معجزه‌ای غیرواقعی توسط مردم در بورس!

"بهمن جاویدان بازار سرمایه" اصطلاحی بود که یکی از کانال‌های فعال در فضای مجازی برای توصیف روند مثبت بازار در این ماه از آن استفاده کرد. پایان این هفته که مصادف با پایان ماه یازدهم سال ۹۸ نیز بود بازار بازهم شاهد رکورد شکنی شاخص کل بود تا زنجیره رشد در بازار تداوم داشته باشد.

شاخص کل در پایان معاملات این هفته به عدد ۴۷۸ هزار و۷۵۵ واحدی رسید که نسبت به هفته قبل رشد ۴.۳ درصدی را نشان داد. رشد شاخص در بازه یک ماهه نیز به ۱۷ درصد نزدیک شد. رشد شاخص هم وزن هم در این هفته ۴.۵ درصد بود که نزدیکی آن به رشد شاخص کل نشان از رشد یکدست ارزش سهام در صنایع و شرکت‌های مختلف دارد.

با این حال در کنار شعف حاصل از جریان داشتن نقدینگی به سمت بازار، اظهار نگرانی از نبود انطباق رشد بازار با واقعیات اقتصادی کماکان ادامه دارد. در این هفته نزدیک شدن ارزش بازار به حجم نقدینگی گزارش شده و سابقه رکورد تاریخی این رقم در سال ۱۳۹۲ از جمله علائمی بود که عده‌ای از آن به عنوان نشانه‌ای از نزدیک شدن به پایان دوران رونق بازار سرمایه در مقطع فعلی یاد کردند. مطابق آمارهای اعلامی بانک مرکزی حجم نقدینگی کشور از رقم ۲,۲۶۰ هزار میلیارد تومان گذر کرده است.

ارزش بازار بورس و بازارهای اول و دوم فرابورس نیز به بیش از ۲,۱۰۰ میلیارد تومان رسیده است. به این ترتیب نسبت ارزش بازار به نقدینگی بدون احتساب شرکت‌های حاضر در بازار پایه به ۹۳ درصد بالغ شده است.

قله این نسبت در سال ۱۳۹۲، بالغ بر ۹۵ درصد بوده است. از منظر این گروه از تحلیلگران رسیدن نسبت ارزش بازار به نقدینگی کشور به رکورد پیشین فضا را برای رشد آتی در بازار محدود می‌کند. با این حال با توجه به اینکه در اقتصاد ایران در حال حاضر روزانه رقمی حدود ۱,۳۸۰ میلیارد تومان به نقدینگی اضافه می‌شود می‌توان در صورت حفظ اعتماد سرمایه گذاران به بازار انتظار، حفظ سطحی از تعادل در بازار پس از رشد متوالی را داشت.

در همین حال پیشکسوتان بازار نیز به گونه‌ای دیگر از رشد جهشی ابراز نگرانی می‌کنند. عبده تبریزی که می‌توان او را معمار قانون بازار اوراق بهادار مصوب ۱۳۸۴ دانست در سومین همایش تأمین مالی از اختلاف چشمگیر بازار سرمایه نسبت به بازارهای موازی انتقاد کرد و آن را عاملی برای پذیرش معجزه‌ای غیر واقعی توسط مردم دانست.

به اعتقاد این استاد دانشگاه، گروهی از سرمایه گذاران به تصور اینکه رشد ارزش سهام دائمی خواهد بود به سرمایه گذاری در این بازار می‌پردازند و این امر باعث می‌شود در زمان ریزش بازار آسیب دیدن این گروه منجر به آسیب اعتماد عمومی به بازار شود. همچنین از سوی دیگر بازدهی بالا در بازار سرمایه تأمین مالی از طریق ابزار بدهی، برای پروژه‌ها را به دلیل غیرقابل رقابت بودن نرخ بازده با بازدهی بازار سرمایه در عمل غیر ممکن کرده است. عبده تبریزی پیشنهاد کرد سیاست گذاران به روش‌های مختلف با جذاب کردن پروژه‌های مختلف موجود در کشور سعی کنند نقدینگی جریان یافته در بازار سرمایه را بمنظور اجرای این پروژه‌ها جذاب کنند.

