۲۴ اردیبهشت ۱۳۹۹ - ۱۱:۰۸
 سیارات چگونه شکل می‌گیرند؟

دانشمندان ناسا معتقد هستند که وجود شراره‌های خورشیدی حاوی اشعه ایکس، منجر به شکل گیری سیاراتی در دیگر سحابی‌ها و رشد مجموعه‌هایی همچون منظومه شمسی در کیهان خواهد شد.

به گزارش سرویس ترجمه ایمنا، انفجار عظیم، موجودیت اولیه و شکل‌گیری در یک محیط خصومت‌آمیز، باعث شده که زمین و دیگر سیارات منظومه شمسی به منظور توسعه برای جذب عناصر گوناگون با یکدیگر رقابت کنند و هر یک در حد توان از خورشید بلعنده فاصله بگیرند. بااین‌حال برای زمین و کل منظومه شمسی، خورشید هم دوست محسوب می‌شود و هم دشمن که نه تنها بزرگ‌ترین تهدید برای بقا، بلکه برترین نویدبخش برای آینده است. دانشمندان رصدخانه اشعه ایکس چاندرا در ناسا معتقد هستند که برون‌پرایی اشعه‌های عظیم ایکس از شراره‌های خورشیدی ممکن است به ایجاد سیستم‌های سیاره‌ای هم‌چون زمین منتهی شود.

یکی از راه‌های بررسی خورشید، سفر به گذشته و کسب آگاهی از چگونگی عملکرد خورشید جوان است. از آنجایی‌که انسان هیچ ماشین زمانی در اختیار ندارد، این سفر می‌تواند با استفاده از مطالعه ستارگان جوان‌تر در شبیه خورشید در سحابی شکارچی صورت پگیرد. در این مطالعه وضعیت ستارگان یک تا ۱۰ میلیون ساله مورد بررسی قرار می‌گیرد. ستارگان جوان توسط یک زمینه باقی‌مانده به نام "دیسک‌های پیش سیاره‌ای"، احاطه شده‌اند. وقتی سیارات درون این دیسک شکل می‌گیرند، توسط نیرویی که آن‌ها را به سمت جلو سوق می‌دهد، فعال شده و از ستاره فاصله می‌گیرند. پس‌رانی به سمت قوی‌ترین ستاره‌ها باعث می‌شود سیارات به طرز خطرناکی به این نیرو نزدیک شوند. به نظر می‌رسد عامل تعیین‌کننده آن نیز اندازه شراره‌های اشعه ایکس ستاره‌ها باشد؛ ستارگانی که شراره‌های کوچک‌تر دارند، باعث شکل‌گیری سیاره‌هایی هم‌چون "مشتری داغ" می‌شوند و یا به‌سادگی به دلیل فرو رفتن در ستاره، هیچ سیاره غول‌پیکری در آن‌ها شکل نمی‌گیرد؛ مشتری‌های داغ سیارات سوخته و بسیاری بزرگی هستند که در اطراف یک ستاره گردش می‌کنند.

دانشمندان چاندرا معتقد هستند که اگر شراره‌های بزرگ‌تر اشعه ایکس به دیسک برخورد کنند، احتمال خطر کاهش می‌یابد. در این صورت تحریک الکتریکی دیسک را شارژ کرده و برای ایجاد تلاطم‌های باورنکردنی و چشم‌نواز با عوامل دیگر ترکیب می‌کند. هرچند این شراره‌ها ممکن است به ایجاد ویرانی در دیسک‌ها منجر شود، اما در نهایت نتایجی فراتر و بهتر از خرابی برجای می‌گذارد و حتی ممکن است مانند یک برنامه حفاظت سیاره‌ای عمل کند. مایعات متغیر و متلاطم ستاره‌ای، سیارات تازه‌شکل‌گرفته را به پیش می‌راند و ارتعاشات باعث می‌شود سیارات در یک "گشت تصادفی" در اطراف دیسک، حرکتی پراکنده داشته باشند که از سقوط آن‌ها روی ستاره پیشگیری می‌کند. دانشمندان گمان می‌کنند که این مسیرهای گشت امکان حرکت ایمن در دیسک، جمع‌آوری مواد بیشتر و بزرگ‌تر شدن را در اختیار سیارات می‌گذارد؛ نتیجه نهایی اینکه سیارات جوان شکل‌گرفته، می‌توانند چنان رشد کنند که سیستمی هم‌چون منظومه شمسی را به وجود آورند.

یکی از برنامه‌های آینده ناسا برای سال ۲۰۲۱، پرتاب تلسکوپ فضایی "جیمز وب" به عنوان جانشین هابل بوده که مأموریت آن بررسی یک مجموعه پر جنب و جوش ستاره‌ای واقع در سحابی زیبای شکارچی است. شکارچی نزدیک‌ترین منطقه تشکیل ستاره‌های عظیم به خورشید است؛ البته مناطقی نزدیک‌تر که دارای ستاره‌های جوان‌تر و کم‌تر باشند نیز وجود دارد، اما هیچ‌یک از آن‌ها ستارگان بسیار عظیم و اشیا بسیار ریز را در کنار هم ندارند. بنابراین سحابی شکارچی، بهترین انتخاب برای بررسی ستاره‌شناسان است. هم‌اکنون تیمی از دانشمندان وب (Webb) در حال مطالعه روی یکی از بخش‌های داخلی این سحابی با نام "خوشه ذوزنقه" هستند. این خوشه هزاران هزار ستاره جوان و نوپا را در خود جای داده است که تنها در طول چهار سال نوری به دورن فضا کشیده شده‌اند.

این تیم در آینده توزیع توده‌های جوان‌تر در ذوزنقه را بررسی خواهد کرد؛ سپس اولین فازهای شکل‌گیری سیاره در اطراف ستاره‌های جوان را آزموده و در نهایت روی مواد تشکیل‌دهنده بسیاری از ستاره‌های جوان که در حال پرتاب شدن به جت‌ها و جریان‌های خارجی هستند، مطالعه خواهند کرد. علاوه‌براین تیم دانشمندان وب دیگر اشیا و ذرات موجود در این سحابی هم‌چون ذرات شناور سیاره‌ای بدون جرم را بررسی کرده و با استفاده از داده‌های تلسکوپ وب به بررسی چگونگی شکل‌گیری این اجسام و تکامل آن‌ها می‌پردازند.

وب، یک تلسکوپ فضایی قدرتمند و مادون قرمز است؛ از این رو به صورت منحصربه‌فرد قادر به مطالعه ستارگان جوان، کوتوله‌های قهوه‌ای، اجرام سیاره‌ای بدون وزن، دیسک‌های پیش سیاره‌ای، جت‌ها و جریان‌های خروجی آن‌ها در مناطقی مانند سحابی شکارچی و همچنین کشف اسرار منظومه شمسی، سفر به دوردست‌ها و جستجو در ساختارها و ریشه‌های مرموز فضا و زمین خواهد بود.

کد خبر 421769

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.