به گزارش خبرنگار ایمنا، شیوع ویروس کرونا تنها روال عادی زندگی شهروندان را دگرگون نکرد، این رویداد سبب ورود لغات و اصطلاحات جدیدی به ادبیات عامیانه و علوم مختلف نیز شد. یکی از این اصطلاحات "پساکرونا" است که رواج آن برگرفته از اندیشه پیش‌آگاهانه و دوراندیشی است. آنان که به پساکرونا می‌اندیشند در واقع به دنبال یافتن پاسخ این پرسش هستند که مدیران اجرایی در حوزه‌های مختلف برای بعد از دوران غلبه بر شیوع ویروس کرونا چه برنامه‌هایی دارند؟ و آیا راهی برای جلوگیری از گرفتاری بشر به کابوسی چنین دهشتناک وجود دارد؟
برای بررسی بیشتر این موضوع و کنکاش درباره مؤلفه‌ها و الزامات مدیریت شهری در دوران پساکرونا با سید مسعود آل عبایی، شهردار قشم گفت و گویی انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
آیا تعریف دقیقی از دوران پساکرونا و مؤلفه‌های آن در مدیریت شهری وجود دارد؟
ما در تاریخ تحولات شهری واژه‌هایی مشابه پساکرونا که الزاماً به دوره‌ای پس از دوره دیگر اشاره می‌کند داریم؛ مانند پسانوگرایی و یا حتی پسا پسا نوگرایی را تعریف می‌کنیم؛ این واژه به دورانی بازمی‌گردد که تسلط نگاه مدرن در معماری و شهرسازی دنیا با مجموعه‌ای از اتفاقاتی که در جریان بود سبب تغییراتی در روند اداره شهرها شد که تا حدودی با پیش از آن متفاوت بود. دوره مدرن و پسا مدرن در شهرسازی و ادبیات تاریخچه کاملاً روشنی دارد که با مطالعه کتب اندیشمندان قابل درک است؛ اما درباره دوره پساکرونا هنوز چنین تجربه‌ای در دست نیست و قاعدتاً باید راه‌هایی که تا قبل از شیوع ویروس کرونا در حوزه مطالعات شهری و شهرسازی طی شده است، بررسی و مشخص شود که در این برهه زمانی به واسطه شرایط پیش آمده آیا نیاز است در برخی اقدامات شده تجدیدنظر شود یا لازم است که برخی روندها متوقف شود؟ در هر صورت هنوز ابهاماتی در مورد این اصطلاح و کارکرد آن در مدیریت شهری وجود دارد و اساساً این سوال وجود دارد که آیا ما در حال گذراندن دوره پساکرونا هستیم یا خیر؟
به نظر شما آیا اصول شهرسازی در پساکرونا تغییر می‌کند؟
شیوع کرونا در جهان، سبب ایجاد مشکلات و مسائل زیادی برای شهروندان کشورهای مختلف شده است. این بحران در شهرها بیشتر نمود پیدا کرده تا جایی که بزرگترین و توسعه‌یافته‌ترین شهرهای دنیا را نیز کم و بیش درگیر خود کرده است، همین امر موجب شده تا ثبات و کارآمدی ساختارهای شهری نیز مورد تردید قرار بگیرد. معمولاً وقوع هر حادثه‌ای در کنار تبعات منفی آن، تجربیاتی را نیز همراه دارد. چنانچه یک مدیر شهری قصد داشته باشد از این تجربیات استفاده مناسب کند، قطعاً باید نسبت به ساختارها و فرایندهای موجود تجدید نظر کند و نقاط ضعف را بشناسد تا بتواند پایه‌های حیات شهری را که بر آن مدیریت دارد محکم‌تر از گذشته کند. در دوران پسا کرونا احتمالاً در برخی زمینه‌های شهری و شهرسازی نیازمند تجدیدنظر هستیم و باید در روش‌های برنامه‌ریزی، طراحی یا روش‌های تحلیل مسائل شهری بازنگری و برخی روش‌ها را به دلیل آسیب‌زا بودن متوقف کنیم، در این صورت امکان دارد که ما به سمت اتخاذ روش‌ها و شیوه‌های نوینی برویم که تاکنون حتی از آن‌ها اطلاع نداشته‌ایم و باید آن‌ها را کشف کنیم.
