به گزارش خبرنگار ایمنا، پس از وقوع جنگ‌های داخلی در کشور افغانستان بود که بخشی از اتباع این کشور تصمیم گرفتند که کشور دیگری را برای زندگی و کار انتخاب کنند. به همین سبب برخی از آن‌ها در شهرهای مختلف ایران مقیم شدند تا جایی که در حال حاضر جزئی تفکیک‌ناپذیر از بعضی شهرهای کشور مانند یزد هستند. بر اساس آمارهای رسمی، استان یزد باسابقه ۳۰ ساله در پذیرش پناهجویان افغان، هم‌اکنون پذیرای بیش از ۱۲۰ هزار اتباع افغانستانی است که عمده آن‌ها در شهر یزد سکونت دارند.
این روزها اتباع افغانستانی را می‌توان در مدارس و مشاغل شهر یزد دید به‌گونه‌ای که فرزندان آن‌ها با فرزندان شهروندان یزدی در یک کلاس درس، آموزش می‌بینند و بیمارانشان از زمان شیوع کرونا در بیمارستان‌های مجهز یزد به‌عنوان قطب بهداشت و درمان کشور درمان می‌شوند.
علی یکی از شهروندان یزدی است که از زندگی مسالمت‌آمیز افغان‌ها در کنار شهروندان یزدی صحبت کرده و می‌گوید: شهروندان افغان مدت زیادی است که در شهر یزد در کنار شهروندان یزدی مسالمت‌آمیز زندگی می‌کنند که البته بعضی وقت‌ها اتفاقاتی می‌افتد که این رابطه خوب میان شهروندان ایرانی و افغان را خراب می‌کند.
او ادامه می‌دهد: الآن بعضی مشاغل کاملاً در انحصار افغان‌هاست به شکلی که هیچ فرد یزدی نمی‌تواند وارد آن کار شود؛ بخشی از بازار کار یزدی‌ها در قرق آن‌هاست. البته برخی از شغل‌ها هم هستند که کمتر شهروند یزدی به انجام آن علاقه دارد و به سراغش می‌رود مثل کار کردن در کوره‌های آجرپزی برای همین بالاجبار کارفرمایان به سمت جذب کارگران افغانستانی می‌روند.
تعدادی از کلاس‌های مدارس شهر یزد در حال حاضر با حضور فرزندان اتباع افغان تشکیل می‌شود و آن‌ها با فرزندان شهروندان یزدی سر یک کلاس درس می‌نشینند و از یک آموزگار و شرایط یکسان برخوردارند. همین موارد گوشه‌ای از زندگی مسالمت‌آمیز یزدی‌ها با اتباع افغانستانی را عیان می‌کند.
اوج فرهنگ بالای یزدی‌ها در پذیرش پناهجویان افغان زمانی جلوه کرد که مردم یزد در پاسداشت شهدای مدافع حرم افغانستانی که خانواده آن‌ها در یزد ساکن بودند حماسه آفریدند و آن‌ها را همراهی و دلداری دادند.
پناهندگان افغان و تأثیرگذاری فرهنگی
البته این حضور علاوه بر آنکه با پذیرش شهروندان بومی یزد همراه شده، منتقدان زیادی هم دارد؛ حسین یکی دیگر از شهروندان یزدی دراین‌باره می‌گوید: حضور اتباع افغان با این تعداد زیاد در شهر یزد باعث شده فرهنگ مردم بومی تحت تأثیر حضور آن‌ها باشد و حتی برخی از بومی‌های شهر یزد با اتباع افغان ازدواج می‌کنند که من موافق آن نیستم. حضور اتباع افغان و تأثیر فرهنگ آن‌ها بر فرهنگ مردم بومی یزد در محله‌هایی که حضور آن‌ها پرتعدادتر است بیشتر دیده می‌شود.
حسین ادامه می‌دهد: برخی از مناطق شهر یزد خاص سکونت اتباع افغان شده است. یزدی‌ها تاکنون دوستانه با شهروندان افغانستانی رفتار کرده‌اند خصوصاً اینکه افغانستانی‌ها مسلمان هستند و مردم یزد برای آن‌ها احترام زیادی قائل‌اند.
"یزد پذیرای بیشترین مهمانان غیربومی بوده و این در حالی است که در بسیاری از استان‌ها و شهرهای کشور ورود اتباع بیگانه و افراد غیربومی ممنوع است. " این موضوع را غلامعلی سفید، رئیس شورای اسلامی شهر یزد مطرح کرده و در گفت‌وگو با ایمنا می‌گوید: ایران و افغانستان همواره به دلیل اشتراکاتی نظیر دین، فرهنگ، زبان و از همه مهم‌تر مرز مشترک روابط حسنه‌ای با یکدیگر داشته و در کشور به‌ویژه شهر یزد ارتباط خوبی بین مهاجرین و مردم وجود دارد و همه این‌ها نشان از میهمان‌نوازی ایرانی‌ها و به‌ویژه یزدی‌ها از اتباع افغانستانی است.
او ادامه می‌دهد: شهر یزد بیشترین پذیرش را در زمینه اتباع بیگانه، هم‌میهنان سراسر کشور و حتی روستاییان داخل استان داشته و این موضوع می‌تواند فرهنگ و پیشینه تاریخی یزد را تحت‌الشعاع قرار دهد چون بیشترین سهم جمعیتی بافت تاریخی شهر با وجود ثبت در فهرست میراث جهانی یونسکو به اتباع افغانستانی تعلق دارد که باید در این زمینه فکری کرد و با ایجاد شهرک‌های ویژه اتباع افغانستانی این موضوع را حل‌وفصل کرد.