در این همایش طرح‌های جدیدی برای توسعه بازار بدهی نیز ارائه شد که طرح انجام معاملات گواهی اعتبار مولد (گام) در بازار سرمایه از آن جمله بود. گواهی اعتبار مولد طرحی است که بانک مرکزی برای تأمین سرمایه در گردش شرکت‌های تولیدی بر اساس اعتبارسنجی شرکت‌ها و ارائه گواهی اعتباری با سررسید شش تا ۹ ماه به خریداران مواد اولیه برای خرید از فروشندگان تدوین کرده است.

صبح همان روز نیز در همایشی دیگر با عنوان «کنفرانس نظام مالی در صنعت نفت» مدیران صنعت نفت و بازار سرمایه در کنار یکدیگر گرد آمدند تا راهکارهای تأمین مالی برای این صنعت را بررسی کرده، برای مشکلات آن راهکار ارائه دهند. اگرچه در مصاحبه‌های منتشر شده درباره این کنفرانس، اخباری از امیدواری نسبت به باز شدن درهای بازار بدهی به روی پروژه‌های نفتی منعکس شد اما محتوای بعضی سخنرانی‌ها و گفتگوی بین مدیران در نشست‌ها حکایت از ناکارآمدی ابزارهای فعلی تأمین مالی برای پروژه‌های صنعت نفت داشت. در این همایش زنگنه وزیر نفت عنوان کرد: «در حال حاضر در بخش پتروشیمی ۳۰ میلیارد دلار پروژه نیمه‌کاره وجود دارد و باید تلاش کنیم از سرمایه مردمی استفاده کنیم؛ اگرچه معتقدم بخش خصوصی می‌تواند سرمایه‌گذاری را انجام دهد. ۱۲ میلیارد دلار طرح در بخش پتروشیمی نهایی شده، اما هنوز آغاز نشده است و می‌توان از سرمایه مردمی در این بخش استفاده کرد. بازار سرمایه با توجه به تنوع ابزارهای مالی اسلامی می‌تواند حداقل نیمی از نیاز ۳۰ میلیارد دلاری صنعت نفت را از طریق انتشار اوراق بهادار تأمین مالی کند.»

شاپور محمدی نیز به عنوان مسئول ارشد بازار سرمایه این چنین اظهار نظر کرد: «اقدامات زیادی در خصوص تأمین مالی نفت در بازار سرمایه انجام شده است به طوری که در سال ۱۳۹۴، پنج هزار میلیارد تومان اوراق برای وزارت نفت و سپس اوراق سلف موازی استاندارد منتشر شد که این نشان می‌دهد بازار سرمایه در تأمین مالی صنعت نفت دارای تجربه است.»

با این حال صحبت‌های مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی حاکی از نارضایتی این بخش از مشکلات تأمین مالی در بازار سرمایه بود به گونه‌ای که به گفته این مقام مسئول بخش پتروشیمی کشور با ناامیدی از امکان تأمین مالی کافی از بازار سرمایه ناچار است مجدداً به نظام بانکی مراجعه کند. مدیرعامل شرکت سرمایه گذاری اهداف نیز لزوم بازپرداخت یکجای اصل اوراق منتشره در بازار سرمایه در سررسید را مشکلی بزرگ در تأمین مالی از بازار سرمایه دانست.

روز پایانی این هفته نیز مانند دیگر هفته‌های ماهی که گذشت بازار میزبان شرکتی جدید بود. شرکت پدیده شیمی قرن با نماد معاملاتی قرن به قیمت هر سهم ۱۷,۰۰۰ ریال عرضه شد که با استقبال نزدیک به یک میلیون و ۵۰۰ هزار سرمایه گذار، ضمن شکستن رکورد هفته قبل شرکت سرمایه گذاری مهر آیندگان در تعداد مشارکت کنندگان، با ارزش بازار ۱,۷۰۰ میلیارد تومان در تابلوی معاملات درج شد. سهم هر سرمایه گذار از این عرضه اولیه به ۶۸ سهم رسید. رشد ۱۰۰ هزار نفری مشارکت کنندگان نسبت به عرضه هفته گذشته از نکات قابل تأمل در این عرضه است که می‌توان بخشی از آن را به صدور کدهای جدید معاملاتی در یک هفته منتسب کرد.

