به گزارش خبرنگار ایمنا، در آستانه سال تحصیلی جدید خانواده‌ها سر دو راهی انتخاب دشواری قرار گرفته‌اند، برخی معتقدند یکسال تعطیلی و مدرسه نرفتن مشکلی ایجاد نمی‌کند، برخی دلخوش به اثرات رعایت پروتکل‌های بهداشتی از سوی مدارس هستند، برخی هم در این میانه همچنان بلاتکلیف مانده‌اند؛ تداوم شیوع کرونا آن هم طبق بررسی مسئولان و متخصصان امر تا ۲دو سال آینده، اما و اگرهای بسیاری را نسبت به همزیستی با این ویروس دارد. برای بررسی بیشتر چالش‌های روانی بازگشایی مدارس در اوضاع شیوع کرونا و اثرات فکری و روانی آن بر ذهن کودکان، نوجوانان و البته خانواده‌های آنها با سعید رحیمی، روانشناس کودک و خانواده و استاد دانشگاه گفت‌وگو کرده‌ایم که مشروح آن را در زیر می‌خوانید:
شیوع بیماری کرونا چه تبعاتی بر روند آموزش و تحصیل دانش آموزان داشته است؟
از حدود یک ماه قبل از عید نوروز بیماری کووید ۱۹ مثل خیلی از چالش‌هایی که به صورت طبیعی و غیر طبیعی مانند سیل، زلزله و بیماری‌هایی مثل وبا، تیفوس و آنفلوانزا در زندگی با آنها مواجه هستیم شرایط نامطلوبی را برای زیست انسانی ایجاد کرد که همراه با ایجاد شوک برای افراد جامعه و خانواده بود و در این بین دانش آموزان و کودکان را بیش از بقیه تحت تأثیر قرار داد.
رویکردی که از آغاز شیوع این بیماری مطرح شد بحث جداسازی بود، یعنی کسانی که به این بیماری دچار شدند از افراد مصون و دورمانده از این بیماری جدا شدند که این شرایط یکی از پیامدهای مثبتی که داشت کاهش شیوع ویروس کرونا بود، ولی پیامد منفی آن دور ماندن دانش آموزان از محیط مدارس بود و طبق آخرین آمار و نتایج پژوهش‌ها حدود ۱.۵ میلیارد دانش آموز در جهان به دلیل پیامدهای ناشی از شیوع کرونا از مدرسه و تحصیل محروم شده‌اند.
یکی از عوارض قرنطینه خانگی دور ماندن دانش آموزان از فضای مدرسه بود و شیوع بیماری کرونا و قرنطینه باعث شد زندگی کودکان و نوجوانان محدود شود اما به هر صورت این قرنطینه باعث کنترل بیماری شد، ولی محدودیت‌هایی که برای نوجوانان ایجاد شد در بلندمدت پیامدهای منفی زیادی خواهد داشت.
این شرایط مشخصاً چه اثراتی بر زندگی نوجوانان داشته است؟
یکی از چالش‌هایی که وجود دارد زمان طولانی وجود این ویروس است و موضوع قرنطینه برای یک یا چند روز نبوده و می‌بینیم که حدود هفت ماه از شیوع ویروس می‌گذرد و هنوز شیوع این بیماری کنترل نشده و پزشکان معتقدند فعلاً درمانی برای کرونا در راه نیست و واکسن آن با توجه به تغییر مکانیزم ویروس فعلاً در دسترس نیست و به طور کلی زمان طولانی قرنطینه خانگی مکانیزم زندگی را تغییر داد و باعث کاهش روابط رو در روی دانش آموز و گرایش افراطی به حضور در فضای مجازی توسط نوجوانان شده است.
خستگی دانش‌آموز، کاهش روابط بین فردی، کم خوابی یا پرخوابی، چاقی مفرط، ایجاد مشکلات شناختی، ایجاد مشکلاتی در حافظه فعال، به هم ریختگی و بی‌نظمی، کم تحرکی و کاهش فعالیت بدنی از دیگر پیامدهای شیوع ویروس کرونا در جامعه و تأثیر آن بر زندگی دانش آموزان و نوجوانان است که همه آنها باعث محدودسازی این قشر و ایجاد محدودیت‌هایی در زندگی آنها شده است.
