به گزارش خبرنگار ایمنا، انسانها عمدتاً سکونتگاههای خود را در جوار رودها، مسیلها، مناطق آبخیز و دارای پوشش گیاهی ایجاد میکردند؛ لذا آب و گیاه برای انسان همواره ارزشمند بوده است؛ اما این ساکنان مناطق خشک و کویری شاید بیش از دیگران ارزش این مواهب الهی را میدانند به همین دلیل همواره کوشیدهاند شهرهای کویری را به تنپوشی از حریر سبز بیارایند.
با ایجاد سازمانهای اداری و تأسیس نظام دیوانی در ایران، رسالت ایجاد و توسعه فضاهای سبز در شهرها به شهرداریها واگذار شد. سمنان از شهرهای کویری ایران است که مدیریت آن همواره کوشش کرده تا با توسعه پارکها و فضاهای سبز، از خشونت کویری آن کاسته و محیط آن را تلطیف کند؛ اما باوجود همه تلاشها باز هم نارساییهایی وجود دارد. پارک بانوان این شهر هنوز به بهره برداری نرسیده، در منطقه شهرک گلستان به غیر از پارک شقایق و چند بوستان کوچک فضای سبز کافی وجود ندارد و پارک ۱۷ شهریور که در مرکز شهر واقع شده و از فضای سبز مطلوبی نیز برخوردار است در سالهای اخیر به محل اطراق مسافران و گردشگران تبدیل شده تا جایی که دیگر جایی برای تفریح و استراحت شهروندان سمنانی باقی نمانده است.
محلات جنوبی محروم از فضای سبز مناسب
محمد قاسمی، مدیر عامل سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهری سمنان در خصوص مشکلات توسعه سرانه و نگهداری فضای سبز شهری در سمنان میگوید: محدودیت منابع آبی، عامل اصلی جلوگیری از توسعه و افزایش کیفیت فضاهای سبز موجود است.
او تاکید میکند: از مهمترین مشکلات فضای سبز شهری سمنان، نبود توازن و تناسب در پراکندگی فضای سبز است؛ به طوری که در برخی محلات سرانه فضای سبز به ۲۰۰ مترمربع میرسد و در برخی محلهها این سرانه صفر است (محلات جنوب شهر دچار این مشکل هستند) تنها راه حل رفع این معضل مهم، توجه به میزان سرانه هر محله و محور قرار دادن آن در توسعه و ایجاد فضاهای سبز جدید است.
تجهیز ۸۰ درصد فضای سبز به سامانههای نوین آبیاری
مدیر عامل سازمان سیما و منظر و فضای سبز شهری سمنان میگوید: به استثنای پارکهای جنگلی، حدود ۸۰ درصد فضاهای سبز موجود در سطح شهر به سیستم آبیاری مکانیزه اعم از بارانی و قطرهای و سایر سیستمهای مدرن مجهز است؛ البته با احتساب پارکهای جنگلی این عدد نزدیک به ۵۰ درصد خواهد بود. نکته مهم دیگر در آبیاری فضای سبز شهری سمنان، استفاده نکردن از آب شرب برای آبیاری است.
قاسمی میافزاید: راندمان آبیاری در روش سنتی یا همان غرقابی، ۲۰ درصد و در روشهای مکانیزه ۹۰ درصد است، بنابراین با توسعه شبکه آبیاری مکانیزه در سالیان اخیر، شاهد تأثیر بسزایی در افزایش راندمان و مدیریت بهینه در استفاده از آب در شهر سمنان هستیم.
او عنوان میکند: به طور میانگین سالیانه پنج درصد از فضاهای سبز شهری باقیمانده به سیستم مکانیزه مجهز میشود و کلیه فضاهای جدیدالاحداث به هر وسعت، الزاماً به سیستم مکانیزه مجهز میشود.
