقای کیفیت زندگی این بافت‌ها مورد توجه مسئولان قرار گرفته است.
البته بررسی وضعیت موجود نشان می‌دهد علی‌رغم تهیه طرح‌های نوسازی، همچنان مشکلات در نواحی فرسوده باقی بوده، بنابراین نیاز است مشکلاتی که منجر به کند شدن فرآیند نوسازی نواحی فرسوده می‌شود، مورد بررسی قرار گیرد تا با شناسایی و رفع آنها زمینه مناسب برای تسهیل فرآیند نوسازی این نواحی فراهم شود.
شهر مانند دیگر پدیده‌های انسان ساخت، همواره در طول تاریخ و زمان حیات خود دچار تغییر و تحول شده است و در پی این تغییرات، بخشی از بافت‌های شهری نتوانسته رابطه‌ای مناسب با محیط پیرامون خود برقرار کنند و دچار فرسودگی و ناکارآمدی شده‌اند.
نواحی فرسوده شهرها اغلب با مفاهیم فقر و افت در ابعاد کالبدی، اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی مرتبط است، این نواحی با مشکلات کالبدی، اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی مواجه است و به دلیل فرسودگی کالبدی، برخوردار نبودن از دسترسی سواره، تأسیسات خدمات و زیرساخت‌های شهری آسیب پذیر بوده و از ارزش مکانی، محیطی و اقتصادی خوبی برخوردار است همچنین به دلیل فقر ساکنان و مالکان آنها امکان نوسازی خود به خودی را نداشته و البته سرمایه گذاران نیز انگیزه‌ای جهت سرمایه گذاری در آن را ندارند.
این در حالی است که بافت‌های فرسوده از قابلیت‌های بسیاری برخوردار بوده و اگر مورد توجه قرار گیرد، نقش مؤثری در توسعه شهرها خواهد داشت.
بدین منظور نوسازی شهری در راستای رفع مشکلات و ارتقا کیفیت زندگی این بافت‌ها مورد توجه مسئولان قرار گرفته است، اما بررسی شرایط موجود نشان می‌دهد با وجود اقدامات مختلفی که در ارتباط با نوسازی نواحی دچار افت شهری انجام شده، هنوز مشکلات در این نواحی مشهود است و این امر لزوم بررسی موانعی را که در راستای نوسازی آنها وجود دارد آشکار می‌سازد.
نتایج برخی از پژوهش‌های انجام شده نشان می‌دهد که تردید و تعلل مالکان برای نوسازی و ناکارآمدی چارچوب نهادی از موانع نوسازی نواحی فرسوده است.
فرسودگی
فرسودگی شهری دارای معنای مرکبی است؛ متروکی زودرس، خرابی کالبدی و رویه زوال گذاشتن و وجود کمبودهایی در فضای شهری و به طور کلی فرسودگی شامل دو نوع «شکل ساده» و «شکل پیچیده» است که برای اشکال مختلف فرسودگی باید معیارهای تعیین شود.
این معیارها به دو دسته زیر تقسیم می‌شود؛ دسته اول معیارهای مربوط به کالبد فضای درونی (مثل عمر، مصالح و غیره) و معیارهای مربوط به جمعیت ساکن یا استفاده کننده از فضای درونی و رابطه بین جمعیت و کالبد (نرخ مواد، تراکم‌ها و…) و دسته دوم معیارهای مربوط به فضای بیرونی (کیفیت معابر) و معیارهای مربوط به جمعیت استفاده کننده از فضای بیرونی و رابطه بین کالبد و جمعیت (دسترسی و کافی بودن فضاها و…) " است.
روش‌های مداخله در نواحی فرسوده
روش‌های مداخله در نواحی فرسوده شهری بر اساس میزان وفاداری به گذشته شامل سه دسته بهسازی، نوسازی و بازسازی است.
در روش مداخله برای بهسازی، وفاداری به گذشته و حفظ آثار هویت بخش مورد تأکید قرار می‌گیرد و از روش‌هایی همچون حفاظت، مراقبت، احیا، استحکام بخشی و تعمیر استفاده می‌شود.
مداخله با روش «نوسازی» اندک تغییر در نواحی فرسوده را شامل می‌شود؛ فعالیت نوسازی، توانبخشی، تجدید حیات، انطباق، دگرگونی، صورت می‌پذیرد.
در مداخله به روش بازسازی از طریق تخریب، دوباره سازی، پاکسازی صورت می‌پذیرد و الزامی برای حفظ گذشته وجود ندارد.
نتیجه گیری
بافت فرسوده شهری به عرصه‌هایی از محدوده شهر گفته می‌شود که با تنزل شرایط اجتماعی، اقتصادی، کالبدی، زیست محیطی رو به رو است.
به منظور رفع مشکلات این نواحی، نوسازی شهری مورد توجه مسئولان قرار گرفته و با وجود تهیه طرح‌های نوسازی، همچنان مشکلات در این نواحی مشهود است.
از این رو پژوهشی برای شناسایی مشکلات نوسازی نواحی فرسوده شهری با هدف شناسایی مشکلاتی که مانع از انجام فرایند نوسازی در نواحی فرسوده شهری می‌شود، انجام شده است.
بدین منظور نخست به مرور متون و خبرنامه‌های مرتبط با موضوع پرداخته شد و مشکلات استخراج شده کدگذاری و طبقه بندی شدند.
موضوعاتی که بیشترین فراوانی را داشتند به عنوان مهم‌ترین مشکل معرفی شد که در این میان ویژگی‌های اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی بافت فرسوده و عوامل مدیریتی بالاترین فروانی را داشت.
بنابراین به منظور نوسازی این نواحی نیاز است، ابتدا مشکلات اجتماعی و اقتصادی این نواحی مدنظر قرار گیرد چرا که با رفع این مشکلات زمینه مناسب برای نوسازی فراهم می‌شود.
نظر شما