به گزارش خبرنگار ایمنا، اگرچه وضعیت ذخایر آب حوضه‌های آبریز بر اساس یک سال زراعی (از آغاز ماه مهر تا پایان شهریور سال بعد) محاسبه و بررسی می‌شود اما حوضه آبریز زاینده رود در سال ۹۸ به لطف بارندگی‌ها سالی آرام و کم تنش تری را نسبت به سال‌های قبل سپری کرد زیرا به دلیل آبگیری مناسب سد زاینده رود و اجرای برنامه مدیریت یکپارچه این حوضه آبریز، بخشی از حقابه های کشاورزان اصفهان، محیط زیست و صنعت تأمین شد و مسئولان برخلاف سال ۹۷ نگرانی برای تأمین شرب و بهداشت مردم احساس نکردند.
سال زراعی ۹۷-۹۸ که نزدیک به دو هزار و ۱۴۴ میلی متر بارش در سرشاخه‌های زاینده رود ثبت و یک میلیارد و ۹۵۵ میلیون مترمکعب آب وارد سد زاینده رود شد کشاورزان شرق، غرب و شمال اصفهان توانستند سه دوره کشت پاییزه، بهاره و تابستانه را انجام دهند: همچنین آبان ۹۸ نیز حقابه برای کشت پاییزه کشاورزان به هنگام تر از سال قبل تخصیص یافت. در این میان برای نخستین بار در ۱۰ سال گذشته اندک آبی با هدف تأمین حقابه زیست محیطی تالاب بین‌المللی گاوخونی نیز در سه دوره نامتوالی در پاییز و زمستان ۹۸ رهاسازی شد.
در شش ماهه دوم سال ۹۸ میانگین بارش‌ها حکایت از کاهش بارندگی‌ها نسبت به سال قبل دارد و در ادامه بر جزئیات وضعیت حوضه آبریز زاینده رود در سالی که گذشت مروری می‌کنیم:
جریان زاینده رود در اصفهان در ایام نوروز و تداوم آن تا نیمه دوم خرداد
به رغم ذخیره حدود ۹ درصدی سد زاینده رود، ۱۳ اسفندماه ۹۷ حسن روحانی رئیس جمهور به وزیر نیرو دستور داد که زاینده رود با رعایت ملاحظات تأمین آب آشامیدنی، کشاورزی و در نظر گرفتن نیازهای محیط زیست بازگشایی شود، این دستور در حالی بود که پس از رهاسازی ۲۰ روزه آب برای کشت پاییزه کشاورزان در بهمن ماه، مسئولان استانی رهاسازی آب برای ایام نوروز را بعید می‌دانستند.
با این وجود خروجی سد زاینده رود از بامداد ۲۶ اسفند ۹۷ افزایش یافت و سه روز بعد در ساعات پایانی سال در اصفهان جاری شد. این جریان آب تا ۲۸ خردادماه برای تأمین نیاز آبی کشت بهاره کشاورزان ادامه داشت.
وقوع سیل و آبگیری ۱۰ درصدی تالاب گاوخونی در فروردین
پنجم فروردین ۹۸ بود که به دنبال بارش‌های شدید برخی مسیل های فصلی در شهرستان‌های مناطق جنوب غربی استان اصفهان طغیان کرد و ستاد مدیریت بحران برای کنترل وضعیت و پیشگیری از خسارات بیشتر سیلاب را با حجم ۵۵ متر مکعب از رودخانه شور دهاقان به سمت زاینده رود هدایت کرد. این سیلاب در نهایت پس از دو روز به تالاب گاوخونی رسید و تنها ۱۰ درصد از این تالاب پس از سال‌ها آبگیری شد.
