به گزارش ایمنا، اوایل اسفند هنگام برگزاری انتخابات مجلس، اختیاری اعلام کردن استفاده از استامپ در شعب رأی‌گیری برای رأی دهندگان، شیوع این ویروس به‌نوعی پذیرفته شد و بدین ترتیب موج اول مبارزه با شیوع آن که از ۳۰ بهمن آغاز شده بود بر جدی گرفتن شیوع آن صحه گذاشت و مسئولین بهداشت و درمان کشور بنا بر وظیفه‌ای که در قبال حفظ سلامت و امنیت بهداشتی و سلامتی مردم بر عهده داشتند تدارکات آمادگی مقابله با ویروس کشنده کرونا و در واقع بلای قرن بیست و یکم را در دستور کار و برنامه‌ریزی قرار دادند.
مدت زمان زیادی نگذشته بود که بعد از قم و تهران در گیلان و اصفهان و کاشان و برخی شهرهای دیگر، کرونا بساطش را پهن کرد و هر روز بر مهمانان کرونایی بیمارستان‌ها افزوده شد، در نیمه دوم اسفندماه بحث ممنوعیت تجمعات در مراکز عمومی و به‌ویژه مذهبی و ورود به اماکن مذهبی قم، مشهد، شیراز و عدم برگزاری نمازهای جمعه و جماعت در مساجد مطرح که ابتدا اجرای آن با مقاومت برخی نمازگزاران و زیارتکنندگان مواجه گردید، بطوری که در بین برخی مراجعان حرم حضرت معصومه(ع) در قم و حرم امام رضا(ع) در مشهد اعتراض‌ها بالا گرفت و عده‌ای به شکستن درب‌ها و ورود به این مکان‌ها اقدام نمودند، از این مرحله بود که تقابل گروهی دارای عقاید خاص مذهبی با پروتکل‌های علمی بهداشتی آغاز گردید، که با هوشمندی علمای دینی و مسؤلین و همکاری مردم بخیر گذشت.
البته چند ماه قبل حادثه آتش‌زدن یکی از کتب مرجع طب توسط یکی از شیوخ مدعی طب اسلامی این تقابل را کلید زده بود و شکستن درب مراکز زیارتی و ورود به آنها نقطه اوج این تقابل قبلی را رقم زد و از اینجا بود که سوالاتی در ذهن برخی از پیروان دینی و در مقابل، هم سوالاتی در ذهن برخی از طرفداران علوم نوین و به ویژه علم پزشکی شکل گرفت که ادعای کدامیک در مبارزه با این بلای پرسرعت در گسترش و مرگبار موفق است و کدامیک ناکارآمد و باید از صحنه تقابل خارج و فرصت دیگری را در این رویارویی نفسگیر نگیرد و یا هر دو در کنار هم ولی هر یک در بستر آموخته‌ها و تجربیات خویش و بدون اخلال در روند اقدامات دیگری مبارزه مشترکی را برنامه‌ریزی و انجام دهند.
شواهد و قراین تجربی و عملی حاکی است که هر دوی آموزه‌های دینی و دانش تجربی در رابطه با انسان و ارتقای سلامت و امنیت زندگی وی دستورالعمل‌ها، توصیه‌ها و راهکارهای اقدامات عملی دارند که در صورت رعایت آنها، می‌توانند در کنار هم سلامت روحی و روانی، جسمی و اجتماعی مردم را تضمین و زندگی سعادتمندانه‌ای را برای آنها رقم زنند.
در این نوشتار بخاطر پرهیز از طولانی شدن بحث بررسی دیدگاه اسلامی در کنار دیدگاه علوم تجربی و چگونگی هم‌افزایی این دو در رابطه با مبارزه با بلایا و درمان بیماری‌ها مدنظر است و نظر سایر ادیان در این مقطع طرح نخواهد شد.
هر یک از آموزه‌های دین و دانش تجربی دارای دستورالعمل‌ها و پیشگیرانه در رابطه با حفظ سلامت و بهداشت یا راهکارهایی برای درمان بیماریهای انسان دارند که در کتب مرجع آنها آمده و یا در مواقعی بصورت اورژانسی در شرایط و بستر وقوع حوادث و ظهور بلایا تنظیم و به مرحله اجرا گذاشته می‌شوند.
