۱۵ اردیبهشت ۱۳۹۹ - ۱۰:۴۱
حواشی حافظ خوانی امیلیا کلارک

زیبایی و فراگیر بودن زبان و ادبیات فارسی بر کسی پوشیده نیست، از میان شاعران ایرانی می توان به حافظ شیرازی غزل سرای نام آشنا و محبوب ایرانی قرن ۱۴ اشاره کرد اما اخیرا امیلیا کلارک با خواندن شعری و انتساب آن به حافظ حواشی به بار آورده است.

به گزارش خبرنگار ایمنا، طی روزهای گذشته امیلیا کلارک، ستاره سریال "بازی تاج و تخت" در اینستاگرام خود اعلام کرد که به دلیل بیماری کرونا و ماندن در خانه به خواندن شعر روی آورده است و قصد دارد در صفحه خود شعرخوانی کرده و عوائد آن را به خیریه‌ها تقدیم کند. وی شعری با این مضمون"ای کاش می‌توانستم نور خیره کننده وجودت را زمانی که در تاریکی و تنهایی به سر می‌بری، به تو نشان دهم"، خواند و در معرفی شاعر آن نام حافظ را بر زبان آورد، در حالی که گفته می‌شود این شعر به اشتباه به حافظ نسبت داده شده است و شاعر آن "دنیل لادینسکی" است.

دنیل لادینسکی شاعر آمریکایی و مترجم شعرهای عرفانی است که در سال ۱۹۴۸ در سنت لوئیس میسوری متولد و بزرگ شده است. الگوی بیشتر کارهای این شاعر به حافظ شیرازی شاعر بلند آوازه و بزرگ ایرانی باز می‌گردد. لادینسکی انطباق کار خود با لسان الغیب را کوششی برای انجام غیرممکن خوانده و می‌گوید: "دشوار است و غیرممکن، ترجمه نور به کلمات و باز آفرینی آوای درخشان و قابل لمس خداوند به حس محدود ما".

این شاعر در دو دهه گذشته ضمن برانگیختن خشم منتقدین، تعداد قابل توجهی از تحسین کنندگان را نیز به خود جلب کرده است. در واقع منتقدین می‌گویند کار لادینسکی یک فرصت طلبی معنوی است و او در حال تحقیر سنت و فرهنگ ایرانی است.

سینا بهمنش، شاعر در پست اینستاگرامی خود، لادینسکی را یکی از جاعلان شعر فارسی قلمداد کرده و نوشته است: "دنیل لادینسکی تا کنون چهار کتاب با استفاده از نام حافظ به چاپ رسانده است در حالی که او زبان فارسی نمی‌داند و این کتاب‌ها ترجمه اشعار حافظ نیستند، او خود در مقدمه کتاب "هدیه-The Gift" نوشته است:" حافظ به خواب من آمد و برایم صدها شعر از سروده‌هایش به زبان انگلیسی خواند و از من خواست تا پیامش را از این طریق به گوش جهانیان برسانم".

لادینسکی در مصاحبه‌ای که در اکتبر ۲۰۱۳ از او منتشر شد، گفته است: "حافظ می‌تواند تأثیر بسیاری بر جوانان بگذارد، از آنها محافظت کند و آنها را به مسیر درست راهنمایی کند".

وی اضافه کرده است: "من در خارق‌العاده ترین حالت برخورد صمیمانه‌ای با حافظ داشته‌ام، نمی‌دانم چرا او مرا از میان میلیاردها نفر از مردم انتخاب کرد، اما چیزی در من گذاشت که بر تک تک شعرهایی که می‌نویسم تأثیر گذاشته است".

در این مصاحبه از او پرسیده شده است "حافظ محبوب‌ترین شاعر ایرانی است، آیا شما به عنوان یک آمریکایی هراسی از قرار دادن نام خود در کنار او نداشته‌اید؟ " و او در پاسخ گفته است: "بیست سال پیش اولین شعر حافظ خود را برای اروچ خواندم، او گفت مگر تو از یک خانواده یهودی نیستی؟ گفتم من اسمی یهودی دارم و پدرم یهودی بوده است، او گفت دنی تو می‌توانی زندگی خود را به خطر اندازی و یکی از گنجینه‌های ادبی اسلام را دستکاری کنی؟ پاسخ من این بود که "زندگی برای من ارزشی ندارد".

آنچه به اثبات رسیده است این است که در خوش‌بینانه ترین حالت می‌توان اشعار لادینسکی را "الهام گرفته" از حافظ دانست و در واقع کسانی که فکر می‌کنند آنچه او به اسم حافظ می‌سراید ترجمه کلمه به کلمه اشعار اوست در خطا هستند.

پیش از این نیز کتابی با عنوان ِ(The Divan of Hafiz) که نام دیوان جعلی انگلیسی زبانی است که توسط لادینسکی نوشته و از سوی یک ناشر ایرانی منتشر شده بود، خبرساز شد. سه هزار نسخه از این کتاب چاپ و منتشر شد اما پس از مدتی و با اعتراض حافظ پژوهانی چون بهاالدین خرمشاهی انتشار آن ممنوع اعلام شد و دیگر اجازه چاپ نیافت.

منتقدین در خصوص این دیوان گفته‌اند که دو فرضیه متصور است؛ یا اینکه لادینسکی با صداقت به سراغ اشعار حافظ رفته است، اما در نتیجه عدم فهم و درک صحیح نسبت به جغرافیای معرفتی حافظ، اشتباهاتی از او سر زده است. در این فرض به اختلاف میان اشعار حافظ و ترجمه لادینسکی برخواهیم خورد که تنها راه آن نقد ادبی خواهد بود؛ اما آنچه در این کتاب تحت عنوان دیوان حافظ ارائه شده فراتر از اختلاف است و در واقع در آن به تناقضات بسیاری بر می‌خوریم.

از طرفی برخی دیگر نیز معتقد بودند که اگر در فضای آکادمیک غرب نویسنده‌ای در اثر خود جمله‌ای از نویسنده دیگری ذکر کند و نام او را در گیومه قرار ندهد، کل اعتبار علمی نویسنده زیر سوال خواهد رفت، حال چگونه فردی تراوشات فکری خود را با نام حافظ منتشر می‌کند و چنین فرد بزرگی را به اشتباه به جهانیان معرفی و شخصیت وی را تخریب می‌سازد اما در مقابل او سکوت شده و اعتراضی از سوی اهالی فرهنگ و ادب ایران صورت نمی‌گیرد.

کد خبر 421973

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.