چه کسی جای سردار سلیمانی را لو داد؟

مطبوعات و رسانه‌های آزاد و شفاف در هر جامعه‌ای، از ارکان توسعه و دموکراسی محسوب می‌شود، لذا خبرگزاری ایمنا، مرور بربخشی از عناوین مطبوعات کشور را به صورت روزانه در دستور کار خود دارد.

روزنامه آرمان ملی،  در صفحه نخست امروز با تیتر «چه کسی جای سردار سلیمانی را لو داد؟» به بررسی ماجرای ترور شهید سلیمانی پرداخت و نوشت: سردار قاسم سلیمانی با خودرویی که شیشه‌هایش مات شده‌اند، به فرودگاه دمشق می‌رسد. چهار سرباز سپاه پاسداران همراه او هستند و پس از توقف ماشین سردار را تا هواپیمای A۳۲۰ که مقصدش بغداد است، همراهی می‌کنند»؛ این روایتی است که رویترز از آخرین لحظات سردار سلیمانی در سوریه مطرح می‌کند. به نوشته این خبرگزاری، یک منبع امنیتی از عراق می‌گوید به دلیل آنکه «نگرانی‌هایی جدی درباره امنیت» سردار سلیمانی وجود داشت، او ترجیح داده بود که از هواپیمای شخصی استفاده نکند و با یک هواپیمای مسافربری عمومی عازم بغداد شود. به گفته یکی از کارمندان «شام وینگز ایرلاینز» نه نام سردار سلیمانی و نه نام همراهانش در لیست مسافران این پرواز ثبت نشده بود و افراد عادی از حضور او در این پرواز خبر نداشتند بر اساس صحبت‌های دو مأمور امنیتی در عراق، تاکنون چهار مظنون متشکل از دو کارمند امنیتی فرودگاه بغداد و دو تن از کارمندان «شام وینگز ایرلاینز» بازداشت شده‌اند. در میان اتباع سوری بازداشت شده، یکی از آنها جاسوسی است که مستقیماً در ایرلاین مربوطه مشغول به کار بود و دیگری از کارکنان ایرلاین در هواپیما. نیروهای امنیتی عراق معتقدند که این چهارنفر جزئی از زنجیره بزرگتری از افراد هستند که به ارتش آمریکا در به دست آوردن اطلاعات کمک می‌کنند. یک منبع آگاه از عراق می‌گوید که اولین اطلاعات درباره سفر سردار از سوریه به ارتش آمریکا مخابره شده است. این منبع همچنین خبر می‌دهد که کار دو جاسوس حاضر در فرودگاه بغداد، تأیید ورود سردار به این کشور بوده است. به نوشته این خبرگزاری، زمانی که سردار سلیمانی به فرودگاه بغداد می‌رسد ابومهدی المهندس به همراه دو سرباز دیگر منتظر او بوده‌اند و او را به سمت یک خودروی ضد گلوله که در کنار باند فرودگاه بود، هدایت می‌کنند. پس از آن همراهان سردار سلیمانی و همراهان معاون حشد الشعبی عراق سوار یک خودروی دیگر می‌شوند تا همگی باهم از فرودگاه خارج شوند. به گفته مسئولان فرودگاه، این خودرو از طریق مسیر اصلی تعبیه شده از فرودگاه خارج شدند. تصاویر و دوربین‌های حاضر در اطراف جاده نیز نشان می‌دهد که راکت اول رأس ۵۵ دقیقه بامداد به ماشین حامل سردار سلیمانی و ابومهدی المهندس اصابت کرد. چند ثانیه بعد نیز راکت دوم همراهان این دو شهید را هدف قرارداد. رویترز همچنین آورده است که تمامی مکالمات و پیام‌های متنی کارمندان فرودگاه طی روزهای پیش از ترور بررسی شده تا مدارک لازم جهت بررسی‌های بیشتر درباره این همکاری جاسوسان با ارتش آمریکا فراهم آید.

