به گزارش خبرنگار ایمنا، از حدود دوماه پیش و با شیوع ویروس کرونا در ایران، محل‌ها و اصناف مختلفی از جمله مدارس، دانشگاه‌ها و مراکز هنری مانند سینماها تعطیل شدند. شرایط برای برخی افراد مانند دانش آموزان و دانشجویان پیچیده شد و در نهایت مسئولان تصمیم به برگزاری کلاس‌های درس به صورت مجازی گرفتند. در نتیجه دستگاه‌های آموزش و پرورش و دانشگاه‌ها مجبور به تامین زیرساخت‌های برگزاری کلاس مجازی شدند.
شرایط برای سینما فرق می‌کرد، پیشتر در دنیا پلتفرم‌های آنلاین گیشه را تسخیر کردند و پدیده "نتفلیکس" معادلات دنیای تصویر را تکان داد. این پلتفرم در ایران چالش‌های گوناگونی داشت، اول اینکه تعداد بسیار زیادی سایت برای دانلود غیر قانونی فیلم‌ها وجود دارد همچنین شرکت‌های پخش بین المللی در ایران فعالیتی ندارند؛ بنابراین فروش قانونی فیلم‌های خارجی منتفی است. در درجه دوم به نظر می‌رسد هنوز مخاطبان و سینماگران با پدیده اکران آنلاین انس نگرفتند و شاید عنصر اعتماد بین دو طرف شکل نگرفته بود.
همانطور که شیوع کرونا بکارگیری زیر ساخت‌های فناوری اطلاعات در دستگاه‌های آموزشی کشور را الزام کرد و کلاس‌ها به اجبار به صورت آنلاین برگزار شد؛ حالا به نظر می‌رسد تولید کنندگان فیلم‌های سینمایی هم رو به اکران‌های آنلاین آورده‌اند. در اولین قدم برای این کار بزرگ، ابراهیم حاتمی‌کیا و تیم سازنده فیلم سینمایی "خروج" تصمیم گرفتند تا این اثر را در "وی او دی"ها به صورت آنلاین اکران کنند.
اولین اکران "خروج" در روز اول سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر بود و نام حاتمی‌کیا باعث شد تا این فیلم یکی از جنجالی‌ترین آثار جشنواره فجر باشد. این فیلم در پنج بخش نامزد سیمرغ بلورین جشنواره شد و دو سیمرغ را نیز کسب کرد. پس از جشنواره فیلم فجر "خروج" یکی از نامزدهای اکران نوروزی بود، اما این رویداد ممکن نشد. در نهایت اکران‌های نوروزی لغو شد و فیلم حاتمی‌کیا این فرصت را پیدا کرد تا اکران آنلاین در ایران را آغاز کند.
پیش تر رخشان بنی اعتماد و مجتبی میرطهماسب کارگردانان مستند "توران خانم" برای اولین بار اقدام به اکران آنلاین اثر خود کردند. اما داستان "خروج" فرق دارد و برای اولین بار است که فیلمی با چنین ساخت و مشهوریتی به صورت آنلاین و گسترده اکران می‌شود. ۲۴ فروردین ۱۳۹۹ همزمان با اولین روز اکران آنلاین خروج، می‌تواند سرآغازی تازه برای سینمای ایران باشد. سینمایی که به عقاید سنتی خود بسیار پایبند است و تا کنون کمتر جسارت و خلاقیتی در بخش اکران از آن شاهد بودیم.
بسیاری از سینماگران و تهیه کنندگان منتظرند تا نتیجه اکران آنلاین جدیدترین ساخته حاتمی‌کیا را ببینند و در صورت مثبت بودن این تجربه معادلات اکران به هم خواهد خورد. تاکنون حداقل چهار نفر از تهیه کنندگان فیلم‌هایی که فیلم‌شان در نوبت اکران نوروزی بود، ابراز تمایل برای اکران آنلاین فیلم‌های خود کرده‌اند.
بدین ترتیب گروهی که این روزها باید حسابی نگران کسب و کار خود باشند، صاحبان سینما هستند. براساس فرمول فروش فیلم، پنجاه درصد از درآمد فروش بلیط به سینماها می‌رسد و حالا وی او دی‌ها که روز به روز قوی‌تر می‌شوند، شاید سینما را به خانه‌ها ببرند. در صورتی که روند اکران‌های آنلاین ادامه یابد، باید منتظر جدل بین سینماها و "وی او دی"ها بود؛ جدلی که کارگردانان و تهیه کنندگان سینما برنده آن را تعیین می‌کنند.
در زمان ظهور نتفلیکس در هالیوود هم این جدل‌ها وجود داشت و بسیاری از کارگردانان باسابقه مانند اسپیلبرگ در سمت حمایت سینماها و بر علیه اکران‌های آنلاین ایستادند. از طرفی کارگردانان دیگری مانند اسکورسیزی انعطاف بیشتری به خرج دادند و حتی با همکاری نتفلیکس تازه ترین اثر خود را ساخت. در گذشته فیلم‌هایی که از شبکه‌های تلویزیونی پخش می‌شد، از نظر هنری مورد استقبال قرار نمی‌گرفت. اما امروزه فیلم‌هایی که "وی او دی"هایی مانند نتفلیکس می‌سازند در بین نمایندگان جایزه اسکار دیده می‌شود و حتی فیلمی مانند "روما" با سرمایه گذاری نتفلیکس چهار جایزه اسکار را به خود اختصاص می‌دهد.
باید منتظر ماند دید که آیا اکران آنلاین مناسبات اقتصادی سینما ایران را تغییر خواهد داد؟ در سیستم سنتی ایران حدود دو ماه پس از اکران یک فیلم، دی وی دی‌های آن اثر به بازار می‌آمد؛ بدین ترتیب فاصله‌ای چند ماهه بین امکان تماشای یک فیلم در سینما و خانه وجود داشت. حالا این فاصله زمانی دیگر وجود ندارد و همین مسئله می‌تواند رغبت مردم برای حضور در سینماها را کم کند. همچنین برای تماشای فیلمی مانند "خروج" در سینما و در سال ۱۳۹۹ برای هر نفر بلیط ۲۰ هزار تومانی باید تهیه می‌شد، اما اکنون تنها با پرداخت ۱۲ هزار تومان یک خانواده می‌توانند این فیلم را در نمایشگر خود تماشا کنند.
تمام این مسائل در کنار تعطیلی سینماها می‌تواند باعث تغییر ذائقه مخاطبان سینما و ترغیب آن‌ها به استفاده از سرویس‌های آنلاین و "وی او دی" باشد. اما این روند باید تهیه کنندگان و سرمایه گذاران فیلم‌ها را نیز راضی کند. حتی با ورود سرویس‌های آنلاین و انحصارزدایی از صاحبان سینما ممکن است رقابتی بین این صنف برای کاهش حقوق خود و افزایش سود تهیه کنندگان ایجاد شود. اما با دیجیتالی شدن تمام بخش های زندگی انسان، این جدل ممکن است در نهایت قدرت پرده نقره ای را در سینمای ایران کاهش دهد.
نظر شما