به گزارش خبرنگار ایمنا، یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های شهر اصفهان، مباحث زیست محیطی بوده و به ویژه در سال‌های اخیر که آلودگی هوا بر اکثر کلانشهرها و شهرهای صنعتی کشور سایه انداخته، گره کوری شده که در بسیاری از مواقع مدیریت آن به مشکلی بزرگ برای دستگاه‌های مربوطه بدل شده است.
اصفهان یکی از همین کلانشهرهاست که علاوه بر آلودگی هوا، خطرات جدی محیط زیست آن به‌ویژه در حوزه زاینده‌رود را تهدید می‌کند، عدم تحقق حق‌آبه‌های زیست محیطی بیم نابودی تالاب بین‌اللمی گاوخونی و برچیدن شدن سفره مهاجرت پرندگان را نیز داده است تا همین مسائل، باعث دغدغه بزرگ شهروندان شود.
در این میان، حل مشکلات زیست محیطی اصفهان نیاز به حلقه وصلی داشت که بتواند تعامل ویژه‌ای میان سازمان‌های مردم نهاد فعال در حوزه محیط زیست و تصمیم‌گیران کلان استان را بر سر یک میز بنشاند و اهداف و تصمیم‌ها را یکی کند؛ کمیسیون نوپای اجتماعی و محیط زیست شورای اسلامی شهر اصفهان، لازم بود این امر را وظیفه مهم خود بداند و اقدامات لازم را در دستور کار مقام نظارتی و مردمی شهر اصفهان قرار دهد؛ به منظور آشنایی با آخرین اقدامات زیست محیطی شورای شهر اصفهان، کوروش محمدی، رئیس کمیسیون اجتماعی و محیط زیست شورای اسلامی شهر اصفهان، میهمان خبرگزاری ایمنا بود؛ متن پیشرو که می‌خوانید گفت‌وگوی خبرنگار ایمنا با این مقام مسئول است...
کمیسیون اجتماعی و محیط زیست، اولین سال تشکیل خود را پشت سر گذاشته، مهمترین اقدامات این کمیسیون در حوزه محیط زیست چه مواردی بوده است؟
در شورای شهر تصمیم بر این شد که اگر محیط زیست از کمیسیون حمل‌ونقل جدا شده و مستقل عمل کند، توفیق بیشتری خواهد داشت؛ اگرچه از همان ابتدا برخی مخالف بودند و بعید می‌دانستند که این کمیسیون به‌طور مستقل بتواند توفیقی داشته باشد اما وقتی با حوزه‌های وسیع موجود در این حوزه روبه‌رو شدیم، دیگران نیز متوجه شدند، محیط زیست اصفهان نیاز به کمیسیون مستقل در شورای شهر دارد.
در شهرهای موفق ایران و دنیا نیز محیط زیست کمیسیون جداگانه دارد و وظایف خود را به دور از اجباری بودن یا نیاز به شعار و سخنرانی انجام می‌دهد.
در ابتدای فعالیت کمیسیون متوجه شدیم که در محیط زیست شهری اصفهان قدمی برداشته نشده است؛ سیستم‌های مرتبط با آلودگی هوا نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و مناسب بوده و شهرداری به عنوان مصرف کننده هوای پاک و شاید تولیدکننده هوای آلوده، باید نقش خود در زمینه کنترل این آلودگی‌ها را نیز انجام دهد.
در همین زمینه برنامه‌ریزی کرده و حوزه‌هایی که باید وارد می‌شدیم را مشخص کردیم و با تشکیل کارگروه‌های تخصصی، فعالیت‌های محیط زیستی کلانشهر اصفهان را به پیش بردیم.
این کارگروه‌های تخصصی کمیسیون اجتماعی و محیط زیست مانند کارگروه آب، با چه هدف و رویکردی در شورای شهر تشکیل شدند؟
در کارگروه آب صاحب نطران، دانشگاهیان، سمن‌های فعال در حوزه آب و مدیران مربوطه حصور دارند و با ایجاد فضای همدلانه بین بهره‌برداران آب در چهار استان اصفهان، یزد، چهارمحال و بختایری و خوزستان برنامه خود را آغاز کرد.
تعامل با دستگاه‌های مختلف در استان و یکپارچه کردن برنامه‌های مربوط به آب از مهمترین دستاوردهای این کارگروه تاکنون بوده و نتایج مصوبات کارگروه آب در بخش‌های مختلف قابل لمس است.
پرداختن به هویت فرهنگی و اجتماعی پیرامون زاینده‌رود که حلقه مفقوده مباحث آب بود، در این کارگروه پیگیری شده و سازمان آب و فاضلاب و محیط زیست در این زمینه با بخش‌های مختلف شهرداری از جمله حمل‌ونقل و خدمات شهری ارتباط تنگاتنگ پیدا کرده‌اند، به گونه‌ای که چنین تعاملی در حوزه مدیریت شهری کشور نادر است.