افزایش خروجی سد زاینده رود به منظور کشت تابستانه
پس از سفر سه روزه وزیر نیرو به اصفهان در خردادماه که با بسته شدن خروجی سد زاینده رود نیز همزمان بود، وی با رهاسازی مجدد زاینده رود به منظور تأمین نیاز آبی کشت تابستانه کشاورزان شرق و غرب اصفهان موافقت کرد. از این رو بامداد ۱۳ تیرماه خروجی سد زاینده رود بار دیگر افزایش یافت و در مرحله نخست تا پنجم مردادماه جریان یافت در این مدت حجم ذخیره سد زاینده رود نزدیک به ۸۰۰ میلیون متر مکعب بود. پس از یک فاصله ۱۵ روزه آب برای نوبت دوم کشت تابستانه دوباره رهاسازی شد و این بار تا مهرماه ادامه داشت؛ بر اساس آمارها حجم تخصیص یافته برای کشت تابستانه بیش از ۳۶۰ میلیون مترمکعب بود.
رهاسازی آب برای تالاب گاوخونی
با توقف توزیع آب در شبکه نکوآباد برای کشت تابستانه کشاورزان، از ۱۰ مهرماه زاینده رود از شبکه رودشتین با حجم اولیه ۱۲ متر مکعب بر ثانیه به سمت تالاب گاوخونی روانه شد.
و حسن ساسانی، معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه‌ای اصفهان با اعلام این خبر اضافه کرد که طبق برنامه‌ریزی ها ۴۵۲ میلیون مترمکعب در سال آبی جدید ذخیره سد زاینده رود است.
مرحله اول رهاسازی آب برای گاوخونی ۳۹ روز و تا ۲۱ آبان ماه بود که در این مدت بنا بر اعلام اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان ۱۲ میلیون مترمکعب آب به تالاب رسید.
۲۱ آبان ماه کشت بهنگام پاییزه کشاورزان اصفهان آغاز شد
بر اساس تصمیم‌گیری شورای هماهنگی حوضه آبریز زاینده رود از ۲۱ آبان ماه آب برای کشت بهنگام پاییزه کشاورزان شرق و غرب اصفهان رهاسازی شد حجم درنظر گرفته شده برای این دوره ۱۲۰ میلیون مترمکعب و به مدت ۲۰ روز از سد زاینده رود بود. به رغم تصمیم اولیه مبنی بر رهاسازی ۲۰ روزه آب، جریان آب با توافق صنف کشاورزان و شرکت آب منطقه‌ای اصفهان تا ۱۳ آذرماه ادامه یافت.
۱۶ آذرماه نوبت دوم رهاسازی آب برای تالاب
با اتمام توزیع آب کشاورزی در شبکه‌های آبشار و رودشتین برای کشت پاییزه، از ساعت چهار بامداد روز شنبه ۱۶ آذرماه آب جاری در رودخانه زاینده رود دوباره از سد رودشتین با حجم ۱۲ مترمکعب در ثانیه به سمت تالاب گاوخونی روانه شد.
در این پیوند حسن ساسانی معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه‌ای اصفهان با تاکید بر اینکه تأمین حقابه زیست محیطی و نگرانی از تالاب گاوخونی یکی از مهمترین دغدغه‌های مسئولان است، گفت که شرکت آب منطقه‌ای برای تحقق آن از هیچ کوششی دریغ نکرده است.
همچنین بنابه گفته حسین اکبری معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست از ابتدای سال تا ۱۳ بهمن ۹۸، ۲۵ میلیون مترمکعب از ۱۷۶ میلیون مترمکعب حقابه تالاب بین‌المللی گاوخونی تأمین شد.
توقف جریان زنده رود در اصفهان و آوارگی پرندگان مهاجر
به رغم اینکه از اواسط آذر ماه جریان حداقلی آب و پساب به سمت تالاب گاوخونی در جریان بود اما توقف جریان آب در زاینده رود اصفهان موجب آوارگی و سرگردانی بیش از چهار هزار پرنده مهاجر شد، کنشگران محیط زیست وضعیت غم بار این پرندگان را برنتابیدند و از استاندار اصفهان خواستار پیگیری برای تأمین حقابه زیست محیطی رودخانه شدند.