کتاب مرجع دین اسلام قرآن کریم است که وحی الهی می‌باشد و دست بشر در خلقت آن دخالتی نداشته و معجزه پیامبر اسلام است و کتب مرجع علم و دانش در بخش سلامت و بهداشت و درمان، کتبی حاصل از تجربیات، تحقیق و پژوهش انسانها در قرون متمادی و تکامل تدریجی ادامه دار است و از زمان ظهور اسلام در جهان تا کنون بسیاری اطباء مسلمان و غیرمسلمان و دانشمندان و پژوهشگران در مطالعات و پژوهش و اقدامات عملی طبی خود از مفاهیم قرآن هم به‌عنوان کتاب مرجع در موضوع علم سلامت و بهداشت بهره برده‌اند.
انسان موجودی است که از دیدگاه علمی دارای دو بعد روانی و جسمی می‌باشد که هر دو همواره در معرض ابتلای به بیماری‌ها قرار دارند و ظهور مرض در هر بعد آن موجب اختلال در کارآیی بعد دیگر شده و روند زندگی وی را مختل می‌سازد اما دین اسلام علاوه بر دو بعد ذکر شده برای انسان ابعاد دیگری را هم مدنظر دارد، بعد اعتقادی و بعد اخلاقی و اجتماعی که این ابعاد هم در معرض ابتلا به امراض هستند و بیماری آنها نه تنها به خود فرد خسارت و صدمه وارد می‌کند که اسباب خسارت و صدمه به سایر انسانها و اجتماع هم می‌شوند.
شأن نزول قرآن ابتدا متوجه رفع بیماریهای اعتقادی انسان می‌باشد و مأموریت خداوند به انبیا و پیامبران قبل از اسلام هم معالجه این بعد آدمی بوده است از جمله مأموریت حضرت ابراهیم نبی(ع) در مبارزه با بت پرستی و بت نفس و مأموریت حضرت موسی(ع) در مبارزه با تکبر و شرک و بت انسانی فرعون، مأموریت پیامبر اسلام و معجزه جاویدان پیامبر(ص) هم ابتدا رفع بیماریهای اعتقادی مردم است تا آنها را از شرک و بت‌پرستی و کفر و تاریکی به توحید و روشنایی هدایت نماید. مأموریت بعدی کتاب آسمانی اسلام، مرجعی برای امت‌های بعد از پیامبر در درمان بیماریهای اخلاقی و اجتماعی جامعه است.
مبارزه‌ای که درمان بیماری‌هایی چون کبر و غرور، حسد و نفاق و نیرنگ، غیبت، عیب‌جویی انسانها از همنوعان و تخریب یکدیگر، تجسس در حریم خصوصی افراد، ظلم و ستم بر ضعفا، تجاوز به حقوق انسانها، وابستگی به مادیات و غفلت از معنویات را محقق می‌سازد و در مقابله با این امراض و زدودن آنها از روح و روان انسانها، توصیه مؤکد دین اسلام به صلح و دوستی، احسان و محبت به همنوعان، انجام کارهای نیکو و رفتار و گفتار پسندیده، انفاق و بخشش، مبارزه با ظالم، دفاع از حقوق ضعفا می‌باشد که عمل به آنها مانع از ابتلا به بیماریهای اخلاقی و اجتماعی و روشی کارآمد در درمان بیماریهای روحی و آزار دهنده جسم است.
از طرفی اسلام شناسان و متخصصان علوم قرآنی با اتکا بر پژوهش‌ها و تحقیقات و تجارب کسب شده در این زمینه بر این باور و اعتقادند که قرائت قرآن آدمی را از اضطراب و افسردگی رها ساخته و بر میزان صبر و مقاومتش در مقابل مصائب و سختی‌ها افزوده و وی را به آرامش می‌رساند.
خداوند در آیه ۸۲ سوره اسراء می‌فرماید: آنچه شفا و رحمت است برای مومنان نازل می‌کنیم و ستمگران را جز خسارت و زیان نیست و در آیه۵۷ سوره یونس می‌فرمایند: ای مردم اندرزی از سوی پروردگارتان برای شما آمده است و درمانی برای آنچه در سینه‌تان (دلهاتان) و هدایت و رحمتی است برای مؤمنان، در این دو آیه خداوند می‌فرماید که قرآن شفا دهنده بیماریهای روحی و روانی مؤمنین است به ویژه که در آیه دوم اشاره کامل به درمان بیماری‌هایی است که در سینه‌ها (دل‌ها) دارند که منظور بیماریهای روانی چون اضطراب و افسردگی می‌باشد که خود مقدمه و منشأ ابتلا به بیماریهای جسمی هستند زیرا سلامت کامل یک انسان وقتی محقق است که از نظر روحی و روانی و جسمی و اجتماعی همزمان سالم باشد و در وی نشانه‌ای از رنجوری و کسالت مشاهده نشود.
