حضرت علی (ع) شخصیت وحدت آفرین جهان اسلام است

عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: امیرمومنان علی (ع) در راستای تحقق عدالت اجتماعی حکومت تشکیل دادند و ما به عنوان حلقه میانی باید زمینه‌های تشکیل حکومت جهانی و نهایی را آماده کنیم.

به گزارش ایمنا، حجت الاسلام محمدجواد رودگر به مناسبت سالروز شهادت امیرمومنان علی (ع) افزود: فلسفه اجتماعی اسلام در عدالت اجتماعی تحقق پیدا می‌کند و حضرت علی (ع) در راستای تحقق این فلسفه اجتماعی گام برداشتند و به تعبیر جرج جرداق نویسنده مسیحی آن حضرت شهید عدالت شدند.

وی ادامه داد: این عدالت اجتماعی در تمام ابعاد و عرصه‌های مختلف قابلیت تعمیم دارد. یعنی عدالت اجتماعی عرصه‌های فکری، فرهنگی، علمی، اجتماعی، سیاسی، مدیریتی و اقتصادی را در بر می‌گیرد و مواسات و مساوات میان مردم نیز در این زمینه مطرح است.

رودگر گفت: علاوه بر ابعاد معرفتی شخصیت امیرمومنان (ع) و بسیاری از معارف عمیق تفسیری و تاویلی از قرآن که به عنوان میراث علوی به جا مانده است، در عرصه‌های اجتماعی این حقیقت وجود دارد که آن حضرت تمام اهتمام خود را در چهار سال و نه ماه رهبری سیاسی جامعه به کار گرفتند تا مدل حکومت امامتی ولایتی خود را مبتنی بر عدالت اجتماعی محقق کند و در این راستا از هیچ تلاشی فروگذار نکردند.

وی افزود: البته حق ولایت ایشان در جریان سقیفه غضب شد و آن حضرت در خطبه سوم نهج البلاغه معروف به خطبه شقشقیه به تحلیل این مساله پرداختند که چگونه سه طایفه ماکثین و قاسطین و مارقین از درون جامعه اسلامی در مقابل آن حضرت ایستادند؛ به این ترتیب که قدرت طلبی، گفتمان حاکم بر قاسطین بود و گفتمان حاکم بر ناکثین و مارقین ثروت طلبی و تحجرگرایی بود.

جهل و جمود دو مانع در تحقق عدالت اجتماعی

نویسنده کتاب مبانی عرفانی وحیانی اضافه کرد: استاد شهید مرتضی مطهری در این زمینه می‌گوید اگر از ما بپرسند چه کسی حضرت علی (ع) را به شهادت رساند، می‌گوئیم ابن ملجم اما اگر بپرسند چه چیزی آن حضرت را به شهادت رساند، خواهم گفت جهل و جمود. در واقع امیرمومنان (ع) در تحقق فلسفه اجتماعی با دو مانع جهل و جمود روبرو بود.

حضرت علی (ع) در این راستا تهمت‌ها و زخم زبان‌های بسیاری را تحمل کرد تا بتواند بگوید که اسلام در عمل یعنی عمل اجتماعی و سیاسی و حکومتی. چون ممکن است زمانی یک عمل غیر تشکیلاتی وجود داشته باشد. مثلاً علی (ع) کیسه نان را به خانه‌های فقرا می‌بردند و عبادت‌ها و مناجات‌های آن حضرت در تاریخ ثبت است ولی ما می‌خواهیم از این زاویه عدالت اجتماعی را بررسی کنیم که عمل اجتماعی، یک سیستم مبتنی بر نظام سیاسی است و در واقع تداوم و تکامل حکومت نبوی است.

رودگر تاکید کرد: حضرت علی (ع) می‌خواستند چنین حکومتی را محقق کنند و در این راستا از هیچ تلاشی فروگذار نکردند و باید توجه کنیم حکومت و زعامت سیاسی امامت محور و ولایت محور برای تحقق فلسفه اجتماعی اسلام لازم است.

الگوی حکومت علی (ع) در عمل

وی در پاسخ به این سوال که برخی افراد امیرمومنان (ع) را یک الگوی دست نایافتنی در حکومت داری می‌دانند، اظهار کرد: این سخن از دو جنبه قابل بررسی است. یعنی از یک نظر صحیح است. چون هیچ کسی جز حضرت مهدی (عج) نمی‌تواند حکومت عدالت محور به معنای کامل تشکیل دهد.

عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی افزود: در روایات آمده که مرکز حکومت امام زمان (عج) در کوفه خواهد بود. یعنی آن حضرت همان حکومت علی (ع) را تشکیل می‌دهد و این کار فقط از یک انسان کامل و معصوم ممکن است ولی از جهت دیگر در آیه ۲۱ سوره احزاب می‌بینیم که رسول خدا (ص) به عنوان الگوی مسلمانان معرفی شده و امیرمومنان (ع) در ادامه الگوی ما هستند.

وی با بیان اینکه «باید به اندازه توان خود تلاش کنیم» افزود: به همین دلیل نباید به بهانه قیاس پاکان از خود مگیر، از رفتن در مسیر علی (ع) باز بمانیم. اگر برخی می‌گویند علی کجا و ما کجا، به معنای آن نیست که در مسیر حکومتی و سیاسی عدالت گرایانه حرکت نکنیم بلکه همواره باید خودمان را در مسیر آن حضرت بدانیم.

