به گزارش خبرنگار ایمنا، آن‌گونه که آمارها نشان می‌دهد ایران ششمین کشور زلزله‌خیز دنیا است و سالانه درگیر وقوع زلزله‌های متعددی به بزرگی بیش از چهار ریشتر است همچنین در هر ۱۰ سال هم یک زلزله به بزرگی شش درجه و بیشتر در مقیاس ریشتر در آن به وقوع پیوسته است.
نکته قابل‌تأمل آن است که خسارات این‌گونه حوادث طبیعی بیش از مناطق شهری، گریبانگیر مناطق روستایی می‌شود که مقاوم نیستند و بر اساس استانداردهای لازم ساخته نشده‌اند. از طرفی هم پراکندگی جغرافیایی سکونتگاه‌های روستایی در مقایسه با مراکز شهری موجب می‌شود که این مراکز همواره از آسیب‌پذیرترین فضاهای انسانی در برابر تهدیدات ناشی از بلاهای طبیعی همچون سیل و زلزله باشند.
به همین دلیل توجه به استحکام ساختمان‌های روستایی به‌ویژه در مناطق زلزله‌خیز ایران از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و به همین دلیل نیز طرح ویژه بهسازی و نوسازی مسکن روستایی از سال ۱۳۸۶ در سراسر کشور به اجرا درآمده است. البته با این توجیه که چنین اقدامی ضمانتی است برای تامین امنیت زندگی ساکنان این مناطق که اغلب خود از مولدان اقتصادی هستند، ضمن آنکه سطح رفاه و معیشت در روستاها ارتقا یافته و فاصله موجود در این زمینه میان شهرها و روستاها کاهش می‌یابد.
مقاوم سازی با ۴۰ میلیون!
با توجه به اینکه آمار سرشماری سال ۹۵ حاکی است که جمعیت ۲۱ میلیونی روستائیان کشور در پنج میلیون و ۳۷۳ هزار واحد روستایی ساکن هستند و بر طبق آمار همین نهاد ۶۳ درصد از بافت مسکونی روستایی کشور فرسوده است بی شک نیاز جدی است که به ارتقای نوع زندگی و مسکن این افراد پرداخته شود زیرا در صورت وقوع هرگونه حادثه طبیعی جان میلیون‌ها نفر در معرض خطر قرار می‌گیرد.
با این اوصاف طبق قوانین برنامه پنجم و ششم توسعه کشور، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی موظف به بازسازی و مقاوم‌سازی سالانه ۲۰۰ هزار واحد مسکن روستایی در کشور است و بنا بر گفته مسئولان نیز طرح ویژه نوسازی و مقاوم‌سازی مسکن‌های روستایی از برنامه‌های اساسی است که گفته می‌شود دولت‌های اخیر از آن حمایت کرده‌اند.
در همین ارتباط مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان در گفت و گو با خبرنگار ایمنا اظهار می کند: سال هاست که طرح نوسازی و بهسازی مسکن‌های روستایی در روستاهای کمتر از ۱۲ هزار نفر در حال اجراست و امسال نیز در ۱۰ هزار و ۱۰۰ واحد روستایی چنین طرحی اجرا می‌شود.
منصور شیشه فروش با اشاره به پرداخت تسهیلات برای اجرای این طرح می گوید: در طرح ویژه بهسازی و بازسازی مسکن روستایی برای مقاوم‌سازی هر واحد مسکونی فرسوده، در قالب وام ۴۰ میلیون تومانی با دوره بازگشت ۱۵ ساله و بازپرداخت پنج درصد تسهیلات پرداخت می‌شود.
وی در رابطه با موانع پرداخت این وام اعلام می کند: برای پرداخت هر نوع وام در بانک‌ها دستورالعمل‌هایی وجود دارد و برای ارائه وام مقاوم‌سازی به مسکن‌های روستایی نیز دستورالعمل‌هایی است که شاید موانعی بر سر راه دریافت‌کنندگان ایجاد کند که با هماهنگی شورای بانک‌ها درصدد رفع این موانع هستیم.
به گفته این مقام مسئول تسهیلات این طرح با اهدافی همچون تأمین مسکن متناسب با نیاز روستاییان، احداث مسکن مقاوم، حفظ هویت روستاها و هماهنگ‌سازی کالبد مسکن روستایی با زندگی امروزی به روستاییان ارائه می‌شود.
شیشه فروش می افزاید: تاکنون هم در ۵۸ هزار واحد مسکونی استان عملیات نوسازی و بهسازی انجام گرفته و تقریبا همین تعداد واحد هم برای مقاوم‌سازی شناسایی شده است که باید با الگوی ارائه شده نظام مهندسی، عملیات بهسازی روی آن‌ها انجام گیرد.