کلام الله به عنوان یک معجزه جاویدان مجموعه‌ای کامل از مفاهیم دارای راهکارهای درمانی در حیطه سلامت روانی و اجتماعی است که با توکل بر خداوند و توسل بر قرآن و عمل به آموزه‌های آن روح و روان آرامش یافته از گرفتار شدن در فشارهای روحی و روانی نجات می‌یابد و سلامت روان سبب واکنش‌های درونی در جهت آرامش قلبی شده توانمندی آدمی را در انجام واکنش مقابله‌ای در مقابل بیماریهای جسمی افزایش می‌دهد .
نکته‌ای که در بحث جامعیت و تأثیر آموزه‌های دین اسلام بر ابعاد مختلف انسانی و فرآیند زندگی وی باید مورد توجه و پژوهش قرار گیرد چگونگی نزول آیات قرآنی است، آیات قرآنی بصورت پیوسته و در یک بازه زمانی محدود ۲۳ ساله نازل شده‌اند و علاوه بر پیوستگی نزول، در هر بخش از آیات مسأله‌ای تازه و متفاوت از مسائل شأن نزول آیات قبل از آن مطرح می‌باشد و جامعه را بسوی تحولی نو در زندگی حال و آینده بشر مژده می‌دهد.
از طرفی اندکی غور در سوگندهای این کتاب آسمانی که اکثراً به نام اشیا محسوس و طبیعی می‌باشند، از آسمان و فجر و ستاره گرفته تا قلم حکایت از آن دارد که این سبک آگاهی دادن قرآن بدان منظور است که آدمی را به اندیشیدن، افزایش علم و آگاهی در بهره جستن از عقل و خرد خویش وا داشته تا به سمت تلاش در پی‌بردن به چگونگی آفرینش موجودات، کشف اسرار جهان با تفکر و بهره‌گیری از پژوهش‌های علمی به کمک علم و دانش و تجربه حرکت و اقدام نماید.
چنانکه در آیات ۹ سوره زمر ۱۱سوره مجادله، سوره علق، ۱۶سوره طه، و چند آیه دیگر در قرآن و در چندین حدیث در کتب احادیث ارزش و اهمیت علم و دانش بیان شده و در آیات ۲۱بقره ،۹۱ آل عمران،۲۴ تا۲۷سوره عبس، ۹سوره ملک، ۱۷ تا ۲۰سوره غاشیه، ۱و۲ سوره زلزله، ۴سوره یوسف و ۴۲سوره نور در مورد اسرار طبیعیت بحث شده است.
پس از رحلت پیامبر در زمان خلفای راشدین و خلفا و حکمرانان اسلامی بعدی گسترش اعتقادات اسلامی و گسترش قلمرو سرزمین اسلام بسرعت ادامه می‌یابد و مسلمانان سبب تحول در جهان آن زمان می‌شوند بطوری که تا قرن نهم هجری در قلمرو اسلام پیشرفت‌هایی در علوم و صنایع، فلسفه و حکمت، حقوق و اخلاق و سیاست و نظامات اجتماعی، تکامل سطح زندگی و حاکمیت قوانین اتفاق می‌افتد و اسلام در تحقیق علمی در همه شاخه‌ها و بویژه طب و فلسفه و ریاضی پیشاهنگ جهان است، گسترش مراکز علمی و تحقیقی و در کنارشان توسعه کتابخانه‌های بزرگی چون کتابخانه قرطبه، مراغه و بغداد، ری، دمشق، غرناطه، اندلس و قاهره حکایت از جایگاه رفیع اسلام در گسترش علوم مورد نیاز بشر علاوه بر علوم اسلامی دارد. در همین دوره زمانی دانشمندان مسلمان بزرگی در قلمرو اسلامی پرورش یافته و خود منشأ بسیاری از تحولات علمی در دنیا بوده‌اند که در بسیاری از علوم از جمله طب و ریاضی و فلسفه اروپا و بسیاری از سایر بلاد مدیون آنها می‌باشند از جمله ابن‌سینا در طب، خوارزمی و عمرخیام در علم جبر و مقبله، خواجه نصیرالدین طوسی و ابوکامل در ریاضی و طب، منصور خازنی در مکانیک سیالات و فیزیک، عماد بن علی موصولی در طب و جراحی، عطار نیشابوری در داروشناسی و داروسازی، زکریای رازی در علوم شیمی و فیزیک و طب.
