به گزارش خبرنگار ایمنا، محمد جواد ظریف، وزیر امورخارجه، هفته گذشته در حالی برای دیدار و رایزنی با همتای روس خود و دیدار با مقامهای ارشد این کشور، وارد مسکو شد که پیش از این سفر اعلام کرده بود که "حامل پیام مهمی از سوی رئیس جمهور ایران برای رئیس جمهور روسیه است. "
وزیر امور خارجه در توضیح علت سفرش به مسکو، از تلاشهای ایران برای حفظ برجام خبر داد و پس از دیدار با سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، در مسکو اعلام کرد که "ایران تمدید قرارداد ۲۰ ساله را با مسکو را در دستور کار قرار داده و اگر روسیه برای اعقاد قرارداد بلندمدت دیگری هم آمادگی داشته باشد، این موضوع قابل بررسی است. "
لاوروف نیز گفت که "دو کشور ایران و روسیه در مورد روابط و اصول همکاری، توافقنامه دوجانبه دارند که به زودی ۲۰ ساله خواهد شد و به طور خودکار این توافقنامه برای پنج سال دیگر تمدید میشود. "
قرارداد همکاری ۱۰ ساله بین ایران و روسیه که در زمان دولت اصلاحات امضا شده بود، تاکنون دو بار و هر بار ۵ ساله تمدید شده که ۸ ماه دیگر تمام میشود.
اهمیت سفر محمدجواد ظریف به مسکو به این دلیل است که ایران به تازگی از توافق ۲۵ ساله با چین رونمایی کرده و بلافاصله بعد از سیگنالهای مثبت، از تمدید ۲۰ ساله قرار داد خود با روسیه خبر داد.
توسعه روابط تهران با چین و مسکو، چالشهای فراوانی را برای ایلات متحده فراهم میکند؛ زیرا آمریکا در طی سالهای گذشته همواره سعی کرده بر نظم بینالملل تسلط داشته باشد.
حال باید دید که رویکرد جدید ایران در قبال شرق و انعقاد قراردادهای تازه با چین و روسیه میتواند راهگشایی مشکلات جمهوری اسلامی ایران باشد؟ واکنش ایالات متحده به این تحرکات چه خواهد بود؟
روسیه و چین تمایلی به گسترش روابط با ایران ندارند
مهدی مطهرنیا، کارشناس روابط بینالملل معتقد است: نگرانی ایران از آینده باعث شده با نزدیک شدن به کشورهای قدرتمند جهان، در برابر تحریمهای آمریکا قرار بگیرد.
به گفته وی، آمریکا در دو دهه اخیر تلاش کرده تا با قلمداد نمودن قدرت ایران در قالب یک تهدید بین المللی، اجماعی جهانی را علیه آن شکل دهد. ایران نیز بارها در مجامع بین المللی این رفتار آمریکا را ترویج اسلام هراسی دانسته و آن را محکوم کرده است.
به گفته این کارشناس روابط بینالملل، نگرانی آمریکا از قراردادهای ایران با چین و روسیه موضوع تازه ای نیست، اما باید به این نکته نیز توجه کرد که قراردادهای گذشته ایران و روسیه، چه دستاوردهایی داشته است؟ آیا روسیه توانسته در قالب توافق ۲۰ ساله با تهران، اقتصاد بیمار ما را التیام بخشد؟ در حالی که رژیم صهیونیستی رسماً در حال تهاجم به مواضع ایران در سوریه است، روسیه تا چه حد حاضر به دفاع از تهران است؟
به عقیده مطهرنیا، انعقاد قراردادهای چندین ساله ایران با قدرتهای چین و روسیه برای افکار عمومی تردید آور است؛ زیرا نگاه سپهر سیاسی ایران در دستگاه سیاست خارجی به رابطه با قدرتهای جهان یک نگاه منفی است.
به گفته وی، ظریف به عنوان افسر عالی رتبه دیپلماسی و به نمایندگی از نظام جمهوری اسلامی قصد دارد با نزدیک شدن به پکن و مسکو زمینههای تضمین آینده کشور را فراهم کند.
این کارشناس روابط بینالملل خاطرنشان میکند: پکن و مسکو باید عضویت ایران در سازمان شانگهای بپذیرند تا تهران بتواتد در چهاچوب آن، روابط خود را با کشورهای عضو گسترش دهد.
ایران باید سعی کند در روابط دیپلماتیک خود توازن را حفظ کند
علیرضا مهرابی، کارشناس روابط بینالملل معتقد است که ایران باید سعی کند در روابط دیپلماتیک خود توازن را حفظ کرده و روابط دیپلماسی کشور را به چند کشور محدود نکند.
به گفته وی فشار کشورهای غربی از جمله آمریکا در دوره ترامپ مضاعف شد و همین موضوع باعث شده تا ایران در راستای عدم توازن دیپلماسی گام بردارد. تهران با ناامید شدن از سرانجام برجام و اینستکس، به دنبال انعقاد قراردادی ۲۵ ساله با چین و همچنین تمدید قرار داد ۲۰ ساله خود با روسیه است.
به گفته این کارشناس روابط بینالملل، تمامی کشورها نسبت به مبادلات مختلف بینالمللی، برنامهها و رویکردهای خاص خود را دارند؛ به ویژه از سال ۲۰۰۰ که نظام حاکم بر دنیا غیر دستوری شد؛ به همین دلیل قدرتهای نوظهوری مانند چین و روسیه، مقصد بسیاری از مبادلات بینالمللی هستند و ایران میتواند بر اساس نظام غیر دستوری و بدون نظر آمریکا با تمامی کشورهای جهان همکاری داشته باشد.
مهرابی معتقد است که روسیه در زمان گورباچف، هیچ نقش مؤثری در نظام بینالملل نداشت و تا قبل از پوتین، همیشه درگیر اختلافات داخلی خود بود و به همین دلیل نتوانست به خوبی تعهدات خود در قرارداد ۲۰ ساله با ایران را عملی کند.
به عقیده وی از سال ۱۹۹۹ و با روی کار آمدن ولادیمیر پوتین، روسیه تحول عظیمی پیدا کرد و امروز به عنوان یکی از قدرتهای جهان است.
این کارشناس روابط بینالملل خاطرنشان میکند: پوتین نشان داد روسیه میتواند در نظام روابط بینالملل مؤثر واقع شود. مسکو در تلاش است تا به عنوان یک قدرت در حال پیشرفت با ایالات متحده آمریکا مقابله کند که با توجه به عملکرد وی و تمدید قرارداد تهران و روسیه، امید همکاریهای بیشتر میان این دو کشور در مقابل تحریمهای آمریکا تقویت خواهد شد.
نظر شما