وی خاطر نشان می‌کند: در حال حاضر روستاهایی که در مناطق پشتکوه فریدون‌شهر قرار گرفته به دلیل فرسودگی و صعب‌العبور بودن به‌طورجدی در اولویت دریافت تسهیلات مقاوم‌سازی قرار دارند و پس از آن روستاهای پادنای سمیرم و چنار رود چادگان از مناطقی است که برای دریافت تسهیلات مقاوم‌سازی در اولویت قرار دارند.
خسارتی جبران ناپذیر!
متاسفانه اهمیت مقاوم سازی مسکن های روستایی در شرایطی بیشتر به چشم می آید که بنا بر مستندات رسمی، تقریباً در هر پنج تا ۱۰ سال یک زلزله نسبتاً شدید قسمتی از مسکن‌های شهری و بخش بزرگی از مسکن‌های روستایی را با تهدیداتی گاه جبران‌ناپذیر روبرو می‌کند. ازاین‌رو با توجه به فراوانی تعداد زلزله‌های مخرب در ایران و مقاومت پائین مسکن های روستایی، خسارات ناشی از زلزله در تخریب این ساختمان‌ها معمولاً قابل‌توجه بوده و از درصد بالایی برخوردار است.
اما نکته مهم آنکه دریافت این نوع تسهیلات هم مانند دیگر تسهیلات بانکی با موانع و مشکلاتی روبروست ضمن آنکه وام ۴۰ میلیونی با توجه به هزینه بالایی که برای انتقال مصالح به روستاهای دوردست وجود دارد و افزایش قیمت مصالح، سهمی کمتر از ۵۰ درصد از هزینه ساخت را تأمین می‌کند که به دلیل شرایط اشتغال و کسب درآمد در روستاها فراهم‌سازی پول سایر هزینه‌ها بسیار مشکل خواهد بود.
در رابطه با موانع موجود برای مقاوم‌سازی مسکن‌های روستایی حامد سعیدی که از فعالان حوزه ساخت وساز است به خبرنگار ایمنا می گوید: مقاوم‌سازی مسکن‌های روستایی امری کاملاً ضروری است زیرا به‌طور مستقیم با حفظ جان ساکنان این مناطق ارتباط دارد اما متأسفانه بر سر راه این اقدام بسیار مهم موانعی قرار دارد که باعث کندی روند ساخت‌وساز می شود.
به گفته وی بی‌توجهی مسئولان نسبت به مشکلات روستاییان، کمبود اعتبارات دستگاه‌های دولتی، کمبود تجهیزات و ماشین‌آلات، کمبود نیروی انسانی و مهم‌تر از همه همکاری نکردن بانک‌ها از نظر ابلاغ اعتبارات و سختگیری‌ها نسبت به پرداخت تسهیلات ازجمله موانع مقاوم‌سازی محسوب می‌شود.
سعیدی می گوید: قابل‌ذکر است که مسکن‌های شهری نیز در معرض حوادثی چون سیل و زلزله قرار دارند اما ازآنجاکه از سوی وزارت مسکن و شهرسازی، شهرداری و نهادهای دیگر ازلحاظ نظارت و کنترل برساخت و سازهای شهری و نیز ایمن‌سازی و در نظر داشتن معیارهای استاندارد ساخت‌وساز پیگیری می‌شود در مقایسه با روستاها، از ایمن‌سازی بهتری برخوردار است، بنابراین با توجه به میزان تلفات مسکن‌های روستایی و مقاوم نبودن آن‌ها در برابر زلزله، ضروری است که دولت بر اساس مطالعات دقیق به تدوین و اجرای معیارها و ضوابط ساخت‌وسازهای روستایی در جهت ایمن‌سازی آن‌ها اقدام کند.
این فعال حوزه ساخت و ساز تصریح می کند: بهترین راهکار برای جلوگیری از تلفات این‌چنینی آن است که به‌جای درمان به پیشگیری بپردازیم.
وی می افزاید: زمانی که برای ساخت یک مسکن از مصالح باکیفیت استفاده شود و بر اساس استانداردهای لازم ساخت‌وساز انجام گیرد احتمال ورود خسارت بسیار پائین می‌آید. با توجه به اینکه پس از وقوع حادثه، دولت به ناچار باید بودجه‌ای بسیار بالا برای جبران چنین خساراتی هزینه کند؛ طبق برآوردها، این مقدار حدود سه برابر شرایط عادی بر دولت هزینه تحمیل می‌کند.
گزارش از: نفیسه زمانی نژاد- خبرنگار سرویس اقتصادی ایمنا
نظر شما