جمله‌ای منتسب به رازی است که گفته: طبیب در درمان بیماران، خود را به خدای بزرگ می‌سپارد و از او شفا و بهبود بیماران را انتظار دارد و روی توان و کار خویش حساب نمی‌کند بلکه در همه کارهایش بخدا اعتماد می‌ورزد و چه بسیارند این چنین پزشکان در جهان اسلام که معاینه و درمان بیماران خود را با نام خدا آغاز می‌کنند و قبل از ورود به اتاق عمل با قرائت قرآن یا خواندن نماز به خداوند و قدرت لایزال وی در جهت موفقیت در کار خود توسل جسته و استمداد می‌طلبند.
علاوه بر آنچه نام برده شد بسیاری دیگر از دانشمندان اسلامی متخصص در علوم مختلف غیردینی هستند که وقتی زندگی آنها را بررسی می‌کنیم جملگی علاوه بر تسلط بر دانش و تجربه علمی و تخصص در شاخه‌های مختلف علوم غیردینی، اسلام‌شناس و عارف و صوفی و مرجع دینی بوده‌اند.
وجود دانشمندان دین باور با تخصص دردین و علم و هم‌افزایی دین و دانش با دانشمندان و متخصصان مشترک در هر دو موضوع و عنوان، حکایت از آن می‌کند که نه تنها مبانی دین و دانش در مقابل هم نبوده و نباید باشند بلکه در کنار هم و مشترکاً در همه پیشرفت‌ها و تحولات علمی به ویژه در علوم طب و فلسفه و ریاضیات فعال و منشأ تحول و در اقدامات کاربردی در کنار هم قرار داشته‌اند و اکنون هم می‌توانند کنار هم باشند و به کمک هم به درمان امراض روحی و روانی و اجتماعی و جسمی انسانها بپردازند، چنانکه وجود چندین بیمارستان مجهز به تجهیزات پزشکی و مورد نیاز در حد امکانات آن زمان در قلمرو اسلام در سده‌های دوم و سوم و بعد از آن حکایت از هم‌افزایی آموزه‌های دین و علم در طب و بهداشت دارد.
بجاست که توجهی هم به آیات ۶۸ و۶۹ سوره نحل که الهام خداوند به زنبور عسل برای تولید دارویی معجزه‌گر در درمان بیماری‌ها و شفا دهنده بسیاری از امراض جسمی انسانها می‌باشد، داشته باشیم، در این آیات الهام خداوند به زنبور عسل آموختن روش تولید و جمع‌آوری و انباشت عسل و در نهایت قرار دادن آن در اختیار انسانها برای درمان بیماریهای جسمی بیان شده است و این نشان از رحمت پرودگار در توجه به درمان جسمی انسان است و همچنین در آیه ۵۷ سوره بقره اشاره به گزانگبین و خواص آن شده و امروز بر اثر تحقیقات و پژوهش‌های علمی خاصیت‌های فراوان درمانی عسل و گزانگبین در بسیاری از بیماریهای جسمی به اثبات رسیده است.
همچنین در قرآن خداوند به معرفی برخی میوه‌های سودمند در تقویت روحی و جسمی و افزاینده انرژی و تقویت کننده سیستم ایمنی بدن انسان در مقابل ابتلای به بیماری‌ها پرداخته است مانند گندم، خرما، انجیر و زیتون که دانش عصر حاضر هم مفید و سودمند و حیاتی بودن آنها را برای تقویت سیستم ایمنی و دفاع از سلامت انسان را دریافته است.