مدیر عامل سازمان سیما و منظر و فضای سبز شهری سمنان با اشاره به جایگزینی گیاهان کم آّب به جای چمن و تأثیر آن بر میزان آبیاری، میافزاید: توصیه کارشناسان در شهرهای کویری همواره استفاده از گیاهان پوششی و دارویی از قبیل رزماری، بومادران و لاوان است که نیاز آبی آن نسبت به چمن فقط ۱۰ درصد است که در صورت استفاده از درختان و درختچههای گلدار این عدد به پنج درصد نیز کاهش مییابد.
قاسمی میگوید: توسعه شبکه آبیاری با آب خام و سیستمهای مکانیزه، انجام عملیات بهورزی خاک به جهت افزایش نگهداری رطوبت، استفاده از مکملهای خاکی با هدف استفاده از حجم آب کمتر در دورههای آبیاری، استفاده از گونههای مقاوم به کم آبی و منطبق با شرایط اقلیمی، انجام روشهای صحیح نگهداری گیاهان و بسترهای فضای سبز از قبیل هرس، کند و کوب و کود دهی اصولی، کند و کوب و کودهی اصولی و استفاده از روشهای ترکیبی در طراحی فضای سبز با هدف مدیریت فضا و کاهش فضای سبز خالص از جمله اقداماتی است که سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهری شهرداری سمنان در راستای توسعه سرانه فضای سبز و نگهداری آن در شهر سمنان انجام میدهد.
او اظهار میکند: رویکرد شهرداری سمنان در خصوص فضای سبز شامل دو بخش است، بخش اول شامل افزایش سرانه و کمیت فضای سبز با ایجاد پارکها و بوستانهای محلی و بخش دیگر عبارت از تعریف کارکرد و افزایش کیفیت فضای سبز از طریق ساخت پارکهای موضوعی از قبیل پارک خانواده و پارک بانوان است.
مدیر عامل سازمان سیما و منظر و فضای سبز شهری سمنان با اشاره به برگزاری دورههای آموزش شهروندی در خصوص احداث و نگهداری از فضای سبز، عنوان میکند: برگزاری دورههای همیاران فضای سبز با هدف قرار دادن گروه سنی کودکان در مباحث آموزشی را میتوان از گامهای مثبت شهرداری سمنان در خصوص مشارکت شهروندان در حفظ و نگهداری از فضای سبز تلقی کرد.
قاسمی میگوید: برگزاری هر چه بیشتر دورههای آموزشی در ردههای سنی مختلف، برپایی جشنواره با محوریت فضای سبز، مشارکت عمومی شهروندان در پروژههای اجرایی از قبیل درختکاری و گلکاری و ارتباط گیری با تشکلهای غیر دولتی با موضوع فضای سبز و میتواند به توسعه و حفظ و حراست از فضای سبز شهری کمک فراوانی کند.
او عنوان میکند: نگهداری بیش از ۹۰ درصد فضای سبز شهری سمنان برون سپاری شده و از ظرفیت بخش خصوصی در موضوع نگهداری و حفظ فضای سبز در سمنان به خوبی استفاده میشود؛ اما در بحث احداث و توسعه فضای سبز از توان بخش داخلی سازمان بهره گیری میشود.
مدیر عامل سازمان سیما و منظر و فضای سبز شهری سمنان با اشاره به هزینه اختصاص یافته به نگهداری فضای سبز میگوید: تنها در بخش رفت و روب، آبیاری و اقدامات مرتبط با نگهداری گونههای گیاهی به ازای هر مترمربع میانگین ۲۰۰ هزار ریال به صورت ماهیانه در نظر گرفته میشود و سایر هزینهها از جمله نگهبانی، روشنایی، تأسیسات آبیاری و آب شرب، آبنما، سرویس بهداشتی و مرمت عمرانی به طور جداگانه و طبق تعرفهها محاسبه میشود.
نبود سازمانهای مردم نهاد محافظ فضای سبز
اما مجید نظری، رئیس کمیسیون عمران و شهرسازی شورای شهر سمنان با بیان اینکه توسعه پوشش گیاهی و فضای سبز در طرح جامع شهر سمنان در قالب بوستانها، فضاهای سبز محلهای و پارکهای جنگلی در نظر گرفته شده است.
