به گزارش خبرنگار ایمنا، خطرات ناشی از شیوع کرونا در ناوگان حمل و نقل عمومی و ترانزیت را میتوان با محدود کردن شلوغی، تمیز کردن و ضدعفونی مداوم محیط و بهداشت فردی و آموزش صحیح اصول آن به کارکنان و مسافران و محافظت از راننده کاهش داد (Fletcher ، و همکاران ۲۰۱۴).
رانندگان تاکسی، قایق و وسایل نقلیه عمومی که با مسافر سروکار دارند میتوانند با کاستن از ازدحام جمعیت، رعایت نظافت، بهداشت فردی و بهداشت عمومی، خطرات را کاهش دهند.
در جدول ذیل خطرات و راهکارهای مقابله با آن به تفکیک واحدهای مسافرتی مطرح شده است که میتواند به عنوان یک پروتکل و یا یک امر عمومی مورد توجه قرار گیرد:
خطرات | راهحلها |
سفرهای برونشهری | تحرک در سفر را محدود کنید، پس از اتمام سفر به قرنطینه نیاز دارید [برای اطمینان از بیماری و جلوگیری از شیوع]، به ویژه در مسیرها و مناطق با خطر بالاتر. |
مسافرت با وسیله نقلیه شخصی |
پرهیز از حمل مسافر و کاهش تراکم نفرات در وسیله نقلیه، تمیز کردن سطوح لمسی، تشویق بهداشت فردی |
تاکسی | محدودیت قرارگیری در فضاهای شلوغ، سطوح لمسی تمیز، بهداشت را ترغیب کنید، پرداخت با کارت |
وسایل نقلیه عمومی | محدودیت قرارگیری در فضاهای شلوغ، سطوح لمسی تمیز، بهداشت را ترغیب کنید، پرداخت با کارت |
ترمینالها | محدودیت قرارگیری در فضاهای شلوغ، سطوح لمسی تمیز، بهداشت را ترغیب کنید، رعایت فاصله گذاری اجتماعی |
پیادهروی و دوچرخهسواری |
رعایت فاصله گذاری اجتماعی، پرهیز از تردد در مسیرهای و خیابانهای شلوغ، رعایت فاصله گذاری اجتماعی |
خطر شیوع عفونت تنها برنامهریزی جامعه را با مشکل مواجه نمیکند، این همهگیری باعث بیکاری و ایراد خسارات زیادی به حوزه تجارت میشود و درآمد بسیاری از خانوادهها را کاهش میدهد. اگرچه پرداخت بیمه بیکاری و اعمال سیاستهایی همچون تعویق اقساط بانکی و کمکهای دولت مشکلات موجود در این زمینه را کاهش میدهد، اما بسیاری از خانوادهها به راهحلهای حمایتی کوتاهمدت و بلندمدت بیشتری نیاز دارند.
نگرانی از افزایش قیمتها اغلب روی هزینههای بالای مسکن متمرکز است؛ بسیاری از خانوارها نیز با هزینههای سنگین وسایل نقلیه موتوری مانند مخارج غیر منتظره ناشی از خرابیهای وسایل مکانیکی و تصادفات، مواجه هستند. بسیاری از خانوارهای با درآمد متوسط در پرداخت وام وسایل نقلیه، اقساط بیمه و یا پرداخت هزینه تعمیر مشکل دارند و به جایگزینی گزینههای مقرون به صرفه نیاز دارند؛ در نتیجه مقرون به صرفه بودن یک ضرورت مهم در برنامهریزی حمل و نقل در آینده خواهد بود که میتواند به عنوان یک راهبرد اساسی در کاهش آسیبپذیری خانوارها مورد توجه قرار گیرد و در این خصوص نقش دولت و ارائه تسهیلات بسیار مؤثر است.
براساس اطلاعات بهدست آمده از تحقیقات مختلف آماری پیادهروی و دوچرخهسواری، ایمنترین و مقرون به صرفه ترین و سالمترین گزینههای سفر است؛ این سخن بدان معنا است که تا جایی که ممکن است باید از این شیوه سفر در ایام شیوع کرونا استفاده شود که با رعایت اصول بهداشت فردی و اجتماعی، میتواند خطرات ناشی از شیوع را کاهش دهد.
موارد ذیل راهبردهای عمومی افزایش بهرهوری عمومی و کاهش اثرگذاری خطرات اقتصادی و اجتماعی تبعی ناشی از شیوع کرونا است:
الف: جلوگیری از اخراج، افزایش مهلت اجاره و تعویق انداختن اقساط و اختصاص یارانه به خانوادههای در معرض خطر.
