رضا اسماعیلی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، در خصوص تبعات اجتماعی شیوع بیماری کرونا، اظهار کرد: جامعه در حال گذار از دوران شیوع کرونا است و جامعه پسا کرونایی را پیش رو خواهیم داشت، آنچه در دوره گذار وجود دارد افزایش مشکلات خواهد بود که یکی از آنها کاهش ارتباطات اجتماعی است.
وی با بیان اینکه کاهش این ارتباطات اجتماعی می‌تواند باعث افزایش آسیب‌های اجتماعی از جمله خودکشی باشد، افزود: هر گاه دایره ارتباطات و پیوندهای اجتماعی مردم کاهش یابد احتمال این امر افزایش دارد اما در چنین دورانی نگاه افراد تغییر می‌کند و به سمت نگاه‌های معنویت گرا پیش می‌روند و تلاش می‌کنند زندگی خود را با معناهای جدیدی سازماندهی کنند.
کرونا سرمایه اجتماعی خانواده را افزایش می‌دهد
این جامعه‌شناس در خصوص دیگر تبعات اجتماعی گذار از دوران شیوع کرونا تصریح کرد: شبکه‌ها و پیوندهای اجتماعی کاهش می‌یابد و این امر موجب می‌شود سرمایه اجتماعی کلان و ملی افت کند اما سرمایه اجتماعی در واحدهای کوچکی مانند خانواده افزایش می‌یابد.
وی با بیان اینکه در چنین زمانی تجزیه پذیری اجتماعی ایجاد می‌شود، اظهار کرد: در چنین وضعیتی گروه‌های اجتماعی جدیدی شکل می‌گیرد و سرمایه اجتماعی مجازی در جامعه افزایش می‌یابد در اینجا اساساً شاید نظامی مبتنی بر روابط دیجیتالی در جامعه ایجاد شود چرا که مردم بیشتر زندگی را از طریق رسانه‌ها شامل رسانه‌های دیجیتالی، مجازی یا مکتوب سازمان می‌دهند.
اسماعیلی گفت: در این دوران اگرچه شاهد کاهش ارتباطات حضوری هستیم اما ارتباطات گروهی در شبکه‌های اجتماعی افزایش می‌یابد و جامعه به مرحله پوست اندازی اجتماعی وارد می‌شود و در حوزه اقتصادی هم کرونا به صنعت و تجارت تبدیل می‌شود.
وی در تشریح این موضوع گفت: قطعاً گروه‌هایی هستند که از این طریق سودهای فراوانی حاصل می‌کنند چه آنهایی که در تولید و توزیع اقلام مورد نیاز این دوره دست‌اندرکارند و یا آنها که اهل سوءاستفاده از چنین فضایی هستند که معمولاً در جامعه ایرانی به وفور شاهد آنها هستیم که کرونا باعث گسترش تجارت مرگ شده است و سود آن را کسانی می‌برند که اقلام بهداشتی مورد نیاز این دوره را با قیمت‌های بیشتر عرضه کنند.
این استاد دانشگاه آزاد اسلامی خوراسگان با اشاره به اینکه چنین رفتارهایی جامعه ابزار انگارانه‌ای را تولید می‌کند، افزود: چنین افرادی تمام اصول اخلاقی و ارزشی انسانی خود را به خاطر منفعت طلبی زیرپا می‌گذارند. در تجارت مرگ اقشار فقیر فقیرتر می‌شوند و افراد منفعت طلب به رفاه بیشتری می‌رسند و در این دوران شاهد افزایش شکاف طبقاتی خواهیم بود.
وی با تاکید بر اینکه کرونا باعث تعطیلی بسیاری از کسب‌وکارها شده است، خاطرنشان کرد: با تعطیلی کسب و کارها اقشاری که درآمد روزانه دارند در چنین دورانی نمی‌توانند معیشت خود را تأمین کنند و شاهد تشدید فقر خواهیم بود.
کرونا دانش مردم راجع به بیماری‌ها را افزایش داد
اسماعیلی با تاکید بر اینکه از بعد نگرشی و فرهنگی کرونا باعث ایجاد نوعی نظام فکری و نگرشی جدید می‌شود، گفت: این نظام می‌تواند دانش مردم را راجع به بیماری‌ها افزایش دهد به طوری که در گذشته هم شاهد بودیم وقایع خاص کشور سواد علمی مردم را در مورد آن موضوعات افزایش داده است به نحوی که سواد علمی مردم در مورد موضوعاتی مانند بورس، امور قضائی یا دیگر موضوعات در سال‌های اخیر افزایش یافته است و کرونا هم باعث افزایش دانش بهداشتی مردم خواهد شد.
سیستم بهداشت و درمان کشور زیر تیغ ارزیابی است
وی با بیان اینکه امروز نوبت واکاوی مردم در زمینه سیستم بهداشت عمومی و کلان کشور است، افزود: در حال حاضر این حوزه مهم و کلان کشور زیر تیغ ارزیابی مردم است و همه امور وزارت بهداشت و درمان و اختصا صبودجه و امکانات به این امر بررسی می‌شود.
این جامعه‌شناس با بیان اینکه اساساً نیازهای بهداشتی و درمانی به عنوان یکی از نیازهای اساسی در سال‌های آینده مطرح می‌شود، اظهار کرد: نیازهای بهداشتی و درمانی مردم مشهودتر و جامعه نیازمند نظام جدیدی از بهداشت و درمان خواهد بود و این یکی از خواسته‌های اصلی مردم می‌شود.
وی در خصوص نقش حمایت اجتماعی دولت در دوران کرونا، تصریح کرد: در گونه شناسی دولت‌ها، دولت‌هایی موفق‌تر هستند که سیاست‌های رفاه اجتماعی را در صدر اولویت‌های خود قرار دهند و کارکرد آنها در تأمین امنیت و ارائه خدمات بسیار مهم است به نحوی که دولت‌ها امروز فراتر از وظایف ضروری خود در حوزه‌های مختلفی باید تلاش کنند.
اسماعیلی با اشاره به اینکه امروز دوره ظهور دولت خدمت است، گفت: بیماری کرونا موجب می‌شود تلقی روشن‌تری از مفهوم دولت خدمت در جامعه داشته باشیم به طوری که دولت خدمت می‌تواند به عنوان یکی از شاخص‌های پذیرش مورد توجه قرار بگیرد و انتظارات مردم از دولت این است که به نیازهای اساسی آنها پاسخ دهد و این بیماری خود امیدواری بیشتر به کارکرد دولت خدمت می‌شود.
نظر شما