با گذر شاخص کل از یک میلیون و ۱۵۰ هزار واحد در واپسین روز هفته به نظر می‌رسد اکنون سطح بالاتر از یک میلیون واحدی شاخص کل در بازار سرمایه تثبیت شده و سرمایه‌گذاران افق روشن‌تری در برابر خود دارند. هم‌زمان کاهش محدودیت‌های کرونایی در اقتصاد دنیا، بهبود قیمت نفت و سایر کالاهای پایه‌ای اقتصادی و انتشار آمار تازه از بیکاری در آمریکا که نشان از کاهش وخامت اوضاع نسبت به انتظارات تحلیلگران دارد زمینه را برای خوش بینی بهتر در بازار فراهم کرده است.
در همین شرایط التهابات بازارهای دلار، طلا و خودرو نیز تا حدودی فروکش کرده است تا باز هم نگاه‌ها به بازار سرمایه به عنوان جولانگاه اصلی نقدینگی سرگردان در شرایط فعلی معطوف شود. اخبار مربوط به حذف ارز دولتی برای گروه‌های مختلف کالایی که منجر به ارائه مجوز افزایش نرخ برای تولید کنندگان کالا در این گروه‌ها می‌شود نیز از دیگر محرک‌های رشد قیمت سهام در این گروه‌ها است.
این اخبار در این روزها برای صنایع دارویی و لاستیک سازی بیشتر به گوش رسیده است. همچنین در گروه‌های قند و شکر، روغن و سیمان نیز مجوزهایی برای افزایش نرخ ارائه شده و یا زمزمه‌های آن به گوش می‌رسد که به عنوان نمونه می‌توان به مجوز افزایش ۶۲ درصدی فروش شکر سفید از هر کیلو ۴۰ هزار و ۵۰۰ ریال به ۶۳ هزار ریال اشاره کرد. همچنین تولید کنندگان لاستیک اطلاع داده‌اند که گروه ارزی مواد اولیه خارجی صنعت تایر از اولویت یک به اولویت دو تغییر یافته که از این پس، ارز خرید آن به صورت اولویت دوم (نیمایی) خواهد بود.
با این اوصاف شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران در پایان معاملات این هفته با ثبت رکورد پایانی یک میلیون و ۱۵۳ هزار و ۶۷۷ واحد شاهد رشد ۱۲.۱ درصدی نسبت به هفته پیشتر بود. شاخص هم وزن در همین زمان ۱۱.۳ درصد رشد داشت که نشان از رشد یکدست بازار در این بازه زمانی دارد.
بر اساس محاسبات برخی تحلیلگران بازار در این هفته میانگین ورود پول توسط حقیقی‌ها به بازار ۶۱۲ میلیارد تومان بوده است که در روز پایانی هفته این رقم به ۷۲۱ میلیارد تومان رسیده است. همچنین ارزش معاملات خرد روز چهارشنبه به ۱۴ هزار و ۴۸۰ میلیارد تومان رسید که نشان از گردش بالای معاملات سهام و نقدشوندگی مناسب بازار دارد.
صدر نشین بازدهی بازار در این هفته شرکت بازار پایه‌ای آلومتک بود که پس از افشای انعقاد قراردادهای جدید با رشد رویایی ۸۵ درصدی بازگشایی شد و پس از آن در روزهای بعد، قیمت سهم تعدیل شد تا در نهایت بازدهی هفتگی این سهام به ۷۶.۴ درصد بالغ شود.
بیش از هفت ماه پیش در این یادداشت‌ها درباره تحولات مدیریتی این شرکت نوشته شد و اکنون سهامداران طعم شیرین اصلاح روش‌های مدیریتی را می‌چشند. تغییرات مدیریت آلومراد نیز با فاصله زمانی اندک پس از آلومتک به ثبت رسید که منجر به اتفاقات مثبتی در این شرکت شد. از جمله این اتفاقات می‌توان به اصلاح قراردادهای بین دو شرکت که در مواردی به زیان آلومراد بود و همچنین افزایش تنوع مشتریان در آلومراد اشاره کرد که منجر به کاهش سهم قراردادهای بین دو شرکت از ۷۰ درصد به ۴۰ درصد درآمدهای آلومراد شد.
