سعید ابراهیمی در گفت و گو با خبرنگار ایمنا، اظهار کرد: برای رفع مشکلات شهری و رفع معضلات زیست محیطی آن، روش‌ها و تکنیک‌های مختلفی در طیف وسیعی از رشته‌های علمی از قبیل طراحی، برنامه‌ریزی و مدیریت شهری، برنامه‌ریزی و مدیریت محیط زیست، حمل و نقل، ترافیک شهری و… به کار گرفته شده است.
وی افزود: پیچیدگی مشکلات و معضلات شهری به خصوص در بخش زیست محیطی (که ناشی از ذات پیچیده شهر و درهم‌تنیدگی جنبه‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی، کالبدی، اداری، طبیعی و … شهر است)، امکان تحلیل و تصمیم‌گیری ساده پیرامون مسائل را سخت کرده و لازمه دستیابی به نتیجه مطلوب در این زمینه، استفاده از روش‌های پیچیده و جامع‌نگر است.
مدیر پژوهش، خلاقیت و فناوری‌های نوین شهرداری اصفهان ادامه داد: بخش زیادی از مشکلات شهری را می‌توان با نظریه سیستم‌ها مورد تحلیل و تجزیه قرار داد.
وی با بیان اینکه طبق این نظریه، دستگاه‌های پیچیده از اجزا یا زیرسیستم‌هایی تشکیل شده‌اند که با شناسایی و ساده‌سازی این زیرسیستم‌ها و کشف روابط درونی آنها و روابط بینابینی میان آنها، می‌توان اقدام به ارائه راه‌حل‌هایی جهت کارکرد بهتر اجزای سیستم و در نهایت کل مجموعه یا سیستم کرد، افزود: از آنجایی که شهر نیز از زیر مجموعه‌های مختلف کالبدی، ساختاری، عوامل اقتصادی و اجتماعی، عوامل انسانی و … تشکیل شده، می‌توان با تحلیل سیستمی اقدام به بررسی و تحلیل مشکلات شهری در قالب یک سیستم کرد یکی از روش‌ها و تکنیک‌هایی که در این زمینه کاربرد دارد، روش تحلیل دینامیکی یا پویایی شناسی سیستمی است.
ابراهیمی خاطرنشان کرد: این تکنیک از دهه ۵۰ میلادی ارائه شده و قابلیت‌های خود را در زمینه تحلیل سیستمی مشکلات پیچیده به خصوص مشکلات شهری از قبیل ترافیک و حمل و نقل به خوبی نشان داده است.
وی ادامه داد: هدف کلی این پژوهش، تحلیل سیستمی عوامل ایجادکننده و همچنین اثرات ناشی از آلاینده‌های زیست‌محیطی (با تاکید بر جنبه‌های مختلف آلودگی منابع مختلف آب، خاک و هوا و منابع آلودگی صوتی) با رویکرد پویایی‌شناسی سیستم به منظور درک و تحلیل عوامل مؤثر در ایجاد آلودگی‌ها و شناسایی و تحلیل اثرات متقابل عوامل مختلف (از قبیل حمل‌ونقل، کاربری‌های مسکونی- تجاری، صنایع و سایر عوامل بیرونی و درونی) بر آن بوده است.
مدیر پژوهش، خلاقیت و فناوری‌های نوین شهرداری اصفهان با اشاره به اهداف فرعی پژوهش تحلیل سیستمی عوامل ایجاد کننده آلاینده‌های زیست محیطی شهری اصفهان و اثرات ناشی از آن گفت: شناسایی اثرات زیست محیطی ناشی از آلودگی منابع آب، خاک و هوا و آلودگی صوتی شهر اصفهان، علت‌یابی و فهم سازوکار ایجاد کننده اثرات مستقیم و جانبی حاصل از آلودگی‌های زیست‌محیطی شهر اصفهان با تمرکز بر محیط‌زیست شهری، استخراج مکانیزم‌ها و حلقه‌های تولید کننده اثرات مطلوب و نامطلوب در داخل مرز سیستم، مفهوم‌سازی و کشف اهرم‌های سیاست‌گذاری سیستم جهت استفاده برای تضعیف یا از بین بردن سازوکارهای نامطلوب جهت کاهش اثرات منفی حاصل از آلاینده‌های شهری از جمله این اهداف است.
وی افزود: با توجه به اینکه در این پژوهش تحلیل سیستمی منابع آلاینده‌ی محیط‌زیست در شهر اصفهان مد نظر بود و به دلیل اینکه موقعیت جغرافیایی، نوع کاربری اراضی، فعالیت‌های انسانی و آب و هوا از جمله عوامل اثرگذار آلودگی هستند، در ابتدا به بررسی وضعیت زیست‌محیطی شهر اصفهان پرداخته شد؛ از این رو با استناد به آمار و ارقام ارائه شده از طرف سازمان‌های ذی‌ربط ازجمله مرکز آمار، ویژگی‌های هواشناسی، سیمای جغرافیایی و برخی دیگر از ویژگی‌های شهر اصفهان مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت و به صورت مکتوب در گزارش ارائه شد.
ابراهیمی اظهار کرد: با استفاده از منابع جمع‌آوری شده شامل پایان‌نامه‌ها، طرح‌های پژوهشی، مقالات و کتب از کتابخانه‌ها و سازمان‌های مرتبط با مبحث آلودگی و آلاینده‌های زیست محیطی، اطلاعات مبسوط و با ارزشی جمع آوری شد که منجر به ایجاد شناختی عمیق و کامل در رابطه با موضوع مورد مطالعه شد و پس از ایجاد این شناخت نگریستن به مسئله مورد نظر از دریچه تفکر سیستمی امری بسیار ضروری به نظر می‌رسید.
وی افزود: بدین منظور لازم است عوامل شناسایی شده و اثرات ساطع‌شده، در قالب یک سیستم قرار گیرد و ارتباط بازخوردی و اجزای آنها مشخص شود، برای این کار در ابتدا پس از مروری بر مطالعات خارجی انجام شده حول موضوع مورد مطالعه با رویکرد سیستمی، برای درک بهتری از این سیستم پیچیده و کلان، زیرسیستم‌هایی شناسایی و تعریف شدند و نمودار زیرسیستم‌های اولیه تشکیل شد.
مدیر پژوهش، خلاقیت و فناوری‌های نوین شهرداری اصفهان گفت: روابط کلی بین زیر سیستم‌ها به صورت ماتریسی و مجزا توضیح داده شد و در ادامه جایگاه هر یک از سیستم‌ها نسبت به آلاینده‌های شهری از منظر سیاست‌گذاری و اثرگذاری مستقیم و غیر مستقیم بر آلاینده‌ها تشریح شد؛ سپس سطح تحلیل کمی عمیق‌تر شده و ارتباطات بین زیر سیستم‌ها در قالب نمودار تشریح ارتباطات بین زیرسیستمی تبیین و زیرسیستم‌ها به صورت دو به دو تشریح و ارتباطات بین آنها مورد بررسی قرار گرفت.
نظر شما