رودگر ادامه داد: امیرمومنان (ع) قله‌ای است که باید به آن نگاه کنیم و به سمت آن حرکت کنیم. حکومت علی (ع) یک الگوی عملی است و می‌تواند در متن جامعه به شکل سیاسی و اجتماعی تجلی پیدا کند ولی باید توجه کنیم که امیرمومنان (ع) یک طرف ماجراست.

عدالت اجتماعی به عنوان فلسفه اجتماعی اسلام دارای پنج رکن است که حاکم و حکومت عادل اولین رکن و قانون عادلانه دومین رکن آن است ولی جامعه عدالت پذیر به عنوان رکن بنیادی و زیرساختی مطرح است. رکن چهارم را نیروهای مدافع عدالت مانند نیروی انتظامی و قضائی تشکیل می‌دهد و رکن پنجم مربوط به مجریانی است که باید عادل، عدالت خواه و عدالت‌گستر باشند.

نویسنده کتاب عرفان وحیانی در اندیشه علامه طباطبایی با استناد به آیه ۲۵ سوره حدید گفت: وقتی قرآن می‌گوید لیقوم الناس بالقسط یعنی عدالت اجتماعی باید توسط جامعه و مردم محقق شود و کتاب و میزان و حدید یک طرف مسئله است ولی طرف دیگر آن به عنوان یک عامل بسیار مهم، جامعه است.

وی افزود: علت اینکه ناکثین و مارقین و قاسطین نمی‌توانستند علی (ع) را تحمل کنند این بود که آن حضرت به دنبال تحقق عدالت بود و آنان قدرت تحمل حضرت را نداشتند. البته در میان مردم آن زمان افرادی مانند ابن کوا بودند که اگرچه خطایی کرده بود و علی (ع) حکم الهی را در مورد وی اجرا کرد، ولی او عاشق حضرت امیر (ع) بود.

حکومت علی (ع) و تمدن نوین اسلامی

رودگر گفت: حضرت علی (ع) حکومت را بنا کرد تا ما به سنت و سیره سیاسی و اجتماعی آن حضرت نگاه کنیم و رو به جلو حرکت کنیم. بنا بر این حکومت علی وادارنده است نه بازدارنده. چون این الگو باعث می‌شود تا به جلو برویم و فاصله میان خودمان و آن حضرت را ببینیم که در حد خودمان طی شدنی است.

وی افزود: باور حضرت امام خمینی (ره) و رهبر معظم انقلاب این است که مسیر حکومت امیرمومنان (ع) را طی کنیم. البته موانع و مشکلات بسیاری در انقلاب ما وجود دارد ولی در مسیر هستیم و در آن راستا حرکت می‌کنیم.

نویسنده کتاب خداشناسی عرفانی در کتاب و سنت ادامه داد: سلمان فارسی به گونه‌ای پشت سر پیامبر (ص) حرکت می‌کرد که اگر کسی آنان را دنبال می‌کرد، فقط جای پای یک نفر را می‌دید. یعنی سلمان پای خود را دقیقاً جای پای رسول خدا (ص) می‌گذاشت و ما نیز در حکومت داری باید اینگونه عمل کنیم.

وی افزود: تمام تلاش امام خمینی (ره)، رهبر انقلاب و مسئولان در مجموع این گونه است و لذا رهبر انقلاب فرمود هنوز دولت اسلامی تشکیل نداده‌ایم و ایشان تاکید دارند که بعد از دولت و جامعه اسلامی باید تمدن نوین اسلامی تشکیل شود. انقلاب اسلامی و نظام اسلامی را تشکیل دادیم و تلاش‌های فراوانی با وجود موانع و مشکلات صورت می‌گیرد ولی رهبر انقلاب می‌فرماید هنوز به آن دولت اسلامی نرسیده‌ایم و باید برسیم.

رودگر ادامه داد: به همین دلیل باید در راستای چنین تفکری دائماً خودمان را گرفتار کاستی‌ها و ضعف‌ها بدانیم و نگوییم حکومتی همچون علی تشکیل داده‌ایم. بلکه با هزاران ضعف و مشکلات و موانع درونی و بیرونی در آن مسیر حرکت کنیم ولی هر گونه شعار بازدارنده، رخوت انگیز و توقف زا مانع در این زمینه محسوب می‌شود و نباید بگوییم ما کجا و علی کجا.

وی افزود: حضرت علی (ع) به عثمان بن حنیف کارگزار خود در بصره فرمود تو مثل من نمی‌توانی لباس بپوشی یا غذا بخوری ولی فرمود اعینونی بورع و اجتهاد یعنی می‌توانی در مسیر من حرکت کنی و کمک کار من باشی. ما در واقع حلقه واسط هستیم و می‌توانیم زمینه‌هایی را برای حکومت جهانی و نهایی آماده کنیم.

این پژوهشگر مذهبی اضافه کرد: شهید مطهری معتقد است عدل کلی و عدالت مطلقه فقط در حکومت امام زمان (عج) تحقق می‌یابد. یعنی ما می‌توانیم به صورت نسبی در مسیر عدالت اجتماعی حرکت کنیم و عدالت مطلق به دست معصوم خواهد بود.

منبع: ایرنا

کد خبر 423885

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.