شعار امسال محیط زیست جهانی "مسئولیت اجتماعی و محیط زیست" است؛ با این رویکرد کارگروهی به همین نام در کمیسیون اجتماعی و محیط زیست شورای شهر اصفهان بازهم باحضور کارشناسان، نمایندگان سازمان‌های مردم‌نهاد و مدیران شهری تشکیل شد.
تصمیاتی برای رئیس و اعضای شورای و نیز شهردار و معاونانش در این کارگروه تعیین می‌شود تا در جهت تقویت دانش شهروندی نسبت به محیط زیست در شهر گام برداشته شود.
به‌طور مثال یکی از مبانی کلاس شهر در رابطه با محیط زیست است و اکثر موضوعات جشنواره شعر و داستان کودک و نوجوان شهروندی اصفهان، محیط زیستی بود که حاصل فعالیت این کارگروه است.
کارگروه "دفاع از حقوق حیوانات" باحضور فعالان و کارشناسان آن حوزه نیز در کمیسیون تشکیل شده که اقدامات لازم در حوزه تخصصی خود را برعهده دارد.
اساسنامه و اعضایی نیز برای شورای محیط زیست شهرداری مشخص و این شورا نیز با تلاش شورای شهر تشکیل شد؛ پس از آنکه اساسنامه در صحن شورای شهر رای آورد، نخستین جلسه آن با ریاست شهردار اصفهان شکل گرفت؛ از این بابت خرسندیم که شهردار در راس شورایی محیط زیستی می‌نشیند و اعضای آن سایر مدیران شهری هستند.
در اساسنامه و شرح وظایف این شورا خدمات و برخی از فعالیت‌ها تعریف شده که بر اساس آن شاهد تولید و ایجاد بسته‌های محیط زیستی برای تمام پروژه‌های شهری خواهیم بود و مقرر شده هیچ پروژه‌ای بدون بسته‌های زیست محیطی اجرا نشود.
کارگروه‌ها تا چه توانسته‌اند با طبقه دانشگاهی برای پیشبرد اهداف خود ارتباط بگیرند؟
هر کارگروهی اساتید برجسته دانشگاهی که شناخته شده بود و فعالیت‌های شناسنامه‌دار داشتند را به عنوان اعضای دائمی خود پذیرفته و از نظرات علمی آنان بهره‌مند می‌شود؛ به‌طور کلی کارگروه‌های تخصصی تلفیقی میان سمن‌ها، اساتید دانشگاه، مدیران شهری و سایر دستگاه‌هاست که سعی شده میان این افراد یک وحدت رویه ایجاد شود.
اطلاعات سیاهه آلاینده‌های شهر اصفهان چندی پیش منتشر شد اما هنوز اطلاعات تکمیلی این پژوهش در دسترس قرار نگرفته است، دلیل این امر چیست؟
این دو مطالعه اگرچه با تاخیر اما با سرمایه‌گذاری شهرداری به ارزش یک میلیارد و ۱۰۰ میلیون تومان انجام شد تا به وسیله آن مدل بزنامه‌ریزی مدیریت شهری و سایر دستگاه‌های مرتبط با آلودگی هوا را مشخص کنند.
تاکنون اطلاعات خام در این رابطه به‌دست آمده است یعنی منابع و نوع آلاینده‌ها مشخص شده اما برای اولویت‌بندی‌ها باید بدانیم کدام منابع تولید کننده ذرات معلق هستند یا کدام آلاینده‌ها در سطح شهر بیشتر است؛ همین سبب کارشناسان اداره محیط زیست استان در تعامل با کارشناسان حمل‌ونقل و بخش‌های محیط زیستی شهرداری درحال بررسی این اطلاعات هستند تا اعداد و آمار اصلی مربوط به آلاینده‌های شهر اصفهان مشخص شود.
تا دو ماه پس از اعلام نتایج خام این سیاهه، باید اطلاعات تکمیلی آن به دست ما برسد تا سهم هر منبعی را از میزان آلایندگی و نوع آلاینده‌ها براساس سهمی که در فضای شهر دارند مشخص و اعلام کنیم؛ قصد ما این است که دچار دوگانگی و ضعف اطلاعات پایه نشویم و اطلاعاتی که ارائه می‌شود، قابل استناد باشد.
تعامل شورای شهر با دیگر دستگاه‌ها در حوزه محیط زیست به چه گونه‌ای بوده است؟
در کمیسیون محیط زیست شورای شهر شرایط آلاینده‌ها در داخل مدیریت استان بررسی شده و جلساتی با ستاد بحران تشکیل می‌شود؛ شورای بحران شهرداری نیز تشکیل شده تا بتوان با اصلاح مصرف سوخت، شرایط را بهبود بخشید؛ همچنین مقرر شده دستگاه‌هایی که امکان استفاده از پنل‌های خورشیدی را دارند از آن استفاده کنند.