آیا شیوع ویروس کرونا سبب بازتعریف مدیریت بحران‌های شهری می‌شود؟
شهروندان در زمان بحران شیوع ویروس کرونا تحت تأثیر مدیران، مسئولان و رسانه‌ها هستند و شاید تغییر سبک زندگی که منجر به کاهش آسیب‌ها شود در بدنه مدیریت شهری شهرهای دوران پساکرونا به راحتی اتفاق نیفتد، اما می‌توانیم انتظار داشته باشیم که در دوران پساکرونا چنانچه چند گروه مشخص توانایی بازنگری در اقداماتشان را داشته باشند و تفکرات و چشم اندازهای فکری نسبت به مسائل شهری در یک سطح گسترده جهانی تغییر کرده باشد، این تغییر در ساکنان شهرها نیز اتفاق می‌افتد در غیر این صورت نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم که شهروندان از همان ابتدا بتوانند این تغییر را شروع کنند. رسانه‌ها نیز که باید نقش کلیدی در برقراری ارتباط بین بخش‌های کلان و خرد جامعه داشته باشند، در شرایط پیش آمده باید تا جای ممکن از سیستم دموکراتیزه کردن اطلاعات استفاده کنند. باید تا جای ممکن از جهت‌گیری رسانه‌ها نسبت به مسائل حاشیه‌ای کاسته و سعی شود سمت و سوگیری‌ها به سمت ایجاد فضای اطلاعاتی مناسب و انتشار اخبار بروز و بهنگام باشد. مهم‌ترین مسئله در مدیریت شهرها در دوره پسا کرونا آن است که سبک زندگی شهروندان بر مبنای رعایت اصول پیشگیرانه تغییر کند. این تغییرات باید با استفاده از آموزش شهروندی و بر مبنای اصول ده‌گانه جامعه ایمن انجام شود.
رسالت مدیریت شهری در تسهیل گذار از دوران شیوع کرونا و کاهش آسیب‌های ناشی از آن چیست؟
در پروتکل‌های بهداشتی جهانی بر جلوگیری از تجمع در اماکن عمومی و ضدعفونی کردن مداوم آن‌ها تاکید شده است، از سوی دیگر مدیریت شهری در ایران به استناد بندهای ۱۵ و ۱۹ از ماده ۵۵ "قانون شهرداری‌ها" موظف به ارائه برخی خدمات در مبارزه با امراض ساریه است؛ از این رو مدیریت شهری برای جلوگیری از شیوع این ویروس و قطع زنجیره انتقال، نقش اثرگذاری دارد. با افزایش استفاده شهروندان از مکان‌های عمومی و وسایل نقلیه عمومی لازم است که برای پاکسازی آن‌ها اقدام شود، زیرا داشتن شهر سالم در گرو وجود شهروندان سالم است. مدیریت شهری باید با اتخاذ تدابیر کارآمد، برای استفاده از مکان‌های عمومی یا همگانی برنامه‌ریزی کند. اجرای دقیق اصول ارتقای تاب‌آوری شهری نیز سبب پیشگیری از شیوع امراض واگیردار می‌شود. همچنین یکی از کارگروه‌های اثرگذار در افزایش ایمنی شهرهای کشور "کمیته راهبری جامعه ایمن" است که شهردار هر شهر رئیس کمیته راهبری آن شهر است و از طریق همکاری سایر ادارات و گروه‌های مردمی جهت افزایش ایمنی و اجرای اصول پیشگیرانه حول ۱۰ محور از جمله تأمین ایمنی سالمندان، کودکان، اماکن عمومی و محیط کار عمل می‌کند.
گفتگو از: سمانه کمالی باغستانی، خبرنگار خبرگزاری ایمنا
نظر شما