خشایار جمالی‌نژاد در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، با اشاره به افزایش قابل توجه نرخ ارز در بازارهای آزاد در روزهای اخیر، اظهار کرد: تجربه سیاستگذاری‌های نظام اقتصادی در ایران نشان می‌دهد که بازار ارز و شاخص‌های پولی همچون دلار، بازار بسیار حساس و نا متمرکزی است و بروز هرگونه اتفاق جدید سیاسی، اقتصادی یا اجتماعی در بستر جامعه منجر به ایجاد تبعات نوسانی در این بازار می‌شود.
وی افزود: تمام نوسانات بازار ارز در طول دو دهه اخیر، توده‌ای از اتفاقات جدید را پشت سرخود داشته و عوامل مختلفی در شکل‌گیری این توده مؤثر است که هیچگاه متوقف نخواهند شد؛ نمی‌توان دلالان بازار آزاد را عامل افزایش شدید نرخ ارز در روزهای اخیر دانست زیرا نقش آنها در سیاست‌های ارزی و پولی دولت به شدت خرد است و میزان تأثیرپذیری و تأثیرگذاری آنها بر بخش‌های مختلف نظام اقتصادی نیز به همین اندازه پایین است.
این کارشناس برنامه‌ریزی اقتصادی با اشاره به ابلاغیه بانک مرکزی در خصوص کاهش نرخ سود سپرده کوتاه یا بلند مدت، تصریح کرد: حجم زیادی از سرمایه‌های مردمی که تا پیش از این در بانک به صورت سپرده نگهداری می‌شد، با ابلاغ قانون جدید از بانک خارج و به بازارهای به ظاهر پرمنفعت و سود ده همچون بورس، طلا، دلار، مسکن و خودرو وارد شد؛ به همین دلیل با افزایش تقاضا برای خرید ارز در بازار آزاد، قیمت دلار و دیگر ارزهای شاخص همچون یورو به صورت تصاعدی افزایش پیدا کرده است.
جمالی نژاد اضافه کرد: تبعات اقتصادی و اجتماعی این تصمیم ناگهانی برای بانک مرکزی به عنوان سیاست‌گذار اصلی شبکه بانکی کشور، قابل پیش‌بینی بود و افزایش عرضه ارزهای شاخص در بازار آزاد در بازه زمانی یک ماه پس از ابلاغ این قانون و کاهش سود سپرده بانکی می‌توانست التهاب بازار را تا حد زیادی کنترل و خنثی کند.
وی ادامه داد: یکی دیگر از دلایل افزایش قیمت ارز، رشد چشمگیر اغلب شاخص‌های بازار سرمایه در روزهای اخیر است؛ در واقع با افزایش ارزش سهام شرکت‌های صنعتی و خدماتی موجود در بورس، میزان تولیدات آنها برای پاسخگویی و سوددهی بیشتر به سهامداران چند برابر شده و از این رو اغلب صنایع کشور، افزایش نیاز به مواد اولیه را تجربه کردند و تأمین مواد اولیه صنایع وابسته به دلار و تجارت بین‌المللی موجب شد بخشی از ذخایر ارزی دولت در این حوزه صرف شود.
این کارشناس برنامه‌ریزی اقتصادی خاطرنشان کرد: با ریزش نسبی شاخص‌های مهم بورس در ماه آینده تا حدودی نرخ ارز در بازار هم متعادل می‌شود اما نمی‌توان انتظار داشت ارزش دلار در برابر تومان به کمتر از ۱۵ هزار تومان در بازار آزاد برسد زیرا ذخایر ارزی دولت تا حد زیادی صرف توسعه بهداشت عمومی کشور در بحران شیوع گسترده ویروس کرونا شده است.
جمالی نژاد افزود: یکی دیگر از دلایل افزایش نرخ ارز در بازار آزاد، خروج اقتصاد ایران از شرایط شبه قرنطینه‌ای بود و با بازگشایی بسیاری از واحدهای صنفی و کسب‌وکارهای در ارتباط با ارزهای خارجی همچون دلار، تقاضا برای خرید ارز در بازار شدت گرفت و بالا رفتن میزان تقاضا از این طریق نیز تا حدودی روند افزایشی نرخ ارزهای شاخص را تسهیل کرد.
وی یادآور شد: حجم نقدینگی مالی کشور در روزهای اخیر به شدت سیال و روان بوده و بازار ارز نیز به عنوان یکی از تأثیرپذیرترین بسترهای اقتصادی با نوسانات متغیرها در بازارهای موازی اصلاح خواهد شد.
نظر شما