موافقت وزیر نیرو با درخواست استاندار اصفهان برای تأمین حقابه زیست محیطی رودخانه
استاندار اصفهان ۲۴ دی ماه از موافقت وزیر نیرو با درخواست وی مبنی بر تخصیص ۲۰ میلیون مترمکعب حقابه زیست محیطی در ماه‌های بهمن و اسفند خبر داد؛ حجم خروجی ۲۵ مترمکعب بر ثانیه بود و به دلیل پرت آب و طولانی بودن مسیر، جریان زاینده رود پس از حدود یک هفته به شهر اصفهان رسید. ذخیره سد زاینده رود در این روز ۳۱۶ میلیون مترمکعب بود.
افزایش خروجی سد زاینده رود برای کشت پاییزه دوم از بامداد ۳۰ بهمن
خروجی سد زاینده رود به منظور تأمین آب مورد نیاز کشت پاییزه (غله) کشاورزان شرق و غرب اصفهان از ۳۰ بهمن ماه افزایش یافت. براساس تصمیم اولیه قرار بود این رهاسازی ۱۸ روز باشد اما کاهش تدریجی خروجی سد و جریان آب تا ۲۴ اسفندماه ادامه داشت.
رهاسازی آب به سمت تالاب گاوخونی از ۲۲ اسفندماه
حسن ساسانی معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه‌ای اصفهان در تاریخ ۲۸ اسفندماه در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا اعلام کرد که توزیع مرحله سوم آب کشاورزی ارتباط مستقیم با بارش‌ها و دمای هوا در روزهای آتی دارد؛ بدیهی است هرچه دما پایین‌تر و بارش‌ها بیشتر باشد زمان توزیع آب دیرتر انجام می‌شود، تصمیم‌گیری نهایی بی شک با توجه به شرایط آب و هوایی و بارش‌های روزهای آینده و ابتدای فروردین ماه بستگی دارد و هنوز تصمیمی در زمینه افزایش خروجی زاینده رود برای توزیع مرحله سوم آب کشاورزی اتخاذ نشده است.
وی با بیان اینکه بارش‌ها در کشور در نیمه اول فرودین بیش از نرمال پیش‌بینی شده است، گفت: در خصوص رهاسازی آب در ایام نوروز تلاش بر این است که یک جریان حداقلی به عنوان حقابه زیست محیطی در بستر رودخانه جاری باشد که در حاضر نیز این میزان آب در سطح شهر جاری است. از ۲۲ اسفندماه آب با خروجی ۱۴ مترمکعب بر ثانیه برای تالاب گاوخونی از سد رودشت به سمت تالاب گاوخونی رهاسازی شده است. از روز ۲۶ اسفندماه این جریان به ۹ مترمکعب بر ثانیه رسید و در حال حاضر نیز شش مترمکعب بر ثانیه آب از سمت سد رودشت به سمت گاوخونی در حال رهاسازی است.
وی اعلام کرد که هم اکنون ورودی سد زاینده رود ۶۶ مترمکعب بر ثانیه، خروجی از آن ۱۷ مترمکعب بر ثانیه و مخزن دارای ۳۵۹ میلیون مترمکعب آب است.
معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه‌ای اصفهان افزود: میزان بارش‌ها از ابتدای سال آبی جاری (ابتدای مهرماه) تاکنون بر اساس ایستگاه چلگرد ۸۱۳ میلی متر، سال گذشته در چنین روزی یک‌هزار و ۴۰۸ میلی متر و متوسط بلندمدت ۱۰۶۴ میلی متر است که نسبت به سال گذشته ۴۵ درصد کاهش و نسبت به متوسط بلند مدت ۲۴ درصد کاهش بارش را نشان می‌دهد.
نظر شما