پس از گشایش نمایان آلومتک، سهام زیر مجموعه این شرکت یعنی آلومراد نیز با استقبال سرمایه گذاران مواجه شده و بدون توجه به سبز یا قرمز بودن تابلوی معاملات تا پایان هفته با صف خرید مستمر به پیش رفت. آلومراد اکنون با ارزش بازار ۳۳۱۰ میلیارد ریالی، از شرکت‌های کوچک بازار به شمار می‌رود.
با توجه به اینکه فمراد در زنجیره ارزش فالوم قرارداد، در نتیجه قراردادهای منعقد شده در آلومتک درآمدهای فمراد نیز افزایش خواهد یافت. از طرفی با توجه به قدمت شرکت، تجدید ارزیابی دارایی‌های آن نیز امر غیرمحتملی به شمار نمی‌آید کما اینکه حسابرس شرکت در اظهار نظر خود اشاره کرده است که بر اساس استانداردهای حسابداری لازم است با توجه به گذشت بیش از پنج سال از تجدید ارزیابی زمین‌های شرکت، این امر مجدداً تکرار شود.
فمراد در اسفند گذشته اقدام به انتشار جواز تأسیس یک واحد تولید ۳۰ هزار تن مفتول و ۱۰ هزار تن بیلت آلومینیوم کرد که نسبت به ظرفیت فعلی ۹ هزار تنی بیلت شرکت رشد ۱۰۰ درصدی به شمار می‌آید. اگر چه در همان زمان شرکت اعلام کرد که در حال حاضر تصمیمی جهت تأسیس این واحد اتخاذ نکرده است اما با در نظر داشتن روند رو به رشد فعالیت‌های این مجموعه و همچنین افزایش قیمت سهام که دسترسی به منابع مالی برای سرمایه‌گذاری را تسهیل کرده است می‌توان چشم انتظار چنین رخدادهایی نیز بود. انجام بازسازی کوره اصلی ذوب شرکت نیز که انتظار می‌رود طی سه ماه آتی به پایان برسد می‌تواند منجر به بهبود عملکرد شرکت در سال جاری شود.
چه بسیارند پتانسیل‌های بالقوه‌ای که در شرکت‌ها به ویژه در بخش‌های غیرخصوصی که در اثر مدیریت نامناسب از بالندگی محروم مانده‌اند و اقتصاد ملی را نیز محروم گذارده‌اند. در همین راستا این هفته شاهد انتشار لیستی ۱۹ نفره از هیئت مدیره شرکت‌های زیر مجموعه شستا بودیم که با تحصیلات مقاطع مختلف علوم انسانی از دیپلم تا دکتری در رشته‌های نظیر فقه، علوم سیاسی، تاریخ، جغرافیا و ادبیات پست‌های کلیدی را در اختیار گرفته‌اند.
شکر شاهرود، ایران خودرو، سیمان ایلام و الکتریک خودرو شرق دیگر شرکت‌هایی بودند که با بازدهی ۳۲ تا ۴۲ درصدی در صدر بازدهی این هفته بازار قرار داشتند. در مجموع در این هفته دارندگان اوراق ۵۷۹ نماد معاملاتی با بازدهی مثبت به استقبال تعطیلات رفتند که آماری چشمگیر به شمار می‌آید. سوی دیگر بازار که نمادهای معاملاتی با بازدهی منفی را در بر می‌گیرد تنها شامل ۶۱ نماد بود که بخشی از آنها پس از رشد نمایان طی ماه‌های اخیر اصلاح طبیعی را پشت سر می‌گذارند. غدام، غشهداب، لپیام، غشان و خودکفا بیشترین کاهش قیمت را در این هفته شاهد بودند که از ۹.۵ تا ۱۶ درصد اصلاح را در معاملات این هفته پشت سر گذاشتند.