این موارد باعث شده استرس دانش آموزان افزایش پیدا کند و با اینکه اغلب این دانش آموزان شیوه‌های خودمراقبتی را بلد نبودند این آموزش‌ها به آنها داده نشد و این امر خود یک دردسر دوباره برای والدین بود؛ وجود افرادی که به دلایل بیماری‌های زمینه‌ای یا کهولت سن، بیشتر در معرض ابتلای این بیماری بودند باعث شد استرس نوجوانان و دانش آموزان در برخی خانواده‌ها دو چندان شود.
خانواده و جامعه باید رعایت چه مواردی را در صدر توجهات خود قرار دهند؟
عدم ارائه اطلاعات مستند از مجراهای رسمی در حین شیوع کرونا چالش جدیدی را در شیوع این بیماری برای مردم ایجاد کرد و در این میان لازم بود یک یا چند مرجع رسمی برای اطلاع رسانی صحیح و مستند در خصوص کرونا معرفی شوند تا از ایجاد این چالش برای جامعه، دانش آموزان و خانواده‌های آنها جلوگیری شود و مردم در این میان دچار سرگردانی نشوند.
برای مقابله با محرومیت از فضای آموزشی مدرسه باید ابتدا این پروتکل‌ها تعریف می‌شد، برای مقابله با شیوع کرونا در مدارس هم امتحانات آنلاین در اختیار دانش آموزان قرار می‌گرفت که این امر در موعد مقرر انجام نشد و آنچه که امروز تامین آن برای جدا نماندن دانش آموزان از فضای آموزشی مدرسه در بستر خانواده نیاز است این است که بتوانیم تاب آوری را به عنوان یکی از مؤلفه‌های مهم برای مقابله این بحران‌ها بالا ببریم.
در وضعیت کنونی خانواده‌ها باید چه راهکاری را پیش بگیرند؟
برای افزایش تاب آوری استفاده از تجربیات افراد مجرب یک امر مهم و ضروری است تا بتوان در وضعیت بحرانی، مقابله بهتری با این اتفاق داشت و این امر باعث می‌شود با وجود اتفاقات متفاوت به خوبی به اهداف خود برسیم؛ همچنین استفاده از پتانسیل فضای مجازی برای آموزش می‌تواند از دیگر راهکارهای مقابله با این شرایط باشد.
اتفاقی که در حال رخ دادن است اینکه با اعلام رسمی از سوی مراجع ذی ربط مقرر است مدارس از روز ۱۵ شهریور بازگشایی شود که در بازگشایی مدارس چیزی که ما مشاهده می‌کنیم وجود نداشتن دید پیشگیرانه است که این امر جای نگرانی دارد و مشکلات و چالش‌ها همچنان باقی است و بر اساس برخی اخبار آمار شیوع این بیماری نیز افرایش پیدا خواهد کرد و این نگرانی گذراندن سال تحصیلی جاری را دشوار می‌کند.
نگاه شما به وضع سال تحصیلی آینده و فشارهای روانی ناشی از آن چیست؟
سوالی که در بازگشایی مدارس وجود دارد این است که آیا واقعاً تمهیدات لازم از سوی آموزش و پرورش و مراجع رسمی برای بازگشایی مدارس اتخاذ شده است؟ و آیا خانواده‌ها نیز از این تمهیدات رضایت دارند تا با فراغ بال دانش آموزان خود را بعد از بازگشایی به مدارس بفرستند ؟
آنچه باید بدان توجه شود لزوم بازگشایی ایمن مدارس برای ورود دانش آموزان است و مدارس باید برای رعایت کامل پروتکل‌های بهداشتی برنامه‌ای داشته باشند تا خانواده‌ها با خیال آسوده‌تری دانش آموزان را به مدارس بفرستند؛ همچنین غربالگری سلامت و بهینه سازی بهداشت از دیگر طرح‌هایی است که می‌تواند در تسهیل بازگشایی مدارس کمک کند.
غربالگری سلامت راننده‌های سرویس مدارس، ضدعفونی روزانه کلاس‌ها، ضدعفونی سطوح پر برخورد و انجام تست در دانش‌آموزان و معلمان مشکوک به این بیماری راهبردهایی است که هر کدام می‌تواند تا حد بسیاری از بار هراس روانی بازگشایی مدارس بکاهد.
نظر شما