یزد نیازمند ایجاد شهرک ویژه اتباع است
رئیس شورای اسلامی شهر یزد از همه مسئولان استان و شهر یزد برای ایجاد شهرک اتباع درخواست کمک کرده و می‌گوید: شورای شهر تاکنون پیگیر این موضوع بوده و برای حل آن جلسات زیادی را با فرمانداری، استانداری، اداره اطلاعات، اداره اتباع و دستگاه‌های مرتبط داشته و امیدوار است که این موضوع با کمک همه افراد مسئول حل‌وفصل شود.
او در مخالفت با برخی ادعاها که ایجاد شهرک اتباع را سبب‌ساز بروز مسائل امنیتی می‌داند، می‌افزاید: ایجاد چنین شهرکی در زمینه ارتقای امنیت نیز مؤثر خواهد بود؛ مصوبه شورای شهر در این خصوص پس از طی نشست‌های متعدد با اساتید دانشگاه یزد، اداره کل اطلاعات، اداره اتباع و دستگاه‌های درگیر این ماجرا و پس از چندین جلسه کار کارشناسی در صحن علنی به تصویب رسید و به نظرم باید اردوگاه‌های متعدد با جمعیت محدود در شهر یزد ایجاد شود.
سفید اضافه می‌کند: ساخت اردوگاه یک مسئله بین‌المللی است که در همه جای دنیا برای مهاجرین اجرا می‌شود و از نظر امنیتی نیز می‌تواند کنترل بهتری را اعمال کند بنابراین این موضوع یک مسئله طبیعی و اجراشده در دنیاست و در اکثر کشورها پناهندگان نمی‌توانند در هر جای شهر سکونت داشته باشند ضمن اینکه ایجاد این شهرک‌ها برای مباحث آموزشی نیز حائز اهمیت است.
۱۰ درصد جمعیت یزد را اتباع تشکیل می‌دهند
البته مشکل یزد پناهجویان قانونی افغان نیست بلکه عمدتاً مربوط به تعداد زیادی از اتباع افغان است که بدون طی کردن مراحل اخذ اقامت از سوی وزارت امور خارجه، توسط قاچاقچیان به یزد وارد می‌شوند که سفید در این رابطه می‌گوید: سوال من این است چرا درحالی‌که برخی شهرهای کشور از ورود اتباع بیگانه ممانعت می‌کنند باید اجازه دهیم در شهر یزد کار خلاف قانون صورت گرفته و عده‌ای به‌صورت غیرقانونی در این شهر حضور داشته باشند؟
او خطاب به دستگاه‌های کشوری مسئول در این حوزه اظهار می‌کند: از دستگاه‌های مسئول می‌خواهیم اعلام کنند چند درصد جمعیت یک شهر می‌تواند به افراد غیربومی خارجی و داخلی اختصاص پیدا کند تا حفظ هویت یک شهر تحت‌الشعاع قرار نگیرد؟ چرا نرخ حضور افراد غیربومی در برخی شهرها صفر است اما جمعیت اتباع در شهر یزد بیش از ۱۰ درصد است؟
رئیس شورای شهر یزد اضافه می‌کند: باوجود اینکه تعداد کمی از اتباع بیگانه در یزد مجوز اشتغال آن‌هم در برخی رشته‌های خاص دارند اما دیده می‌شود که این افراد در رشته‌هایی که مجوز فعالیت ندارند هم مشغول کار شده و حتی برخی از آنان در تصمیمات اقتصادی برای شهر دخالت کرده و در این زمینه برنامه‌ریزی می‌کنند.
حساب مهاجران قانونی از غیرقانونی جداست
به عقیده رئیس شورای اسلامی شهر یزد باید در این شهر از یکسو با آن دسته از اتباع افغانستانی که مجوز سکونت و اشتغال دارند با نهایت احترام رفتار شود و از سوی دیگر نباید شهر به حال خود رها شده و لازم است با اتکا به قوانین حاکم بر دنیا در زمینه اتباع غیرمجاز تصمیم‌گیری شود.
او می‌گوید: جمهوری اسلامی در طول سالیانی که برای مردم افغانستان مشکلاتی پیش آمده میزبان شایسته‌ای برای مهاجران بوده و با وجود مشکلات زیاد مالی کشور در طول این سال‌ها و کمترین حمایت سازمان‌های بین‌المللی به ارائه خدمت به مهاجران افغانستانی پرداخته است.
مهاجرت غیرقانونی افغان‌ها علاوه بر مشکلاتی که در بافت شهری یزد ایجاد می‌کند گاهی حادثه‌ساز نیز می‌شود که آتش گرفتن دو هفته پیش خودروی حامل تعدادی از اتباع غیرمجاز افغانستانی نمونه آن است.
به نظر می‌رسد اگرچه تا امروز یزدی‌ها با رفتاری مسالمت‌آمیز در پی زندگی در کنار افغانستانی‌های مجاز و غیرمجاز در شهر بوده‌اند اما این دولت افغانستان است که باید فکری برای کنترل مرزهای خود داشته باشد تا از حضور شهروندان افغان آن‌هم به‌صورت غیرمجاز در سایر کشورها ازجمله کشور ایران جلوگیری کند. امری که اگر بیشتر از قبل موردنظر مسئولان ارشد این کشور قرار گیرد باعث خواهد شد تا زندگی آن دسته از شهروندان افغانستانی که دارای مجوزهای اقامتی هستند سهل و آسان‌تر باشد.
گزارش از: فرزاد فیضی، خبرنگار ایمنا
نظر شما