به گزارش سرویس ترجمه ایمنا، مکان‌سازی یک رویکرد چند وجهی برای برنامه‌ریزی، طراحی و مدیریت فضاهایی عمومی است که باعث افزایش سلامتی، شادی و رفاه ساکنان یک جامعه می‌شود. به‌منظور تحقق این اهداف از دارایی‌ها و سرمایه‌های موجود، پتانسیل‌های بالقوه و تمامی نکات و موارد الهام‌بخش جوامع محلی بهره گرفته و روی آن‌ها سرمایه‌گذاری می‌شود. از جمله برنامه‌هایی که بدین منظور مورداستفاده قرار می‌گیرد، URBACT نام دارد. این برنامه که دربرگیرنده مباحث گوناگون، از روش‌شناسی گرفته تا برنامه‌ریزی‌های استراتژیک و دیدگاه‌های جنسیتی است، به شهرها کمک می‌کند تا با تأکید بر نقش کلیدی چالش‌ها در مواجهه با تغییرات پیچیده جامعه، راهکارهای عملی، جدید و پایدار را توسعه دهند و مباحث اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی شهری را با یکدیگر ادغام کنند. URBACT راه‌های بهبود فضاهای عمومی از طریق فرآیندهای طراحی مشارکتی را مورد بررسی قرار می‌دهد و پنج نکته اساسی در زمینه بهبود مکان‌سازی ارائه می‌دهد که در ادامه با آن‌ها آشنا می‌شویم.
توسعه مشارکت مؤثر را از طریق روش‌های دقیق
هدف مکان‌سازی، ایجاد مکان‌های پایدار و خلاق، تقویت جوامع و حفظ تنوع است. استفاده از روش‌های مشارکتی سختگیرانه و تعریف یک استراتژی قوی برای دستیابی به موفقیت در این امر ضرورت دارد. بنابراین لازم است شهرها اقدام به توسعه فرآیندهای مشارکتی جامع، کامل، مرتبط، درجه یک و سودمند کنند. یک فرآیند مشارکتی مرتبط به مهارت‌های فنی، ظرفیت‌های لازم برای مشارکت شهروندان و همچنین ابزارهای ارتباطی نیاز دارد که به‌معنای ایجاد طیف گسترده‌ای از کانال‌ها و فضاهای مشارکتی از مصاحبه‌های شخصی با ذی‌نفعان گرفته تا پوشش دادن رویدادهای بزرگ عمومی است. با این حال تمامی این عناصر بدون وجود چارچوب نهادی مناسب و تعهدات سیاسی مشخص فاقد اعتبار است. نمایندگان دولت محلی و کارمندان دولتی باید به مشارکت شهروندان اعتقاد داشته باشند. در غیر این‌صورت با خطر بازگشت شیوه‌های قدیمی ایجاد فضاهای عمومی، با ویژگی‌های محدود و سلسله مراتبی مواجه خواهند شد.
دربرداشتن دیدگاه‌های جنسیتی
فرایند مکان‌سازی که شامل دیدگاه برابری جنسیتی باشد از نوعی عملکرد مردمی‌تر برای ایجاد فضاهای عمومی ایمن، جامع و متنوع پشتیبانی می‌کند. بنابراین ابتکار عمل URBACT در این زمینه شامل راهکارهایی واضح در مورد چگونگی افزایش تغییرات عمیق در شهرها از طریق دیدگاه جنسیتی می‌شود و تجزیه و تحلیل جامعی را در مورد اهمیت افزودن آن به سیاست‌های شهری ارائه می‌دهد. این اقدام در واقع نقش بسزایی در تقویت کردن و مورد توجه قرار دادن سایر دیدگاه‌ها هم‌چون ایجاد برابری در برنامه‌ریزی شهری، سازگاری با سن و سال، شرایط مختلف اقتصادی-اجتماعی، تنوع فرهنگی و غیره دارد که در طراحی فضاهای عمومی مناسب مؤثر هستند.
استفاده از برنامه‌ریزی‌های استراتژیک
بهترین راه برای آغاز رفع مشکلات شهرها، برنامه‌ریزی‌های شهری یکپارچه و مشارکتی است. علاوه بر این مکان‌سازی به یک برنامه‌ریزی مستحکم و استراتژیک نیاز دارد که اهداف بلندمدت را با اقدامات کوتاه‌مدت ادغام می‌کند. البته داشتن یک برنامه به خودی خود مشکلی را برطرف نمی‌کند و تنها اولین گام در مسیری پر پیچ و خم به حساب می‌آید. گام بعدی اجرای برنامه‌ها و تبدیل تئوری به واقعیت است که به پول و زمان نیاز دارد. بنابراین باید در نظر داشت که بدون پیش‌بینی بودجه مشخص برای اجرای تمامی پروژه‌های پیشنهادی، همچنین نظارت و ارزیابی عملکرد آن‌ها، نباید شروع به طرح‌ریزی کرد.
حمایت‌های فنی، سیاسی و اجتماعی قابل اطمینان
از مراحل آغازین فرآیند مکان‌سازی، حمایت گسترده از جامعه در گرو مشارکت ذی‌نفعان، ایجاد فضای اعتماد و شفافیت و داشتن یک برنامه سیاسی متعهد، هماهنگ و مسئولانه وجود دارد. بدون تأیید جامعه تحقق برنامه‌ها و اجرای پروژه‌ها با سختی مواجه می‌شود. تنظیم چارچوب کاری شفاف و مشخص، تعریف و ابلاغ حدود قانونی، تعیین مسئولیت پروژه و ایجاد روابط مطمئن میان ذی‌نفعان مختلف حائز اهمیت است. تمامی این اقدامات با داشتن نگرش احساس یک‌دلی و هم‌دردی، توجه و درک سایر نظرات و دیدگاه‌ها، برگزاری جلسات غیررسمی مباحثه و گفت و گو و ایجاد احساس نزدیکی با سایرین امکان‌پذیر است. لازم به ذکر است که نباید انتظارات غیرمنطقی ایجاد کرد.
اتخاذ شیوه ابتکارات اشتراکی، هم‌آفرینی و تصمیم‌گیری دسته‌جمعی
طراحی برنامه‌ها و پروژه‌های سازنده مناسب بر مبنای نیازهای خاص یک جامعه، نیازمند به‌کارگیری یک دیدگاه میان رشته‌ای و چند سطحی است. البته لازم است رویکرد اتخاذی برای طراحی سیاست‌های شهری هم افقی و هم مشارکتی باشد و باعث تقویت فرآیندهای از پایین به بالا شود که شهروندان و ذی‌نفعان مربوطه را گرد هم می‌آورد. علاوه‌براین، به‌اشتراک‌گذاری تجربیات، دانش، دستاوردها، نقاط قوت و نقاط ضعف برای ایجاد راهکارهای نوآورانه و راه‌اندازی فرآیندهای جدید مدیریت، نظارت و اجرای پروژه‌ها بسیار مهم است. تمامی این عناصر شهرها را به سمت همکاری، پیاده‌سازی موفقیت‌آمیز پروژه‌های ساخت و ساز و تعیین حاکمیت جدید شهری بر اساس مسئولیت شهروندان سوق می‌دهد.
نظر شما