به گزارش خبرنگار ایمنا، وضعیت"صنعت ایران" این روزها تداعی‌کننده تحریم‌ها و رکود اقتصادی است. صنعت کشور امروز با موانعی عمده چون تحریم‌ها، گرانی، نرخ بهره بانکی، نوسانات نرخ ارز، انواع مختلف بخشنامه‌ها، دستورالعمل‌های یک‌شبه، تصمیمات غیر کارشناسی و مواردی از این قبیل روبرو است. در چنین شرایطی شاید تعداد انگشت‌شماری از صنایع، مدعی فعالیت کامل و بدون مشکل باشند.
امسال به‌کرات از سوی مسئولان اظهار می‌شود که اولویت برنامه‌های صنعتی کشور، احیای واحدهای نیمه تعطیل و راکد و همچنین بازسازی تجهیزات این واحدهاست چه بسا خروج واحدهای تولیدی از رکود و حل مسائل و مشکلات آن‌ها در بخش‌های مختلف به‌ویژه در روزهایی که کشور با شیوع کرونا دست و پنجه نرم می‌کند، با جدیت دنبال خواهد شد. جدای از آنکه احیای واحدهای راکد از راهبردهای امسال نیز است. زیرا احیای واحدهای صنعتی نیمه تعطیل یا تعطیل از اهمیت بالایی برای تحقق شعار جهش تولید برخوردار است.
این مسئله در استان‌های صنعتی مانند اصفهان که ۹ هزار و ۵۶۰ واحد صنعتی و تولیدی در اختیار دارد اهمیت بیشتری پیدا می‌کند اما بسیاری از صنایع اصفهان در سال‌های اخیر با رکود و ورشکستگی مواجه شده‌اند. بنابراین ضرورت اقدامات حمایتی بسیار محسوس است. البته در همین راستا رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان اصفهان از احیای ۱۴۰ واحد تولیدی و صنعتی راکد و تعطیل در این استان در سال گذشته خبر داده است. وی یکی از اولویت‌های مهم را احیای واحدهای راکد عنوان می‌کند و می‌افزاید: "با راه‌اندازی مجدد این واحدهای تولیدی و صنعتی در سال گذشته دست‌کم ۶۷۵ نفر در شهرک‌ها و نواحی صنعتی مشغول به کار شدند و امسال هم درصدد استمرار چنین امری هستیم. "
شناسایی واحدهای ورشکسته
بخش عمده‌ای از صنایع کوچک و متوسط کشور در شرایط کنونی به حالت تعطیل یا نیمه تعطیل درآمده و مشکلاتی مانند بالا رفتن هزینه‌های تولید، افزایش دستمزد کارکنان، معوقات بانکی، مشکلات دارایی و مواردی از این قبیل را می‌توان از دلایل شرایط کنونی صنایع دانست و باید با برنامه‌ریزی صحیح در جهت بهبود شرایط ، اقدامی کرد و به احیای این واحدهای صنعتی و سپس نزدیک کردنشان به ظرفیت اسمی کمک کرد.
این مجموعه‌های اقتصادی در زمانه‌ای قرارگرفته‌اند که به‌سختی توان ایستادگی و فعالیت در مقابل مشکلات و چالش‌های موجود را دارند اما باید توجه داشت که جبران خسارات این فاجعه نیز بسیار دشوار است. به همین دلیل برخی مسئولان که باور به احیای این واحدها دارند، از بسته‌های حمایتی نام می‌برند که قرار است شرایط را برای ادامه فعالیت این واحدهای صنعتی بهتر کند.