رفع تضادهای بین محیط زیست و شهرداری در اعلام آمار ایستگاه‌های سنجش و پایش آلودگی هوا یکی دیگر از اقدامات کمیسیون بوده است؛ شهرداری پیشتر دستگاه‌های پایش را که تعداد آن ۹ دستگاه است تهیه کرده که این اقدام کمک ارزشمندی به شهر بوده است اما اتفاق بد که افتاده، این اقدامات با فعالیت‌های محیط زیست نوعی موازی‌کاری است درحالی که باید این زیرساخت‌ها به عنوان تسهیل‌کننده بزای محیط زیست ایجاد شود تا با افزایش تعداد ایستگاه‌ها، میانگین دستگاه‌های بیشتری گرفته و نتایج اعداد اعلام شود.
وقتی دستگاه‌های شهرداری در اختیار محیط زیست قرار گیرد، تعداد ایستگاه‌ها به ۱۶ عدد می‌رسد؛ وقتی می‌توان میزان آلودگی را با تعداد بیشتری از دستگاه‌های پایش به دست آورد، چرا چنین اقدامی انجام نشود؟ به همین دلیل با همت کمیسیون اجتماعی و محیط زیست مدیران شهری و محیط زیست را برای همکاری با یکدیگر محاب کردیم و قرار شد شهرداری به وظیفه قانونی محیط زیست در اعلام میزان آلاینده‌ها ورود نکند.
چه ایرادی داشت که این اعداد ازسوی شهرداری هم اعلام می‌شد؟ به نطر شما با این اقدام شفافیت بیشتری درخصوص اعلام میزان آلایندگی‌هایشهر اتفاق نمی‌افتاد؟
شهرداری اگر به وظایف خود در حوزه خدمات و عمران شهری عمل کند بهتر از آن است که بدون آنکه وظیفه‌ای برایش مشخص شده باشد به دنبال دغدغه‌های محیط زیستی برود.
البته ما این اطلاعات را داریم اما دیگر نتیجه‌ای از آن اعلام نخواهیم کرد و لینک اطلاعات را به محیط زیست خواهیم داد.
محیط زیست توسط حاکمیت دستگاه متولی در این زمینه مشخص شده و باید پاسخگوی تمام مواردی که با سلامت مردم درگیر است، باشد و همه ما اگر به این موضوع کمک کنیم و زیرساخت‌های مورد نیاز را برای محیط زیست فراهم کنیم، چه نیازی دارد که محیط زیست شفاف‌سازی نکند؟
ورود شهرداری به این حوزه، مانند آن خواهد بود که محیط زیست معتقد باشد به شهرداری اعتماد ندارد و باید خود، در حوزه مدیریت پسماند ورود کند.
اگر از قانون به هر توجیهی عبور کنیم، دیگر به آن بازنخواهیم گشت بنابراین باید دستگاه‌های مختلف از مبادی قانونی مطالبات خود را دنبال کرده و رسانه‌ها نیز به حدی مطالبه‌گر باشند که دستگاه‌های مربوطه با محیط زیست را به چالش بکشانند.
مدیریت آلاینده‌هایی که شبانه هوای اصفهان را آلوده می‌کنند در دستور کار کمیسیون بوده است؟
با همکاری سازمان مدیریت حمل‌ونقل بار شهرداری اصفهان، سیستمی بر روی وسایل نقلیه نصب شده تا از ورودی کامیون‌ها و اتوبوس‌ها به داخل شهر عوارض دریافت شود؛ کامیون‌ها بار و نخاله‌هایی که در شب وارد شهر می‌کنند سبب آلودگی هوای شهر می‌شود؛ بزودی این موضوع توسط سازمان مربوطه پیگیری و به آن عمل خواهد شد.
انباشت شبانه شهر پیوند می‌خورد به انباشت روز بنابراین باید درخصوص انباشت شبانه بزنامه‌ریزی کنیم؛ یکی دیگر از مسائلی که به دنبال آن هستیم، انتقال پایانه‌های مسافربری به خارج از شهر و مدیرین تردد و ساعات اتوبوس‌های این پایانه‌ها است.
یکی از آلاینده‌های مهم اصفهان موتورسیکلت‌ها هستند، برای مدیریت این وسایل نقلیه چه اقداماتی انجام شده است؟
یکی از شرکت‌های سازنده موتورسیکلت‌های برقی در تعامل با شهرداری و از طریق تسهیلات دولتی که با کمک محیط زیست دریافت کرده، متعهد شده که ۶۵۰ هزار موتور سیکلت برقی را تولید کند.
امیدواریم در نتیجه این تفاهم‌نامه افراد متقاضی بتوانند با تسهیلاتی که ایجاد می‌شود، موتورسیکلت‌های برقی را تهیه کنند.
فعالیت‌های مربوط به آن به گونه‌ای انجام شده که شرکت تولید کننده مشکلی در تولید نداشته و محصولات خود را با ضمانت‌های دو ساله عرضه کند؛ از طرفی شرکت سازنده، خط تولیدی برای ساخت قطعات مورد نیاز با کیفیت و قیمت مناسب خواهد داشت تا دغدغه‌ای برای خریداران در این زمینه نیز وجود نداشته باشد.
نظر شما