این اشارات در قرآن به جانوران و گیاهانی که می‌توانند سلامتی‌بخش انسانها باشند نشانه آن است که مبانی دین تنها درمانگر اعتقادات و یا روح و روان و اخلاقیات نیست بلکه می‌تواند در کنار علم و دانش جدید درمانگر بیماریهای جسمی و غربالگر سلامت و حیات و زندگی ایمن انسانها در همه ابعاد باشد و به انسانها مسیر تحرک و رشد و پژوهش در زمینه علوم تجربی و کشف علل بیماریهای روحی و روانی و اجتماعی و جسمی را نه تنها نشان دهد که دستورالعمل‌های پیشگیری از ابتلا را هم استخراج و ابلاغ نماید از جمله توصیه‌های دینی به خوردن غذاهای پاک، ممنوعیت خوردن غذاهای غیربهداشتی و شراب، گوشت مردار و خون، گوشت خوک و سایر حیواناتی که گوشت آنها حرام یا مکروه اعلام شده مانند همین خفاش که کرونا را به جهانیان هدیه و میلیاردها نفر از آنها را گرفتار و هزاران نفر را به کام مرگ کشاند و بماند که بعد از نابودی وی چه بر سر جهان در بحث‌های اقتصاد و فرهنگ و سیاست و حکمرانی، اخلاق و اجتماع خواهد آمد. توصیه‌های بهداشتی دین هم مانند وضو، دقت در پاکیزگی لباس و تن و محیط‌زیست بخشی دیگر از توجه آموزه‌های دینی در کنار علم و دانش به سلامت آدمیان است و مهمتر از همه تأکید دین به قرائت قرآن که آرامبخش روح و روان انسانها و شفابخش بزرگ بیماریهای جسمی با منشأ روانی و روحی می‌باشد.
و اما امروز جهان با شیوع یک ویروس مرگبار به نام کرونا دست به گریبان است، واژه کرونا فراگیرترین کلمه‌ای است که اکنون بیشترین تکرار در گفتارها و بیشترین تکرار در نوشتارها را در سطح جهان داراست و جهانیان را به مبارزه فراخوانده و علوم بشری را به چالش کشیده و تبعات شر آن بر تمام جنبه‌های زندگی بشر تأثیرگذار شده، ویروس میکروسکوپی که فقیر و غنی، قدرتمند و ضعیف نمی‌شناسد، کاخ‌های مجلل و باشکوه را از آلونک‌های حاشیه‌نشینان جداسازی نکرده و مهمان هر دو مکان می‌شود و در نظر دارد که قدرتمندترین اقتصادهای جهان مانند آمریکا و چین را در کنار ضعیف‌ترین اقتصادهای دنیا به میدان مبارزه دعوت کند.
کشور ما هم از آسیب‌دیدگان شیوع این ویروس است که باید آنرا یک شر نامید که با وجود آنکه چند ماه از شیوع و فراگیرشدن آن می‌گذرد و از همان آغاز شیوعش در جهان، دانشمندان ویروس‌شناس را به آزمایشگاه‌ها کشانده و آنان هم شبانه‌روزی در بسیاری از کشورها اقدامات آزمایشگاهی و آکادمیک را بر روی آن آغاز نموده و تلاش‌ها ادامه دارد، اما بسیاری از ابعاد آن ناشناخته مانده و در نتیجه در درمان آن نتیجه‌ای از تلاش‌ها هنوز حاصل نشده و فقط متخصصان علوم پزشکی در همه کشورها و از جمله کشور ما در جهت کنترل و کاهش آسیب‌ها و کند ساختن سرعت شیوع و فراگیری ابتلایش، به تهیه پروتکل‌ها و انتشار توصیه‌های بهداشتی اقدام می‌کنند.
در واقع علم و دانش با در اختیار داشتن آزمایشگاه‌های مجهز تاکنون از آزمون کرونا آن گونه که انتظار است سربلند بیرون نیامده و دانشمندان علم ویروس‌شناسی و پزشکی و درمانی جملگی اعتراف دارند که با همه تلاش‌های شبانه‌روزی در این مدت هنوز این ویروس برایشان ناشناخته مانده و با وجود آن که در هر مرحله از مطالعه بُعدی جدید از آن هویدا می‌شود نه تنها در مهارش با مشکل مواجه‌اند که برای درمانش تقریبا ناتوان هستند.
البته این را نباید نقطه ضعفی برای علم بدانیم که نقطه قوت علم و دانش است و از جمله ویژگی‌ها و ارزش‌های علم این است که در برخورد با پدیده‌های جدید در هر بخش از علوم و به ویژه علم پزشکی که برای مرگ و حیات انسانها باید نسخه بپیچد با فروتنی و احتیاط پیش می‌رود تا به نتیجه قطعی در شناخت بیماری و ماهیت پدیده آزار دهنده و مرگبار برسد و روش‌های درمانی را کشف و سپس بسوی اقدام گام بردارد.
حال چگونه باید پذیرفت که با همه این پیچیدگی‌ها و ناتوانی فعلی که در شناخت این ویروس کشنده وجود دارد، با توصیه‌های برخی از غیر متخصصان بهداشت و درمان، به درمان این مرض و بلای مرگبار با برخی داروهای گیاهی امیدوار شد؟ اما این پذیرفتنی است که برخی از گیاهان دارویی و یا میوه‌ها و مواد غذایی در تقویت ایمنی بدن و در نتیجه کاهش آسیب‌های این ویروس مؤثر باشند.