محسن صالحی نیا، مدیرعامل سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران با اشاره به آمار واحدهای احیا شده در سال قبل می‌گوید: موفق شدیم حدود هزار و ۵۰۰ واحد صنعتی غیرفعال مستقر در شهرک‌ها و نواحی صنعتی سراسر کشور را فعال کنیم. تمام سعی ما این است که با ارائه بسته‌های حمایتی شرایطی را ایجاد کنیم تا تولیدکنندگان با وضعیت بهتری به تولید بپردازند. درواقع تزریق منابع مالی و سرمایه در گردش، علاوه بر ارتقای ظرفیت تولید این واحدها و رسیدن آن‌ها به ظرفیت واقعی، در جذب نیروی کار نیز مؤثر بوده و نرخ اشتغال را هم افزایش خواهد داد.
وی تصریح می‌کند: در حال حاضر واحدهای صنعتی که تعطیل شده بودند، شناسایی شدند و هدف‌گذاری لازم برای آن‌ها صورت گرفته است، قرار است تسهیلاتی در قالب اعطای "کمک‌های فنی و اعتباری" یا "تجهیز و نوسازی صنایع" در اختیار واحدهای تعطیل شده قرار گیرد، علاوه بر این از طریق عارضه‌یابی واحدهای صنعتی، ارائه خدمات مشاوره، تأمین نیازها و رفع مشکلات آن‌ها، برگزاری دوره‌های آموزشی و تورهای صنعتی نسبت به فعال‌سازی مجدد آن‌ها اقداماتی انجام خواهد شد.
رونق تولید و احیای واحدهای اقتصادی امری راهبردی است که دولت و بخش خصوصی هر دو درصدد تحقق آن هستند و از طریق ستادهای استانی در سراسر کشور تلاش می‌شود تا زمینه احیای بنگاه‌های تولیدی و خدماتی فراهم شود.
ورشکستگی‌ها، عارضه‌یابی شود
بحران رکود ورشکستگی صنایع در چند سال اخیر موضوعی است که بسیاری از کارشناسان اقتصادی دلیل آن را مرتبط با بازپرداخت‌های سنگین بانکی می‌دانند. برخی دیگر از موانع مالیاتی، عده‌ای هم مدیریت غیرمدبرانه را دلیل شکل‌گیری این بحران قلمداد می‌کنند. ضمن آنکه تجهیزات فرسوده، کمبود نیروی انسانی کارآمد و مصوبه‌ها و قوانین روزانه همگی دلیل شرایط نامطلوب این صنایع هستند.
در این میان عده‌ای نیز بر این دیدگاهند که کلید خروج صنایع از رکود و کسادی فعلی، خروج بخش دولتی و واگذاری صنایع به بخش خصوصی است، ورود سرمایه‌گذار قدرتمند بخش خصوصی می‌تواند تحولی مثبت در بخش صنعت ایجاد کند، علاوه بر این برخی بر این باورند تولیدات تعدادی از واحدها چندان منفعتی برای کشور ندارد و بازارهای خارجی هم مشتری این تولیدات نیستند، بنابراین لزومی برای بازسازی این‌گونه واحدها وجود ندارد و بهتر است در بنگاه‌هایی سرمایه‌گذاری شود که احیای آن‌ها با منافع بیشتر همراه است.
حسین ریاحی، کارشناس بخش صنعت، به خبرنگار ایمنا می‌گوید: در شرایط فعلی لازم است با عارضه‌یابی واحدها، مشکل هر بخشی تعیین و مشخص شود راه حل این مشکل، وابسته به خارج از کشور بوده یا داخلی است.
این کارشناس اقتصادی تاکید می‌کند: دلایل داخلی ورشکستگی یک واحد صنعتی چند شاخه دارد. از معوقات بانکی تا مالیات و دارایی را شامل می‌شود. البته بخشی از این‌گونه مسائل از طریق ستاد تسهیل قابل حل است به‌شرط آنکه مسئولان مربوطه حمایت‌های لازم را انجام دهند. زمانی که در جنگ اقتصادی قرار داریم، ضرورت برخورد سنجیده‌تر و مدبرانه‌تری از سوی مدیران وجود دارد.