ب: تراکم مجاز و ارتفاعات ساختمان افزایش داده شود؛ تحقق شهر فشرده و استفاده از فضاهای گمشده بین ساختمانها نظیر سوئیتهای ثانویه، چند پلکس، خانههای شهری و آپارتمانهای کمارتفاع در محلات و واحدهای موجود در همسایگی یکدیگر که قابل پیادهروی شهری است، بویژه فضاهای خالی و گوشههای فراموش شده با کاربری فضای سبز ایجاد شود.
ج: توسعه و رشد خطی مسکن در مناطق دور افتاده در قالب طرحهایی مانند مسکن مهر که میزان تردد خطی را افزایش میدهد، باید جای خود را به توسعه درونزا در بافتها مانند طرحهای بازآفرینی بافتهای فرسوده و ساخت مسکن اجتماعی با اولویت بالا در بافتها، جهت فشردهسازی و کاهش تردد غیر ضروری و در عین حال مقیدسازی به امر احداث مسکن برای گروههای کم درآمد بدهد.
د: کاهش یا حذف پارکینگهای مستقر در فضاهای مسکونی و جداسازی آن مناطق برای کاهش الزام تردد با ماشین و کاهش رغبت عمومی برای استفاده از وسیله نقلیه.
ه: تراکم بالاتر و ارتفاعات ساختمان را در ازای خرید واحدهای با قیمت مناسب بیشتر مجاز شود؛ حداقل چگالی هدف را میتوان در مکانهای در دسترس استفاده کرد.
و: طراحی مسکن ارزان قیمت را بهبود بخشید. شهرداری میتوانند از کارگاههای طراحی و مسابقات برای تشویق این شیوه طراحی بهتر حمایت کنند.
ز: ایجاد حمل و نقل فعال به روش پیادهروی و دوچرخهسواری و تحرک خرد مانند اسکوتر برقی و دوچرخه از طریق پیادهروها، خطوط دوچرخه، آرام کردن ترافیک و خیابان سازی.
ک: خدمات حمل و نقل عمومی را بهبود بخشید تا وسایل نقلیه و ایستگاهها کمتر شلوغ باشد، استفاده مداوم از تمیز کننده، تهویه بهتر و تأخیر کمتر باید در دستور کار باشد.
ل: مدیریت تقاضای حمل و نقل با بهرهگیری از مدل TDM باید مورد توجه و استفاده باشد.
م: حمایت از توسعه روستاهای شهری قابل پیمایش در امتداد راهروهای حمل و نقل عمومی که به آن ترانزیت با توسعه یا TOD نیز گفته میشود برای ایجاد محلههایی که ساکنان و کارگران به راحتی و بدون ماشین بتوانند به خدمات و فعالیتهای مشترک دسترسی پیدا کنند.
آیا این همهگیری باعث میشود مردم حمل و نقل عمومی را رها کنند؟ احتمالاً نه. شاید مناسبترین نمونه تجربه بعد از حمله تروریستی ۱۱ سپتامبر و حملات مختلف تروریستی در حمل و نقل عمومی باشد؛ در آن زمان نیز بسیاری از مردم ادعا میکردند که این رویدادها به پایان میرسد.
شهرنشینی و تقاضای حمل و نقل عمومی
شهرها و آژانسهای حمل و نقل با افزایش امنیت و آموزش عمومی به این نیاز عمومی پاسخ دادند. شهرنشینی و حمل و نقل به زودی به سطح رشد قبلی بازمیگردد. شاید این امر در ایام اخیر باز هم اتفاق افتاده است. اگرچه حملات تروریستی برخی از مردم را به سمت ترس و وحشت یعنی ترس غیر منطقی سوق میدهد و سفرها با حمل و نقل عمومی را تجربه میکنند، اما در واقع آنها به طور کلی نسبت به زندگی در حومه شهر و مسافرت با اتومبیل ایمنتر و سالمتر است. در یک بیماری بزرگ ممکن است محدود کردن سفرهای حمل و نقل عمومی عقلانی باشد، اما در طولانی مدت اگر ترس مبهم، منجر به جابجاییهای طولانی مدت از شهرها به حومهها از طریق خودرو یا از حمل و نقل عمومی شود، احتمالاً مرگ و میر با اتومبیل را افزایش میدهد.
یادداشت از: حامد اخگر، دکترای شهرسازی
نظر شما