روزنامه جوان ، با توجه به اینکه دلیل سقوط هواپیما شلیک اشتباه پدافند سپاه بود در صفحه نخست امروز با تیتر «نجات «بوئینگ قاتل»!» سقوط هواپیما اوکراینی را عملیات روانی دانست در ادامه نوشت نوشت: پرواز PS۷۵۲ صبح روز چهارشنبه ۱۸ دی ماه دچار سانحه شد که خلأ ورود به موقع و درست کارشناسان در اطلاع‌رسانی دستمایه سوءاستفاده معاندین کشور قرار گرفت. آن‌ها سعی کردند تا برای سرپوش حقارت حمله به پایگاه‌های نظامی امریکا و انحراف افکار عمومی از نقض احتمالی هواپیماهای شرکت بوئینگ علت این سانحه را برخورد موشک مطرح کنند، اما کارشناسان این فرضیه را رد کردند و رئیس سازمان هواپیمایی کشور از نمایندگان کشورهای داغدیده و شرکت سازنده هواپیما خواست تا برای روشن شدن موضوع نماینده خود را معرفی کنند.

سقوط تأسف‌بار و کشته شدن تمامی مسافران هواپیمای بوئینگ فرصت مغتنی بود تا از نخبه‌کشی تا اشتباه سیستم پدافند در مقابله با حملات احتمالی از سوی غربی‌ها و بنگاه‌های تحت حمایتشان مطرح شود که واکنش‌های رسمی و کارشناسی بسیاری را در رد این موضوع در پی داشت. در عین حال باید منتظر نظرات کارشناسی بعد از بررسی جعبه سیاه بود.

پرواز بین‌المللی اوکراین از فرودگاه امام خمینی تهران به سمت کیف به پرواز درآمد. سفارت اوکراین در ایران بیانیه‌ای را منتشر کرد و گفت: «اطلاعات مربوط به دلایل سقوط هواپیما توسط کمیته روشن می‌شود. اظهارات مربوط به دلایل حادثه قبل از تصمیم کمیسیون رسمی نیست.»
در تماس تلفنی رؤسای‌جمهور ایران و اوکراین نیز بر ضرورت بررسی دقیق و سریع علت حادثه سقوط هواپیمای اوکراینی و همکاری فنی دو کشور برای بررسی حادثه نیز تأکید شد. رؤسای جمهور ایران و اوکراین روز پنج‌شنبه با ابراز تسلیت بابت سانحه سقوط هواپیمای اوکراینی که منجر به کشته شدن مسافران این هواپیما شد، بر ضرورت بررسی دقیق و سریع علت سقوط این هواپیما تأکید کردند.

