تحلیل فضایی عوامل موثر بر توزیع فعالیت‌های اقتصادی در شهر اصفهان

سعید ابراهیمی در گفت و گو با خبرنگار ایمنا، اظهار کرد: مکان‌یابی از جمله تحلیل‌های مکانی است که تأثیر فراوانی در کاهش هزینه‌های ایجاد و راه اندازی فعالیت‌های اقتصادی مختلف دارد.

وی تصریح کرد: گاهی اوقات استقرار یک بنگاه با مکان‌یابی در یک محل اشتباه باعث تحمل هزینه‌ها و خسارات جبران ناپذیری می‌شود.

مدیر پژوهش، خلاقیت و فناوری‌های نوین شهرداری اصفهان ادامه داد: از آنجا که اهداف اصلی برنامه‌ریزی شهری ارتقای سلامت، آسایش و زیبایی در آن است، مکان‌یابی صحیح فعالیت‌های اقتصادی نیز به عنوان یکی از مهمترین عناصر محیط شهری سهم زیادی در مطلوبیت و مطبوعیت فضا از نظر شهروندان، بنگاه‌های اقتصادی و بالاخص شهرداری شهرها دارد، البته عمده بنگاه‌های موجود در شهرها، بنگاه‌های خدماتی است.

وی با بیان اینکه در شهرها به دلیل وجود صرفه‌های خارجی ناشی از مقیاس و به دلیل کاهش هزینه‌ها به خصوص هزینه‌های حمل و نقل، بنگاه‌ها معمولاً در کنار هم مجتمع می‌شوند، افزود: خوشه‌ای شدن بنگاه‌های مشابه هزینه‌ها را کاهش می‌دهد، خرید برای خریدار راحت تر می‌شود و همچنین خریداران بالقوه را جذب خود می‌کند.

ابراهیمی گفت: مطالعات و تحقیقات اندکی که در رابطه با توزیع فعالیت‌های اقتصادی صورت گرفته است، توزیع فعالیت‌ها در کل یک کشور را نشان می‌دهد و مطالعه‌ای که توزیع فعالیت‌ها در یک شهر را به لحاظ تجربی مورد بررسی قرار داده باشد، یافت نشد و این تازگی و اهمیت پژوهش حاضر را نشان می‌دهد.

وی اظهار کرد: هدف از پژوهش تحلیل فضایی عوامل مؤثر بر توزیع فعالیت‌های اقتصادی در شهر اصفهان، بررسی توزیع فعالیت‌های اقتصادی مختلف در سطح شهر اصفهان، شناسایی مناطقی که دارای تخصص و تنوع است، همچنین عوامل مؤثر بر مکان‌یابی فعالیت‌های موجود در مناطق ۱۴ گانه شهر است.

مدیر پژوهش، خلاقیت و فناوری‌های نوین شهرداری اصفهان افزود: بدین منظور ابتدا با استفاده از شاخص‌های مربوط به صرفه‌های ناشی از تجمیع محلی و شهری، تخصص و تنوع مناطق بررسی می‌شود و سپس با استفاده از یک مدل رگرسیونی تأثیر عوامل مؤثر بر توزیع فعالیت‌های اقتصادی برآورد می‌شود.

وی با بیان اینکه در این مطالعه به برآورد چهار نوع مدل برای فعالیت‌های موجود در سطح شهر اصفهان پرداخته شده است، گفت: ابتدا مدل به صورت معمولی و با استفاده از روش گشتاورهای تعمیم یافته مورد برآورد و سپس با وارد کردن عامل مجاورت مدل به صورت فضایی مورد آزمون قرار گرفته است.

ابراهیمی تاکید کرد: نتایج حاصل از بررسی ساختار توزیع فعالیت‌ها در شهر اصفهان نشان می‌دهد که مناطق سه و چهار شهرداری دارای بیشترین سطح تخصص و مناطق یک و سه بیشترین میزان تنوع را در میان مناطق شهر اصفهان داراست.