به گزارش خبرنگار ایمنا، قیصر امین پور به دقت و هوشیاری شناخته می شود. او از جمله شاعرانی است که برای کودکان و نوجوانان اهمیت ویژه ای قائل بود. امین پور به علت استفاده از وزن ریتمیک کلامی خوش آهنگ دارد، همچنین از شاعران متعهد پس از انقلاب اسلامی بشمار می رود. دوم اردیبهشت در تقویم رسمی به عنوان روز بزرگداشت این شاعر خوش ذوق معاصر نامگذاری شده است.
رسول حیدری عضو هیات علمی گروه زبان و ادبیات فارسی در تبیین شعر قیصر امین پور، سروده های او را از منظر سبک شناسی به اجمال در دو ساحت فکری و زبانی- ادبی تحلیل کرده و معتقد است: در ساحت فکری، تاکید بر پایداری و ایستادگی، ظلم ستیزی و توجه به مذهب، عمده ترین موضوعات شعری اوست که اغلب دفتر های نخستین او را شامل می شود.
وی می گوید: سیر فکری قیصر نشان می دهد که درسال های پایانی، از مفاخره ها و سروده های حماسی و بعضا شعاری دوره اول، به سروده هایی با مضامین عشق ورزی و صلح طلبی و اندیشه هایی که خالی از تاملات نیم فیلسوفانه و چند و چون درباره مرگ و زندگی نیست، می رسد. در این دگردیسی، شعر خیزابی و پرجنب جوش سال های نخستین قیصر، به شعری رام اما استوار تبدیل می شود.
این استاد ادبیات درخصوص ویژگی های ادبی و زبانی این شاعر تصریح می کند: قیصر تسلط شگفتی روی قابلیت های زبان دارد؛ ابداعات او در حوزه ترکیب سازی و تعابیر و تصاویر شاعرانه بی نظیر است؛ مانند شعرِ "ای حسن یوسف دکمه پیراهن تو/ دل می شکوفد گل به گل از دامن تو /،جز در هوای تو مرا سیر و سفر نیست/ گلگشت من دیدار سرو و سوسن تو"
حیدری ادامه می دهد: همچنین در نمونه ای دیگر، شاعر با چرخش و باژگونی جملات، از شادی به اندوه می رسد و شعر زیبا و تاثیر گذاری را خلق می کند. مانند "این روزها که می گذرد شادم /این روزها که می گذرد/ شادم/ که می گذرد/ این روزها شادم که می گذرد"
اندوه و تلخی در شعر قیصر
وی می افزاید: نکته دیگری که در خصوص کلیت سروده های قیصر می توان گفت اندوهی فراگیراست که به شعر و اندیشه او نفوذ کرده است؛ این ادعا که امین پور بیش از هر شاعر معاصر دیگری به اندوه توجه کرده بیراه نیست.
این عضو هیات علمی با بیان اینکه بسیاری از اشعار این شاعر با درد، رنج و غم همراه است، می گوید: خود شاعر نیز بر غم تباری و اندوه پرستی خود اذعان دارد و اینگونه می سراید:
"قوم و خویش من همه قبیله غم اند/ عشق خواهر من است و درد هم برادرم" یا "هفتاد پشت من، از نسل غم بودند/ ارث پدر ما را اندوه مادرزاد."
غم پرستی قیصر باعث شده که تصاویر و تعابیر شعری او اغلب تلخ و تیره باشند؛ نمونه هایی چون درخت درد، آه بی ترانگی، حجم دلتنگی، گدازه های درد وغیره از این دسته است.
حیدری با اشاره به اینکه میل به اندوه حتی دایره واژگانی او را نیز به نحوآشکاری تغییر داده است؛ می گوید: سروده های قیصر مملو از واژگانی مانند داغ، زخم، مرثیه، مزار، عزا، عطش، تاول، درد، خون آلود، تسلیت و کلمات بسیار دیگر همراه با درد و رنج است. این اندوه ستایی حتی در بلاغت و شگردهای شاعرانه او نیز تاثیر گذاشته است؛ استفاده از تشبیهات تیره، استعارات تلخ و اندوه زا، اوزان سنگین و مصوت های بلند، برخی از روش های او در خلق مفاهیم اندوه زا است.
مرگ اندیشی و مرگ آگاهی قیصر
وی ادامه می دهد: من فکر نمی کنم شاعری به اندازه قیصر در دوره معاصر از مرگ سخن گفته باشد، در واقع اشعار او از مرگ اندیشی و مرگ آگاهی به مرگ دوستی رسیده است. این اشعار نمونه بارز آن است.
"اگرچه نیّت خوبی است زیستن/ خوشا که دست به تصمیم بهتری بزنیم" یا "عاقبت پرونده ام را، با غبار آرزوها / خاک خواهد بست روزی، باد خواهد برد باری / روی میز خالی من، صفحه باز حوادث / در ستون تسلیت ها، نامی از ما یادگاری"،
این استاد دانشگاه در پاسخ به این پرسش که مهم ترین دغدغه قیصر امین پور چیست؟ "انسانی و اخلاقی زیستن" را اصلی ترین دغدغه قیصر و رسالت نهایی شعر او دانسته و اظهار می کند: تمام هدف شعر امین پور این است که انسان را به سوی مدینه فاضله ای سوق دهد که در آن انسان به کمال خود دست یابد، برای نمونه،شاعر گفته است:
"خدا روستا را/ بشر شهر را/ ولی شاعران آرمانشهر را آفریدند/ که در خواب هم/ خواب آن را ندیدند"!
امین پور، شاعر کودکان و بزرگسالان
حیدری تصریح می کند: قیصر هم در حوزه شعر کودک تاثیر زیادی داشته و هم در حوزه شعر بزرگسال خوش درخشیده است؛ در واقع او با زیرکی خاصّی، اخلاقی و انسانی زیستن را که دغدغه اصلی او است با تعابیری شاعرانه وارد حوزه شعر کودک کرده است. امین پور شاعری را نوعی بازگشت به کودکی تعبیر می کند و از منظر روانشناختی قائل به نوعی مشابهت میان اشعار شاعران بزرگ و ویژگی های کودکانه است.
وی می افزاید: این شاعر به طور کلی به دنیای کودکان علاقه مند بوده و بخشی از کارنامه ادبی او در حوزه ادبیات کودک و نوجوان است. برای مثال کتاب "بی بال پریدن" قیصر را می توان به آموزش و پرورش کوچکی تعبیر کرد که شاعر در آن سادگی، اخلاص و اخلاقی زیستن را به کودک آموزش می دهد.
این عضو هیات علمی با اشاره به اینکه سروده های قیصر امین پور از همان ابتدا مقبول طبع مردم صاحب‌نظر شده است، خاطرنشان می کند: من فکر می کنم فارغ از دسته بندی های سیاسی و جهت گیری های مغرضانه شعر او نمونه موفق و بلکه غیر قابل انکار در ادبیات معاصر است. اشراف و تسلط قیصر بر کلام، بازی های زبانی و شگردهای شاعرانه در نوع خود کم نظیر و بلکه بی نظیر است و از آنجایی که شعر او برآمده از دل، فطرت انسانی و با تاکید بر بازگشت به فطرت است، لاجرم بر دل مخاطب می نشیند.
نظر شما