روزنامه جام جم، در صفحه نخست امروز خود با تیتر «فرار آمریکا از عین‌الاسد با «بوئینگ»» به بررسی ابعاد سیاسی، اقتصادی، رسانه‌ای و فنی ادعاهای آمریکا درباره سقوط هواپیمای بوئینگ ۷۳۷ پرداخت و نوشت: سقوط هواپیمای بوئینگ ۷۳۷ در مسیر تهران-کی‌یف در بامداد چهارشنبه هفته گذشته، به فاصله چند ساعت پس از سیلی موشکی ایران به آمریکا، فرصت رسانه‌ای برای آمریکایی‌ها ایجاد کرد تا ناکامی خود در برابر حمله موشکی ایران را با فرضیات تخیلی درباره علت سقوط هواپیمای مسافربری اوکراین، جبران کنند. آمریکایی‌ها سراسر روز چهارشنبه را در بهت و حیرت ناشی از حمله موشکی ایران به بزرگ‌ترین پایگاه نظامی خود در عراق به سر بردند و اولین موضع‌گیری ترامپ هم در این زمینه، عقب‌نشینی از تهدیدات چند روز قبلش بود که گفته بود اگر ایران بابت ترور سردار سلیمانی، دست به اقدام علیه مواضع آمریکا در منطقه بزند، ۵۲ نقطه ایران را بمباران خواهد کرد. با این حال، از اوایل روز پنجشنبه مشخص شد آمریکایی‌ها با اطلاع از این که در زمینه نظامی فعلا قادر به پاسخ به حمله موشکی ایران نیستند، تصمیم گرفته‌اند یک هجمه سنگین رسانه‌ای-سیاسی علیه ایران در زمینه سقوط هواپیمای اوکراینی ایجاد کنند و با فرضیات جعلی و تخیلی، ایران را متهم سازند که با موشک، هواپیمای مسافربری مذکور را ساقط کرده است. بلافاصله پس از کلید زدن این توطئه رسانه‌ای، متحدان سیاسی آمریکا در جهان همچون کانادا و انگلستان هم پا به میدان گذاشتند و اتهامات آمریکا را تکرار کردند که ایران با موشک، هواپیمای مسافربری اوکراین را ساقط کرده است. همسو با این مواضع سیاسی، موج شدید رسانه‌ای از جانب آمریکایی‌ها، ضدانقلاب خارج‌نشین و اندک اذناب داخلی آنها به راه افتاد تا فرضیه دروغین و بچگانه حمله موشکی ایران به هواپیمای مسافربری اوکراین را به افکار عمومی القا کند. در ادامه این جریان، افراد ضدانقلاب تابلودار که در یک سال گذشته جلسات علنی با وزیر خارجه آمریکا داشته‌اند، اقدام به انتشار فیلم‌های مجعولی کردند و مدعی شدند که هواپیمای اوکراینی با موشک سقوط کرده است. کم‌سوادی رسانه‌ای برخی در داخل نیز به این ماجرا دامن زد. بدین ترتیب شرکت آمریکایی بوئینگ هم که در ماه‌های اخیر به شدت بابت نقص فنی و سقوط پی در پی هواپیمای مدل ۷۳۷ تحت فشار قرار گرفته بود و حتی مدیرعاملش را دو هفته پیش بابت همین رسوایی اخراج کرد و متعهد شد تولید این مدل هواپیما را متوقف کند، از بازی جنگ روانی آمریکایی‌ها بهره برد تا پس از مدت‌ها که سهامش در حال سقوط بود، شاهد رشد ارزش سهام در بورس آمریکا باشد. همه این بازی رسانه‌ای در حالی رقم خورد که نقص فنی هواپیمای بوئینگ ۷۳۷ اوکراین از قبل مشخص بود و حتی در فرودگاه امام خمینی (ره) و پیش از پرواز هم مهندسان ناظر ایرانی خواستار لغو پرواز این هواپیما شده بودند، اما تیم پرواز اوکراینی مخالفت می‌کند و خواستار صدور مجوز پرواز می‌شود. تجربه چند بار سقوط این مدل هواپیما در سال‌های اخیر نیز چیزی نیست که از یادها رفته باشد. در ماه‌های اخیر رسانه‌های آمریکایی و اروپایی هزاران مطلب و گزارش درباره نقص فنی هواپیماهای بوئینگ ۷۳۷ منتشر کرده و مردم کشورهای غربی نیز نسبت به ایمنی این هواپیماها به شدت حساس شده‌اند، به طوری که تولید این هواپیماها متوقف شده و بسیاری از مردم نیز سوار این هواپیما نمی‌شوند.

روزنامه دنیای اقتصاد، در صفحه نخست امروز خود با تیتر «تبخیر تنش در بازارهها» نوشت:  روند بازارها پس‌از کاهش تنش در منطقه خاورمیانه معکوس شد. در بازارهای جهانی قیمت طلا و نفت سقوط کرد و بازارهای سهام صعودی شد. اونس طلا که بامداد چهارشنبه مرز ۱۶۰۰ دلاری را برای لحظاتی لمس کرد، در معاملات روز جمعه و پس‌از اطمینان از پایان تنش به قیمت ۱۵۴۸ دلاری رسید. همچنین در بازار طلای سیاه، نفت برنت که به دنبال احتمال تشدید تنش‌های منطقه‌ای اوج‌گرفته و به بیش از ۷۱ دلار بر بشکه رسیده بود، با فروکش گمانه‌ها از شکل‌گیری رویارویی نظامی با افت شدید قیمت مواجه شد. به‌طوری‌که طلای سیاه روز گذشته با نوسان محدودی نزدیک به ۶۵ دلار بر بشکه معامله شد؛ قیمتی که حتی از قیمت‎های پیش‌از حمله تروریستی آمریکا کمتر بود. در عین حال، بازارهای جهانی سهام جز چند مورد، همگی در خلأ تقاضای ذخایر امن، فرصت اوج‌گیری خود را از دست ندادند و بازهم به سمت رکورد تاریخی خود روانه شدند. در بازار داخلی نیز قیمت سکه رکورد کاهش روزانه را جابه‌جا کرد و پشت مرز پنج میلیون تومان عقب‌نشینی کرد. دلار نیز به یک کانال پایین‌تر پرتاب شد. در بازار داخلی نیز عمده معامله‌گران عامل اصلی سقوط قیمت‌ها را کاهش تنش‌های سیاسی عنوان می‌کنند.به گفته آنان با تعدیل ریسک‌های غیراقتصادی سمت و سوی انتظارات تغییر کرد.