اصفهان، شهر مکاتب ادبی

آئین بزرگداشت صائب تبریزی با حضور مسئولان شهری استان اصفهان و اهالی فرهنگ و ادب این شهر در آرامگاه او برگزار شد.

به گزارش خبرنگار ایمنا، مراسم این بزرگداشت به همت سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان، شامگاه گذشته -۱۰ تیرماه- در دو بخش مجزا برگزار شد. اجرای موسیقی، تئاتر و مزین شدن بارگاه او به گل توسط مسئولان شهری از جمله برنامه‌های نیمه نخست این مراسم بود. بخش دوم این برنامه نیز به شعر خوانی شاعران اختصاص داشت و شاعرانی چون یوسف خوش نظر، علی شیرانی (سخا)، محمد حسین صفاریان، مهدی ملکی، امیرحسین یاوری و ریحانه واعظ به شعر خوانی پرداختند.

در حاشیه این برنامه علیرضا روحانی، معاون فرهنگی سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری در گفتگو با خبرنگار ایمنا اظهار کرد: پس از همه‌گیری بیماری کرونا و شیوع گسترده این ویروس برنامه‌های حوزه فرهنگی و هنری نیز همچون بسیاری از فعالیت‌ها و اقدامات اجرایی کشور، تحت تأثیر شرایط جدید قرار گرفت و سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان نیز باید خود را با شرایط جدید تطبیق داده و بسیاری از برنامه‌ها و فعالیت‌های خود را بر اساس وضعیت پیش آمده تنظیم می‌کرد.

وی افزود: یکی از سیاست‌های اصلی اتخاذ شده توسط این سازمان، تمرکز بیشتر بر تولید محتواهای مناسب برای فضای مجازی بود. به همین واسطه یکی از اولین اقدامات راه اندازی فرهنگسرای مجازی بود که به وسیله آن بسیاری از برنامه‌های فرهنگی و هنری این سازمان به سمت ارائه به صورت محتواهای مجازی سوق پیدا کرد.

معاون فرهنگی سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان ادامه داد: آئین بزرگداشت صائب تبریزی که از شاخص‌ترین شعرای سرزمین ما به شمار می‌رود، یکی از برنامه‌هایی است که با تاکید و تمرکز بر استفاده از ظرفیت‌های فضای مجازی برنامه‌ریزی شد. گرچه می‌توان گفت که این مراسم یکی از اولین برنامه‌هایی است که مخاطب عامی که غالباً از اصحاب فرهنگ و هنر اصفهان هستند نیز دارد، که به صورت بسیار محدود، با رعایت پروتکل‌های بهداشتی و فاصله گذاری اجتماعی از آنها برای حضور در مراسم دعوت شده است.

روحانی اضافه کرد: در این مراسم که ترکیبی از ارائه آثار موسیقی، تئاتر، شعر و ادبیات است، سعی کردیم بخشی از باور خود مبنی بر اینکه اصفهان شهر مکاتب است و این مکاتب باید به عنوان سرمایه‌های ویژه در نظر گرفته شوند، را جامه عمل بپوشیم تا به همین واسطه صدای اصفهان که بهره مند از ظرفیت‌های فراملی است به مراتب فراتر از شهر، استان و کشور شنیده شود. در همین راستا نیاز است که مکاتب اصفهان را مجدداً بازخوانی کرده، به بیان آنها بپردازیم و به شهروندان اصفهانی معرفی کنیم تا از این سرمایه‌های عظیم برای صادر کردن فرهنگ و هنر خود به جهان استفاده کنیم.

وی تصریح کرد: در ادامه مسیر نیز از ظرفیت‌هایی چون صائب که در شهر اصفهان زیسته یا در آن آرمیده‌اند، استفاده خواهیم کرد. برنامه‌های مشابهی را تدارک دیده‌ایم که در طول سال با در نظر گرفتن شرایط ویژه‌ای که در حال حاضر کشور با آن مواجه است، همچنین با تاکید بر حفظ سلامتی و استفاده از ظرفیت‌های فضای مجازی اجرا خواهند شد تا هم مفاخر و بزرگان این شهر در قرون مختلف را به سایر مردم معرفی کنیم وهم از این طرفیت استفاده کنیم تا سایر مکاتبی که ریشه در تاریخ و هویت اصفهان دارد اما بذر آن در سایر نقاط ایران کاشته شده است و به همین واسطه نام مکتب اصفهان به خود گرفته‌اند را در کنار یکدیگر قرار دهیم و از داشته‌های فرهنگی خود به عنوان یک سرمایه بهره ببریم.