به گفته ریاحی معضل دیگر این واحدها، مرتبط با تجهیزات و دستگاه‌های مورد استفاده آن‌هاست. واضح است کارکنان کارخانه‌ای که با تجهیزات پنجاه ساله در حال فعالیت است ناراضی و پیشرفت چندانی هم در روند کاری آن‌ها وجود ندارد ولی در همان حوزه واحدهایی که با تجهیزات پیشرفته و به روز مشغول هستند از شرایط بسیار بهتری برخوردارند.
وی بیان می‌کند: واقعیت این است که بسیاری از صنایع کوچک و متوسط به دلیل فرسودگی دستگاه‌ها و تجهیزاتشان رو به تعطیلی رفتند. درصورتی‌که هرکدام از آن‌ها با صرف سرمایه و حمایت قابل‌بازسازی هستند. نمونه‌های چنین صنایعی در استان اصفهان بسیار است.
ضرورت ورود بخش خصوصی
عبدالوهاب سهل‌آبادی، رئیس خانه صنعت، معدن و بازرگانی اصفهان، با اشاره به مشکلات واحدهای تولیدی در سال‌های اخیر به خبرنگار ایمنا می‌گوید: از بی‌ثباتی نرخ ارز گرفته تا نبود نقدینگی، مواد اولیه گران‌قیمت، مشکلات مالیاتی و فقدان تسهیلات کارآمد، همگی ازجمله مشکلات این صنایع محسوب می‌شود.
وی خاطرنشان می‌کند: با این اوصاف با صنایع نیمه راکد ورشکسته‌ای مواجه هستیم که احیای آن‌ها چالش بزرگی محسوب می‌شود.
این مسئول بیان می‌کند: واحدهای ورشکسته نباید با این توجیه که سودآور نیستند از گردونه تولید خارج شوند زیرا برای هرکدام از آن‌ها سرمایه‌ای خرج شده که با انجام حمایت‌های صحیح می‌توان آن‌ها را به چرخه تولید بازگرداند. هرچند هم دستورالعمل‌های حمایتی دراین‌باره ارائه شده است اما مشکلات و موانعی وجود دارد که احیای صنایع را مشکل می‌کند.
سهل آبادی می‌افزاید: نخستین و مهم‌ترین مشکل، معوقات سنگین بانکی است که واحدهای صنعتی قادر به بازپرداخت نیستند به‌طوری‌که بسیاری از تولیدکنندگان برای تسهیلاتی که با مشکلات زیادی دریافت کرده‌اند به سیستم بانکی بدهکار هستند اما به دلیل سنگین بودن بازپرداخت‌ها نه‌تنها تمایلی به دریافت مجدد چنین وام‌هایی ندارند بلکه مجبور به تعطیلی واحد صنعتی خود نیز شده‌اند. در چنین شرایطی بدون بازپرداخت وام‌ها نیز قادر به احیای دوباره نیستند.
به گفته رئیس سابق اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی اصفهان برای بازسازی صنایع راهکارهایی مانند تهیه مواد اولیه واردات آن‌ها، فراهم‌سازی نقدینگی ارزی و غیر ارزی، تنفس لازم پس از پرداخت تسهیلات و موارد مشابه لازم است. در کنار این ملزومات، ستاد تسهیل باید اقدامات حمایتی مربوطه را برای این واحدها انجام دهد.
سهل‌آبادی می‌گوید: به‌غیراز عوامل نام برده شده، فرسودگی صنایع از دلایل مهم رکود محسوب می‌شود بنابراین اصلاح خطوط تولید امری مهم در جهت احیای این صنایع است. برای این منظور با فراهم‌سازی بستر مناسب برای ورود سرمایه‌گذاران خصوصی به این صنایع، می‌توان اقدام مؤثری انجام داد. به عبارت دیگر بخش خصوصی می‌تواند پشتوانه باز سازمان‌دهی موفق این صنایع ورشکسته باشد.
گزارش از: نفیسه زمانی نژاد، خبرنگار اقتصادی ایمنا
نظر شما