۴ اسفند ۱۳۹۸ - ۰۹:۰۳
روزی که نوروز جهانی شد

نوروز کهن پارسی جز اولین پرونده‌های میراث ناملموس موفق ایران بود که در یونسکو به ثبت رسید، نوروز نقطه مشترک تمام اقوام در فلات ایران و حتی فراتر از آن است و به همین دلیل در زمان ثبت جهانی موجی از صلح راه انداخت.

به گزارش خبرنگار ایمنا، نوروز بزرگترین جشن و آئین ایرانی است که با وجود گذر سالیان بسیار زیاد از ایجادش همچنان پر شکوه برگزار می‌شود. ایرانیان در عصر باستان توانسته بودند با استفاده از هنر اخترشناسی اعتدال بهاری و زمانی که بهار آغاز می‌شود را مشخص و مبنای سال نو را در این تاریخ قرار دهند. مردم فلات ایران همواره در عصر خود پیشرو بودند و اولین تمدن‌های بشری نیز از این منطقه برخاسته است.

جشن ایرانی نوروز آنقدر جایگاه اجتماعی بالایی داشت که هزاران سال بعد و حتی در زمانی که تحت تاثیر فرهنگ اعراب قرار گرفته بود برپا می‌شد. در نتیجه نوروزی که جشن گرفته می‌شود جدای از آئین‌ها و رسوم‌ها ، نمادی از تقویم بسیار دقیق و دانش اختر شناسی ایرانیان نیز بحساب می‌آید. مشخص کننده شروع نوروز تقویم است که با اختراع تقویم جلالی توسط خیام دقت محاسبه اعتدال بهاری و نوروز نیز بالاتر رفت.

نوروز علاوه بر این که یک جشن فصلی است، فرآیندهای اجتماعی فراوانی دارد. این آئین در دل خود ده‌ها آئین ناملموس دیگر را جای داده ضمن این که نمادها و کهن الگوهای بسیاری هم در کنار پدیده نوروز خود را نشان می‌دهند. نوروز را شاید بتوان ایرانی‌ترین جشن پارسیان دانست که در سرزمین‌های پارس نشین جشن گرفته می‌شود. نوروز در حداقل ۱۴ کشور تعطیل رسمی است و برای فرارسیدن آن جشن برپا می‌شود.

همین گستردگی باعث شد تا کشورهایی مانند ازبکستان و ایران به فکر ثبت جهانی این رسم باشند. یونسکو علاوه بر فهرست جاذبه‌های طبیعی و فرهنگی جهانی که آن‌ها را با نام میراث ملموس می‌شناسیم لیستی به نام میراث فرهنگی و معنوی یا ناملموس دارد. ایران نیز برای اولین پرونده خود جهت ثبت در این میراث به سراغ "ردیف موسیقی ایرانی" و "نوروز" رفت که ردیف موسیقی به نام ایران ثبت شد و نوروز را ایران با همکاری کشورهای آذربایجان، ترکیه، هند، قرقیزستان، پاکستان و ازبکستان در تاریخ ۴ اسفند ۱۳۸۸ برابر با ۲۳ فوریه ۲۰۱۰ به ثبت یونسکو رساند. این پرونده اولین پرونده فراملی بود که در یونسکو به ثبت می‌رسید.

محمدرضا سعیدآبادی، دبیر کل وقت کمیسیون ملی یونسکو در ایران پس از جهانی شدن نوروز در سال ۱۳۸۸ گفته بود: "این پرونده نخستین پرونده فراملی است که در یونسکو به ثبت رسیده است، چرا که نوروز همزمان در بیش از ده کشور از جمله افغانستان، پاکستان، هند، ازبکستان، قرقیزستان، ترکیه، آذربایجان، ترکمنستان و قزاقستان حضور و بروز دارد و به همین دلیل ایران بانی این کار شد و از دو سال قبل با همکاری میراث فرهنگی با این کشورها دو جلسه مشترک در ایران برگزار کردیم که در نهایت به جمع بندی رسیدیم و موافقت کردند که این پرونده را به نیابت و پشتیبانی ایران در یونسکو به ثبت برسانیم که ثبت آن توفیق بزرگی برای ما بشمار می‌آید."

بدین ترتیب اولین پرونده میراث ناملموس ایران در یونسکو به ثبت رسید تا نوروز به عنوان رویدادی جهانی شناخته شود. سال نو در هر کشور از اهمیت خاصی برخوردار است و این ایام شاید منحصر به فردترین زمان‌های یک سال برای مردم یک کشور باشد. نوروز تنها برای ملت ایران نیست، بلکه ده‌ها کشور درگیر این رویداد بزرگ می‌شود و آغاز بهار و سال نو شمسی را جشن می‌گیرند.

طبق اعلام یونسکو حدود ۳۰۰ میلیون نفر در جهان نوروز را جشن می‌گیرند و این جشن قدمتی حداقل سه هزار ساله دارد. نوروز بر هماهنگی و تعادل با طبیعت در زندگی تاکید دارد و اوج کمال هم‌نشینی انسان با طبیعت است. بزرگداشت نوروز بزرگداشت ریشه‌ها، تاریخ و ارزش‌های تمدن‌های درخشان بشری است که در طول قرن‌ها ارزش‌های انسانی را منتقل کرده‌اند.

ثبت جهانی نوروز در یونسکو باعث صدور قطعنامه‌ای تحت عنوان نوروز شد که پنج بند اجرایی آن به شرح زیر است:

شناسایی اول فروردین ماه (۲۱ مارس) به عنوان روز بین‌المللی نوروز

استقبال از تلاش‌های کشورهایی که نوروز را گرامی می‌دارند در جهت حفظ و توسعه فرهنگ و سنت‌های نوروزی

تشویق سایر کشورها به آگاه سازی در مورد نوروز و سازماندهی مراسمی در بزرگداشت نوروز به طریق مقتضی

درخواست از کشورهایی که نوروز را گرامی می‌دارند برای پژوهش پیرامون تاریخ و سنت‌های نوروزی با هدف انتشار آگاهی در مورد میراث نوروز در میان جامعه بین‌المللی

دعوت از کشورهای علاقمند، نظام ملل متحد، کارگزاری‌های تخصصی ملل متحد بویژه یونسکو، صندوق‌ها و برنامه‌های ملل متحد، سازمان‌های بین‌المللی و منطقه‌ای و سازمان‌های غیر دولتی برای شرکت در مراسم نوروزی

کد خبر 411701

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.