او با بیان اینکه ساماندهی و آبیاری فضاهای سبز و پارکهای جنگلی در شهرهای کویری، امروزه بر مبنای استفاده بهینه از منابع آب و افزایش راندمان آبی انجام میشود، عنوان میکند: تغییر و تنوع پوشش گیاهی، اجرا و ساماندهی سیستم آبرسانی فضاهای سبز و پارکهای جنگلی، احیای کیفیت خاک و طراحی سیستم فضای سبز از جمله عوامل تأثیر گذار در رویکرد ارتقای سیستم فضاهای سبز تلقی میشود.
رئیس کمیسیون عمران و شهرسازی شورای شهر سمنان میافزاید: در سنوات گذشته روش آبیاری حدود ۸۰ درصد از فضاهای سبز تحت پوشش شهرداری سمنان به استثنای پارکهای جنگلی، با روش سنتی و غرقابی به سیستم آبیاری قطرهای و مکانیزه تبدیل وضعیت داده و مجهز شد.
نظری میگوید: در پارک جنگلی کومش واقع در ضلع شمال شرقی شهر سمنان و در کمربندی شهر که با مساحتی حدود ۳۷ هکتار به شهرداری واگذار شده است، برای نخستین بار یک فاز از عملیات آبیاری تحت فشار به صورت سیستم بابلر اجرا شده و حدود نیمی از این مجموعه نیز تحت پوشش آبیاری قطرهای و تحت فشار قرار گرفته است.
او با اشاره به سرانه فضای سبز شهری در سمنان میگوید: رویکرد مجموعه شورای شهر سمنان، توسعه فضای سبز و افزایش کیفیت فضای سبز موجود است؛ در طرح افزایش سرانه فضای سبز سمنان، هشت تا ۱۲ مترمربع در نظر گرفته شده است.
رئیس کمیسیون عمران و شهرسازی شورای شهر سمنان با بیان اینکه جانمایی اشتباه و نامناسب فضای سبز شهری در محلات مختلف به خصوص در منطقه یک شهری سمنان سبب کاهش سرانه استاندارد شده است، تاکید میکند: یکی از مهمترین برنامههایی که در دستور مدیریت شهری قرار دارد این است که سرانههای فضای سبز در منطقه یک شهری بتواند به نحو مناسبی افزایش یابد و این افزایش سرانهها میسر نخواهد شد، مگر آنکه اعضای کمیسیون ماده ۵ و جهاد کشاورزی در این زمینه همکاری کنند.
نظری عنوان میکند: طرح کمربند سبز شهری در یک رویکرد استانی و منطقهای در دستور کار شوراهای شهر همجوار شهرستان سمنان قرار گرفت و حد فاصل میدان جهاد سمنان به سمت شهر شهمیرزاد به عنوان یک کمربند فضای سبز تعریف شده است، اما مشکلات عملیاتی به واسطه مشخص نبودن حریم جاده و ایرادات دستگاههای اجرایی این طرح در چند سال اخیر، بلاتکلیف رها شده است.
او با اشاره به برون سپاری محدوده فضاهای سبز اظهار میکند: سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهری سمنان از سال ۹۳ بحث برون سپاری را در دستور کار خود قرار دارد که در مرحله اول به صورت جزئی بود، اما از سال ۹۴ نگهداری فضای سبز به طور کلی با راهبرد برون سپاری همراه شد و نگهداری و آبیاری فضاهای سبز موجود در سطح شهر توسط دو شرکت در سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهری مدیریت میشود و این سازمان از دانش و تخصص عوامل اجرایی در بحث ایجاد بوستانهای محلی و توسعه فضای سبز شهری استفاده میکند.
رئیس کمیسیون عمران و شهرسازی شورای شهر سمنان میگوید: در سالهای اخیر با وجود افزایش سطح مشارکت شهروندان سمنانی در مباحث مختلف و ثبت و فعالیت سازمانهای مردم نهاد در موضوعات میراث فرهنگی و محیط زیستی، سازمان مردم نهاد محافظان یا دوستداران فضای سبز شهری ایجاد نشده است.
نظر شما