از کاغذ اخبار تا توییتر؛ به کدام اعتماد کنیم؟

تکنولوژی در بسیاری از حرفه‌ها دگرگونی و تحول ایجاد کرده است. یکی از این حرفه‌ها روزنامه نگاری است که ابزار تکنولوژی تغییرات فراوانی در آن ایجاد کرده است. روزگاری نه چندان دور مردم صبح‌ها منتظر می‌ماندند تا رسانه‌های مکتوب آخرین اخبار و تحلیل‌ها را در اختیارشان قرار دهد.

به گزارش ایمنا، نام رسانه و افرادی که در رسانه قلم می‌زند دلیلی بر صحت خبر بود زیرا مردم باور داشتند که کسانی که در رسانه‌ها مشغولند مراحل تأیید یک خبر را طی کرده و سپس آن را منتشر می‌نمایند. اما با آمدن اینترنت و آغاز به کار سایت‌ها خبری و خبرگزاری‌های آن لاین رسانه‌های مکتوب از رونق افتادن و رسالت خبر رسانی از رسانه‌های مکتوب به رسانه‌های آن لاین منتقل شد.

در ادامه با آمدن نر م افزارهای اجتماعی نوع انتشار اخبار متفاوت شد و در کنار این گستردگی انتشار اخبار، منابع انتشار خبر نیز افزایش یافت زیرا رسانه‌ها جدید به راحتی در اختیار هر کس قرار می‌گیرد و تولیدات خبری شهروندان بدون هیچ دروازه بانی در صف اخبار روزانه با همان گستردگی انتشار در اختیار مخاطب قرار می‌گیرد.

در اینجا مخاطب برای اساس سلیقه خود یک خبر را پذیرفته و دیگری را نمی‌پذیرد خواه خبر درست باشد یا نادرست. به زعم عده‌ای این فضا متضمن آزادی انتشار اخبار است و به اعتقاد برخی دیگر عدم دروازه بانی خبر در رسانه‌های اجتماعی باعث فریب مخاطب و شفافیت و راستی در انتشار اخبار است. حال سوالی که ذهن را درگیر می‌کند این است که در این فضا چه باید کرد؟

مسلم است که مجهز شدن خبرنگاران حرفه‌ای به ابزار روز یک امر واجب است و لازم است تا خبرنگارانی که اصول صحیح تهیه خبر را می‌دانند از این ابزار استفاده بهینه نمایند اما این آموزش محدود به تولید کننده خبر نیست. بلکه مصرف کننده خبر نیز باید دارای سواد رسانه‌ای باشد تا بتواند خبرش را از منابع موثق پیگیری کند دوم در میان اخبار سردرگم نشود و بدین گونه امنیت روانی جامعه تأمین شود. زیرا در فضای موجود هر کسی می‌تواند امنیت روحی و روانی جامعه را تهدید نماید.

اما جدای از اجتماع تعریف خبرنگار نیز تغییراتی پیدا کرده است به اعتقاد برخی فعالان عرصه فضای مجازی اعم از توئیتر، واتس اپ، تلگرام، فیسبوک و… بخاطر نشر خبر، خبرنگار محسوب می‌شوند و برخی دیگر معتقدند که در دست داشتن یک رسانه از صاحب آن یک خبرنگار نمی‌سازد و اینکه عنوان شهروند خبرنگار آیا عنوانی درست است یا خیر؟ آیا یک شهروند عادی می‌تواند در نقش یک خبرنگار ظاهر شود؟ از زمان به وجود آمدن رسانه یکی از منابع اولیه و اصلی شهروندان بودند که اخبار را در اختیار خبرنگار قرار داده و او با نگاهی همه جانبه، خبر را تولید می‌کرد و تهیه خبر اولیه توسط شهروندان یک امر جدید نه که بسیار قدیمی است. اما تفاوت ایجاد شده آن است که امروز یک رویداد به صورت خام به وسیله شهروندان در اختیار مخاطب قرار می‌گیرد و این باعث می‌شود تا آنگونه که باید یک موضوع پرداخته نشده و اطلاعات ناقص به مخاطب برسد.

نکته بعدی نوع نگارش اخبار است که فعالان عرصه مجازی بدون آنکه از نوع نگارش خبر آگاه باشند خبر یا گزارش را با سبک خود و عموماً عامیانه و گاه سرشار از غلط‌های نگارشی و ویرایشی راهی مرحله انتشار می‌کنند و متأسفانه طی همین اندک سال‌های گذشته از به وجود آمدن فضای مجازی تأثیر فراوانی در غلط نویسی املایی و دستوری مردم داشته‌اند.

نکته بعدی آن است که اصالت مرجع خبر نیز بسیار مهم است. اگر به ۲۲ اردیبهشت ۱۲۱۵(۲۵ محرم ۱۲۵۲) باز گردیم. مشخص است که منتشر کننده اخبار برای اولین بار میرزا صالح شیرازی در کاغذ اخبار است؛ شخصیتی حقیقی و حقوقی. حال امروز در فضای مجازی امکان اینکه مطمئن باشی که در پشت نام منتشر کننده خبر همانی است که می‌گوید وجود ندارد. آیا به میرزا صالح شیرازی می‌توان اطمینان کرد یا "به تو چه"، "یک دنیا خبر، "عاقل دیوانه" و هزاران نام دیگر که مدعی انتشار صحیح اخبار و تحلیل‌های کامل درست از شرایط جامعه هستند؟!

گفتن این نکات نفی استفاده از تکنولوژی روز یا محدود کردن جریان اطلاعات نیست. بلکه این نکته است که کار رسانه نیز مانند دیگر شغل‌ها نیازمند مهارت و تخصص است. همانگونه که هرکس تیغ جراحی داشت جراح محسوب نمی‌شود. هر دارنده رسانه اجتماعی نیز خبرنگار و هر صفحه و کانال و… رسانه رسمی محسوب نمی‌شود و باید با ایجاد شرایط مناسب افکار عمومی را به سوی منابع موثق و معتبر سوق داد تا گردش اطلاعات شفاف‌تر و سالم‌تر انجام گیرد.

یادداشت از: لیلا شکوه فر

کد خبر 437633

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.