از نکات قابل تأمل در هفته‌ای که گذشت انتشار گزارش توجیهی افزایش سرمایه شرکت سایپا بود که در این گزارش که برای اخذ تأیید افزایش سرمایه از محل مازاد تجدید ارزیابی دارایی‌ها تهیه گردیده است، شرکت سایپا اعلام نموده است کارشناسان رسمی دادگستری ارزش سرمایه گذاری‌های بلند مدت این شرکت را به مبلغ ۹۴ هزار میلیارد ریال بالاتر از بهای تمام شده آن محاسبه نموده‌اند. ارزش سرمایه گذاری ها بر اساس بیشترین ارزش برآوردی توسط کارشناسان در گزارش توجیهی منعکس گردیده است. بر اساس اطلاعات جدول مندرج در این گزارش کارشناسان ارزش هر سهم پارس خودرو را ۳۰۰۰ ریال، سرمایه گذاری سایپا ۴۶۰۰ ریال، لیزینگ رایان سایپا ۱,۸۵۰ ریال سرمایه گذاری رنا ۵,۲۰۰ ریال و زامیاد را ۲,۲۳۵ ریال محاسبه کرده‌اند که این اعداد به ترتیب مثبت ۲۴ درصد، مثبت ۷۶ درصد، منفی ۳۶ درصد، مثبت ۷۹ درصد و منفی ۲۶ درصد نسبت به قیمت‌های جاری بازار تفاوت دارد.

اگرچه گزارش ارزش‌گذاری در مهرماه تهیه شده و ارزش بازار شرکت‌ها نسبت به آن زمان افزایش داشته اما نکته با اهمیت آن است که در محاسبه ارزش شرکت‌ها بر اساس روش‌های مبتنی بر دانش مالی نمی‌توان ارزش بازار را به تنهایی ملاکی برای ارزش واقعی شرکت در نظر گرفت زیرا ممکن است بازار در قیمت‌های جاری، شرکت را بیشتر یا کمتر از ارزش واقعی ارزیابی کرده باشد، بنابراین شایسته است سازمان بورس، شرکت سایپا را مکلف کند نسبت به شفاف سازی نحوه ارزش‌گذاری کارشناسان در این شرکت‌ها روی سامانه کدال، با توجه به اختلاف قابل ملاحظه با ارزش بازار اقدام کند. به‌ویژه در خصوص دو شرکت لیزینگ رایان سایپا و زامیاد که ارزش‌گذاری کارشناسان به مراتب کمتر از ارزش روز بازار است، نگرانی از بروز حباب قیمتی در بازار قابل توجه است.

در این هفته دو شرکت دیگر از گروه خودرو و قطعات نیز اقدام به انتشار پیشنهاد هیئت مدیره به مجمع برای افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی کردند که شامل گسترش سرمایه گذاری ایران خودرو با پیشنهاد ۱۷۶۴ درصد افزایش سرمایه و قطعات اتومبیل ایران (ختوقا) ۱۲۴۴ درصد افزایش سرمایه بود.

در گرماگرم معاملات بازار، دولت نیز به خصوصی سازی سهام خود در قیمت‌های رویایی مشغول است تا یک‌بار دیگر مشخص شود برنده اصلی رونق بازار سرمایه سهامداران بزرگ از جمله دولت، بانک‌ها، بنیادها و نهادهای عمومی هستند. در هفته‌ای که گذشت دولت در شرایطی ۲۰ درصد از سهام پالایشگاه لاوان را به قیمت هر سهم ۵۹,۷۰۰ ریال و به ارزش کل ۱۳.۶ هزار میلیارد ریال به فروش رساند که حداقل قیمت پایه هر سهم در اطلاعیه عرضه عمده ۴۸,۲۹۶ ریال تعیین شده بود. این معامله در انتظار تأیید نهایی است.

قابل توجه است که این نوشته حاوی هیچ توصیه‌ای برای هرگونه تصمیم سرمایه گذاری شامل خرید و فروش نبوده و صرفاً بیان رویدادهای مرتبط با بازار سرمایه و نظر شخصی نگارنده است بنابراین مسئولیت هرگونه تصمیم بر عهده سرمایه گذاران خواهد بود.

** کارشناس ارشد مدیریت مالی، فعال و تحلیل‌گر بازار سرمایه و بورس

کد خبر 411340

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.