اخلال مکرر در هسته معاملات و سامانه‌های آنلاین سرانجام مدیران بورس و فرابورس را ناچار به اتخاذ تصمیماتی برای کاهش تعداد و تنوع سفارش‌ها در سامانه معاملات کرد. در این راستا این شرکت‌ها با انتشار اطلاعیه‌ها خبر از تغییر در آنچه آن را ریز ساختارهای معاملاتی نامیدند، از شنبه آینده دادند.
بر این اساس امکان پنهان کردن بخشی از سفارش خرید و فروش از معامله گران سلب می‌شود و همچنین بر اساس اطلاعیه شرکت بورس، سقف حجم هر سفارش خرید یا فروش بر اساس قیمت هر سهم به ۵۰ هزار تا ۴۰۰ هزار سهم افزایش می‌یابد. در حال حاضر این سقف بین ۱۰ هزار تا ۲۰۰ هزار سهم است.
واضح است که این اتفاق که به نظر می‌رسد مرهمی ناگزیر برای نارسایی سیستم‌های معاملاتی است به قیمت قربانی کردن رقابت عادلانه در بازار رخ خواهد داد. به این معنا که اکنون معامله گرانی که با سرمایه اندک سفارش‌هایی به ارزش ۲۰ میلیون ریال در سامانه معاملات وارد می‌کنند، باید در بعضی سهام با معامله‌گرانی رقابت کنند که به راحتی با یک سفارش دو میلیارد ریال سفارش را وارد سامانه می‌کنند و به راحتی قیمت را به پایین یا بالا می‌رانند.
این مسئله به ویژه رانت بهره‌مندی از دسترسی به سامانه معاملات برای هنرمندان صف نشین را افزایش می‌دهد زیرا قرار گرفتن یک دستور خرید یا فروش در ابتدای صف‌های خرید یا فروش در سقف ارزش، امکان انجام تا دو میلیارد ریال معامله با اهمیت را فراهم می‌کند و دیگران را پشت سر می‌گذارد.
دیگر رویداد ساختاری در این ایام، ساماندهی بازاری جدید در فرابورس است که تحت عنوان بازار معاملات توافقی از آن یاد شده است. اگر چه چنین ظرفیتی از پیش در دستورالعمل‌های معاملاتی دیده شده بود اما شکل‌دهی آن به صورت یک تابلوی معاملاتی مجزا رویدادی تازه است که هنوز جزئیات معاملات آن نیز به طور کامل بیان نشده است.
با این حال آنگونه که معاون بازارهای خارج از بورس فرابورس طی مصاحبه‌ای در ماه گذشته عنوان کرده است، بر اساس تصمیم هیئت مدیره سازمان بورس، در این تابلو سهام شرکت‌های جدیدالورود یعنی سهام شرکت‌هایی که به تازگی بر اساس ماده ۳۶ قانون احکام دائمی برنامه‌های توسعه کشور، در فرابورس ایران قابل معامله می‌شوند، اما پیش از آن در بورس یا فرابورس پذیرش نشده و سابقه لغو پذیرش ندارند، به صورت توافقی معامله خواهند شد.
بنا بر این معامله سهام این شرکت‌ها بر اساس مکانیزم حراج نخواهد بود. با این حال سهام شرکت‌هایی که از نظر ترکیب سهامداری شرایطی دارند که امکان انجام معاملات آنها به صورت توافقی وجود ندارد، به تشخیص کمیته درج از طریق دیگر تابلوهای بازار پایه انجام خواهد شد. در همین رابطه تا کنون شرکت فرابورس در اطلاعیه‌های جداگانه‌ای درج نماد سه شرکت سرمایه‌گذاری افتخار سهام، سرمایه‌گذاری لقمان، و نگین گردشگری ایرانیان در تابلوی معاملات توافقی را اطلاع رسانی کرده است.
توجه: این نوشته حاوی هیچ توصیه‌ای برای هر گونه تصمیم سرمایه گذاری شامل خرید و فروش نیست و صرفاً بیان رویدادهای مرتبط با بازار سرمایه و نظر شخصی نگارنده است. مسئولیت هر گونه تصمیم بر عهده سرمایه گذاران است.
** کارشناس ارشد مدیریت مالی، تحلیل‌گر بازار سرمایه و بورس
نظر شما