به گزارش ایمنا، با وجود مشکلات مالی شهرداری‌ها، همزمانی شرایط تحریمی نیز موجب شده است تا دولت هم در کمک‌های ارزی و ریالی خود به مدیریت شهری دچار مشکل شود و طبیعتاً این چالش سایر بخش‌های شهرداری‌ها مانند پروژه‌های عمرانی، تأمین تجهیزات خدمات شهری و نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
متروی تهران را همگان با نام هاشمی به یاد می‌آورند او به سبب علاقه‌ای که به حوزه حمل و نقل دارد یکی از پیگیرترین مدیران برای نقد کردن وعده‌های دولتی در این حوزه است به اعتقاد او اگر مصوبات خوبی که دولت در چندسال گذشته در مورد نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی کلانشهرها داشت و در شرایط برجام و رفع تحریم‌ها امکان تأمین منابع آن وجود داشت، عملی شده بود بسیاری از مشکلات امروز کلانشهرها قابل تحمل بود اما متأسفانه به دلیل گره‌های بروکراتیک در دولت و عدم هماهنگی دستگاه‌های اجرایی با یکدیگر و همچنین ضعف در پیگیری شهرداری‌ها، هیچکدام از این مصوبات خوب عملی نشد، تأمین ۱۹ هزار دستگاه اتوبوس که ده هزار دستگاه آن برای شهرها بود و همچنین تأمین دو میلیارد یورو ارز نمونه‌های از این مصوبات خوب هستند که عملی نشد. همزمان با روز شهرداری‌ها و دهیاری‌ها گفتگویی با موضوع چالش‌های شهرداری‌ها با وی انجام داده‌ایم که می‌خوانید: این گفتگو را که پیش‌تر در «یازدهمین شماره مجله الکترونیک شهرگاه» منتشر شده است، در ادامه می‌خوانید:
کسب درآمدهای پایدار برای کاهش شهر فروشی نیاز اساسی شهرداری‌ها است اما این لایحه مدت‌هاست بلاتکلیف است اگر این لایحه به سرانجام می‌رسید چه تأثیری بر درآمدهای شهری داشت؟
لایحه ارزش افزوده، قطعاً تأثیر مثبتی بر سبد منابع مالی مدیریت شهری دارد و اگر مراحل تأیید و ابلاغ آن انجام شود، می‌تواند بخشی از هزینه‌های جاری اداره شهر را پوشش دهد اما باید توجه داشته باشیم که مساله را باید جامع‌تر نگاه کنیم، در ارزش افزوده هنگفتی که بالغ بر چندصد هزار میلیارد تومان در حوزه املاک تهران است، سهم جامعه و فضای عمومی چقدر است؟ آیا ما نباید از برج سازندگان و بساز بفروش‌ها که با استفاده از زیرساخت‌ها و فضای شهر بارگذاری می‌کنند و ارزش افزوده زیادی به دست می‌آورند، مالیات و عوارض واقعی بگیریم؟، در اکثر شهرهای توسعه یافته جهان مبلغ مالیات بر نقل و انتقالات ملک به صورت واقعی محاسبه و یکی از منابع درآمدی اصلی شهر است اما هنوز در تهران ما بر اساس قیمت‌های دفتری و ناچیز مالیات و عوارض نقل و انتقال را محاسبه می‌کنیم.
تکمیل و نوسازی حمل و نقل عمومی مانند مترو و اتوبوس یکی از بحران‌های مشترک شهرهای بزرگ است، در دولت چه کمک‌هایی پیش بینی کرده است.
دولت در حوزه حمل و نقل عمومی، وظایف مشخص و روشنی دارد، بر اساس قانون مترو، کل هزینه‌های توسعه و یارانه مترو با دولت است که بعدها در قانون حمایت از حمل و نقل ریلی، این رقم به نصف کاهش پیدا کرد یا در حوزه اتوبوس، از ابتدا دولت تأمین کننده اصلی اتوبوس شهرها بخصوص تهران بوده است و در دولت آقای احمدی نژاد ده هزار اتوبوس با سهم ۸۲ درصدی دولت تأمین و تحویل شهرها شد اما در دولت فعلی، با وجود مصوبه تأمین ۱۹ هزار اتوبوس در شورای اقتصاد در سال ۱۳۹۷، حتی هنوز یک اتوبوس هم توسط دولت به شرکت واحد تحویل نشده است. مجموع مبلغی که در سال ۱۳۹۸ در بودجه کشور به اتوبوس رانی تهران تخصیص پیدا کرده ۹ میلیارد تومان است که فقط هزینه تعمیرات بخش کوچکی از ناوگان شرکت واحد است برای مترو هم فقط همین مبلغ پرداخت شده است، البته ما شرایط مالی سخت کشور و کمبود منابع دولت را درک می‌کنیم اما اگر انتظاری در افکار عمومی وجود دارد که برای جلوگیری از شیوع کرونا، ظرفیت حمل و نقل عمومی را افزایش و ازدحام را کاهش دهیم، باید وضعیت را برای مردم شفاف کنیم.