اما نکته مهمی که در مورد این ویروس باید مدنظر داشت اینکه اگر چه کرونا یک شر می‌باشد، احتمالاً با تحولاتی که ایجاد خواهد کرد بخشی از اثراتش می‌تواند خیر باشد زیرا باید بپذیریم که جهان بعد از کرونا با جهان قبل از شیوع آن متفاوت خواهد بود و در زندگی انسانها، مراودات فرهنگی و سیاسی و اقتصادی ملل جهان تحولات و تغییر و دگرگونی ایجاد خواهد کرد که برخی زود هنگام و برخی دیرتر اتفاق خواهند افتاد از جمله؛ اولاً در سایه تلاش‌هایی که درتمام کشورهای دنیا برای شناسایی، راه‌های ایمن‌سازی و واکسینه شدن بدن انسانها در برابر آن و درمان مبتلایان در حال انجام است شاهد تحولات و پیشرفت‌هایی عمیق و بنیادی در علوم و بویژه علوم پزشکی خواهیم بود.
ثانیاً در شرایط موجود و گرفتار شدن روح و روان انسانها با مسائل کرونا میزان جرم و جنایت، قتل و غارت در جوامع بطور چشمگیری کاهش یافته است و انسانها نسبت به هم مهربانتر و روح معنویت و ایثار و گذشت و فداکاری در بین جوامع افزایش یافته و مهمتر اینکه نه تنها دین‌باوران از هر دین و آیین که حتی ناباوران دین را هم متوجه خالق یکتا و قدرت لایزال پروردگار نموده است.
سخن آخر اینکه لازم است متخصصان علوم دینی غیرمتخصص در علوم تجربی (علوم پزشکی) با نگاهی به تاریخ چیرگی علمی دانشمندان اسلامی در مقطعی از زمان بر جهان، در شرایط فعلی که دشمن مشترک و شروری بنام کرونا زندگی همه را از هر طبقه و مقام و منصب تهدید می‌کند با هم‌افزایی با متخصصان علوم پزشکی که وظیفه اصلی و تخصصی مقابله را برعهده دارند، در کنار آنها قرار گیرند و مبارزه مشترکی را برنامه‌ریزی نمایند و توجه داشته باشند که هر چه فرصت بیشتری در تحقیق و پژوهش بگذرد و تحولاتی را که دانشمندان و متخصصان دین و علم در کنار هم در جهان و به ویژه در تغییر شیوه زندگی انسانها ایجاد و در مبارزه با انواع بیماریهای روحی و روانی، جسمی و اخلاقی و اجتماعی به انجام می‌رسانند و به راهکارها و روش‌های مداوا دست می‌یابند، حاصل تلاش آنها در سطح دنیا پایه و اساس تحقیقات و پژوهش حال و آینده خواهد بود.
بنابراین و با وجود آنکه دین دارای ماهیت بینش‌بخشی و علم ماهیت دانش‌بخشی دارد در کنار هم می‌توانند در ارتقای سطح زندگی انسانها و مبارزه با آلودگی‌های روحی و روانی و جسمی و اجتماعی و اخلاقی و زیست محیطی موفق و منشأ خیر و برکت برای جامعه بشری باشند. بنابرین صلاح نیست که برخی از پیروان دینی در برابر چنین بلای ناشناخته‌ای تجویز درمانی احتمالی و فرضی انجام دهند که چه بسا مؤثر واقع نشده بلکه پیشگیری و کنترل بیماری را با مشکل مواجه ساخته گسترش آنرا سهل‌تر و در نتیجه تلاش مبارزان میدان‌های پیشگیری و بهداشت را کم‌اثر و بر خستگی آنها بیفزایند، بلکه بهترین اقدام متخصصان دینی در این مبارزه فعلی و یا حوادث و بلایای دیگر عمل به دستورات و توصیه‌های قرآنی و نشر و تبلیغ آنها در جهت افزایش صبر و مقاومت مردم در برابر مصیبت‌ها و اقدام به رعایت همان اصول بهداشتی دینی در جهت پیشگیری و کنترل و عمل به توصیه‌های متخصصان علوم پزشکی و پروتکل‌های تنظیمی و ابلاغی آنها در مراقبت از خود و دیگران است."
رئیس کمیسیون فرهنگی اجتماعی شورای اسلامی شهر زاهدان
نظر شما