خواستگاه همه سبک‌های شعری اصفهان است

در ادامه سعید بیابانکی که اجرای بخش دوم برنامه را بر عهده داشت در خصوص صائب تبریزی اظهار کرد: او یکی از بزرگترین شاعران جهان است که در سده ۱۱ هجری زیست، طرز تازه نامی است که وی بر شیوه سخن سرایی خود گذاشت. بعدها این سبک و شیوه با نام سبک اصفهانی یا هندی شناخته شد. البته من معتقدم سبک صائب اصفهانی است، چراکه خاستگاه چنین سبکی اصفهان بوده است. شکل سخن سرایی صائب هیچ تشابهی به شاعران پیش از خود ندارد، مثلاً او ارادتمند حافظ است اما شیوه سخن سرایی او با این شاعر بسیار متفاوت است.

وی افزود: طرز تازه و تخیل برتر در سبک اصفهانی به گونه‌ای است که بیشتر ابیات صائب به صورت ضرب‌المثل در آمده است، در این شیوه که به "ارسال‌المثل" معروف شد مصرع اول شعر یک واقعیت عینی و مصرع دوم یک واقعیت ذهنی و گاهی بالعکس است. خواندن آنها تخیل خواننده را بر می‌انگیزد و لذت او را از شنیدن شعر دو چندان می‌کند.

این شاعر ادامه داد: صائب به حدی بیت درخشان دارد که هر بیتی که نازک خیالی و ویژگی‌های سبک اصفهانی را دارد؛ از او دانسته می‌شود. در واقع گاهی اشعاری را به صائب نسبت می‌دهند که مربوط به پیش از تولد وی است.

بیابانکی اضافه کرد: یکی از اقشاری که در معرفی صائب مؤثر بوده‌اند، راننده‌های کامیونی هستند که اشعار او را روی بدنه کامیون‌های خود می‌نویسند. البته این نشان از قابلیت مردمی شدن شعر صائب دارد، در واقع بسیاری از شاعران به لحاظ قدرت شاعری از صائب بزرگ‌تر بوده‌اند اما نفوذ در لایه‌های زیرین اجتماع فقط به نام صائب سند خورده است چراکه او شاعری مضمون ساز است که می‌تواند جهانی را در بیتی بیان کند.

وی در خصوص نحوه تعیین روز بزرگداشت این شاعر گفت: چند سالی است که روز ۱۰ تیرماه در تقویم ما به اسم صائب تبریزی نام گذاری شده است. سال‌ها بود که عاشقان این شاعر به دنبال تعیین روزی به نام او بودند. بسیاری پیشنهاد کردند که تولد استاد محمد قهرمان به مناسبت روز صائب انتخاب شود، چراکه بهترین و کامل‌ترین تصحیح دیوان صائب از او است که ۲۰ سال از عمر خود را صرف تصحیح آن کرد.

این شاعر افزود: اما برخی اعتراض کرده و گفتند امیری فیروز کوهی تقدم فضل دارد و باید روز تولد او را به نام روز صائب نامگذاری کنند. همه این پیشنهادات کنار گذاشته شد و طرحی مطرح شد که بسیار زیبا بود، گفته شد که روز تولد و مرگ صائب مشخص نیست و حتی در سال آن هم تردید وجود دارد بنابراین پیشنهاد شد که حروف کلمه صائب را بر اساس حروف ابجد جمع کنند، در نهایت به عدد ۱۰۳ رسیدند که از ابتدای فروردین آغاز و مبنای روز صائب قرار گرفت.

بیابانکی تصریح کرد: خسرو احتشامی در یک سخنرانی گفت خاستگاه همه سبک‌های شعری، اصفهان است. در واقع سبک خراسانی، عراقی، هندی، بازگشت ادبی و پسا نیمایی در اصفهان بوده است. کتابی به نام "اصفهان در شعر صائب" نوشته شده است که در آن گفته شده که صائب چقدر تاریخ و فرهنگ اصفهان را زنده نگه داشته است و اگر نبود بخشی از این تاریخ و فرهنگ فراموش می‌شد.

وی افزود: درخواست من از مردم اصفهان این است که این مکان را به محلی برای رفت و آمد فرزندان خود تبدیل کنند، در واقع این آرامگاه باید مانند حافظیه شیراز شود. همچنین از شهرداری درخواست دارم که تمهیدی بیندیشد که گردشگران داخلی و خارجی ترغیب شوند و برای زیارت آرامگاه صائب بیایند. تابستان‌ها باید هر شب در این باغ برنامه وجود داشته باشد، شبی شعر، شبی نمایش و شبی موسیقی. با وجود این همه هنرمند اصفهانی، به نظرم می‌توان این باغ را مجدداً احیا کرد.

کد خبر 431466

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.