نیرو انسانی چالش مهم دیگری در حوزه شهرداری‌ها است، شهرداری تهران بیش از سایر شهرداری‌ها از این مشکل آسیب می‌بیند و بخش زیادی از درآمد خود را صرف خود دستمزد می‌کنند چه چاره‌ای برای چابک سازی در این حوزه دارید؟
شهرداری تهران یک بدنه فربه و بسیار سنگین و بزرگ دارد که تأمین حقوق و هزینه‌های جاری آنان ماهیانه حدود ۱,۲۰۰ میلیارد تومان هزینه به شهر تأمین می‌کند، طبیعی است که این بدنه سنگین نیازمند چابک سازی است، یا باید فعالیت و خدمات مدیریت شهری را توسعه داد یا نیروهای مازاد، فعالیت‌های برون سپاری شده را برعهده بگیرند تا حفظ شوند وگرنه شهرداری قادر به تداوم این وضعیت به صورت طبیعی نیست، البته درست آن بود که اصلاحات ساختاری در سال نخست این دوره انجام می‌شد که نتایج آن قابل مدیریت و استفاده بود و اصلاح ساختار در سال آخر، عمدتاً به افزایش نارضایتی علیه مدیریت فعلی و امکان جایگزینی توسط مدیریت بعدی می‌انجامد.
- به روز رسانی تجهیزات شهری به ویژه در حوزه آتش نشانی و خرید نردبان‌های بلند از نیازهای شهرداری‌ها است در این حوزه چه اقداماتی انجام می‌شود
خوشبختانه در دوره فعلی اقدامات مناسبی در حوزه تأمین تجهیزات ویژه از خارج و ساخت داخل کردن تجهیزات ایمنی و آتش نشانی صورت گرفته است که موجب شده توان عملیاتی سازمان آتش نشانی تهران بهبود مناسبی پیدا کند و نه تنها در سوانح طبیعی در تهران مشکل ویژه‌ای پیش نیامد بلکه در موضوعات سیل و زلزله کمک‌های مؤثری به استان‌های مختلف بخصوص از نظر تجهیزات صورت گرفت، البته این بهبود تا رسیدن به سقف استاندارد و پاسخگویی کامل به نیازهای ایمنی شهر، فاصله دارد و بایست همین روند در تقویت زیرساخت‌های سازمان آتش نشانی ادامه پیدا کند.
شهرداری‌های کوچک به دلیل مشکلات مالی در آستانه ورشکستی هستند برای رهایی شهرداری‌های کوچک از بحران همیشگی مالی چه راهکارهایی پیشنهاد می‌کنید؟
مشکل آنجاست که ما وظایفی را به شهرداری محول کردیم اما اختیارات و امکانات و منابع متناظر این وظایف را تفویض و منتقل نکردیم، اگر حوزه‌های ۲۳ گانه خدمات در مدیریت شهری همانطور که قانون پیش بینی کرده به شهرداری‌ها منتقل شود، طبیعی است که منابع و امکانات مورد نیاز آن نیز در اختیار مدیریت شهری قرار می‌گیرد اما در شرایط فعلی بار خدمات شهری، حمل و نقل عمومی، توسعه زیرساخت‌ها و مسائل فرهنگی و اجتماعی بر دوش شهرداری‌هاست در حالی که بودجه‌های لازم در اختیار دستگاه‌های اجرایی دیگر است، طبیعی است شهرداری‌ها بخصوص در شهرهای کوچک که درآمدهای محدودی دارد با کسری بودجه مواجه شوند.
در بخش سرمایه گذاری در حوزه‌های شهری بخش خصوصی با موانع زیادی رو به رو هستند برای کاهش این موانع و تسهیل حضور سرمایه گذاران چه باید کرد؟
طرح‌های توسعه شهری بایست بر بستر برد - برد تعریف شود، یعنی منافع شهروندان با منافع سرمایه گذاران تزاحم نداشته باشد و در قالب طرح‌های جامع توسعه شهری اجرا گردد، یکی از مشکلات ما امروز، عدم تعریف طرح‌های جذاب سرمایه گذاری در سطوح مختلف محلی، منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای در شهر است، طرح‌هایی که بتواند نقدینگی سرگردان در بازار را جذب، اشتغال ایجاد کند و تولید خدمت و ارزش افزوده نماید، به طور نمونه می‌توانم به حوزه کمبود در زیرساخت‌های تأسیسات شهری اعم سرویس‌های بهداشتی، خدمات سلامت واداری یا ارتباطی اشاره کنم که می‌توان با ارائه بسته‌های سرمایه گذاری، ساخت و بهره برداری از این طرح‌ها را به بخش خصوصی واگذار کرد و اهداف اشتغال، سرمایه گذاری، رونق تولید و بهبود خدمات و امنیت را همزمان محقق کرد.
چرا پس از سال‌ها هنوز مدیریت واحد شهری در شهرها اجرایی نشده و دلیل مقاومت تاریخی در برابر واگذاری مسولیت‌های دولتی به شهرداری‌ها چیست
یکی از علل آن ساختار پاسخگویی در کشور است، دولت در برابر مجلس پاسخگوست و مجلس روی دولت ابزارهای نظارتی دارد، اگر وظایف مقرر در قانون به مدیریت شهری تفویض شود، این پاسخگویی و نظارت شکل دیگری پیدا می‌کند و ممکن است مقامات دولتی فکر کنند که باید در برابر اختیاراتی که ندارند پاسخگو باشند و نمایندگان هم احساس کنند که شهرداری زیر نظر شورای شهر است و مانند وزرا تحت نظارت مستقیم آنها نیست.
نظر شما