به گزارش خبرنگار ایمنا، حسین مدنی، انسان شناس و پژوهشگر در حوزه فناوری و تکنولوژی در همایش " بینشانه" که در تالار شریعتی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان برگزار شد با بیان اینکه طراحی، تکنولوژی و مدیا با یکدیگر ارتباط دارند، اظهار کرد: فناوری و تکنولوژی اکوسیستم‌های چند عاملیتی است که ایجنت‌های آن بر یکدیگر تاثیر می‌گذارد.
وی افزود: این ایجنت‌ها شامل دانش، ابداع، ابزارها، قدرت، مهارت، کسب و کار، عادات، باورها و مناسک است که در یک اکوسیستم فناوری بر یکدیگر تاثیر می گذارد؛ کنش این ایجنت‌ها سبب تحول در فناوری می‌شود.
این پژوهشگر گفت: به رغم اینکه مهندسی یکی از مهمترین ایجنت‌ها است، نباید نگاه ما به یک اکوسیستم فناوری مهندسی باشد؛ برادران لومیر وقتی سینماتوگراف را اختراع کردند چندان امید نداشتند که اختراعشان گسترش یابد، اما سال‌ها بعد اختراع آنان به مدیا تبدیل شد.
مدنی با بیان اینکه بعضی تکنولوژی‌ها تا پنج سال آینده تغییر ماهوی و بنیادی نخواهند کرد، ادامه داد: تکنولوژی واقعیت مجازی، تکنولوژی هایی است که به رغم تغییرات مهندسی به حد اشباع رسیدند.
وی با بیان اینکه حوزه‌های تمدنی معناساز مانند ایران در فناوری مزیت رقابتی دارد، اضافه کرد: مطالعات در مورد تاریخ تکنولوژی ایران نشان می‌دهد که ستاره‌های پرفروغ در مهندسی ایران وجود داشتند.
این پژوهشگر با بیان اینکه تکنولوژی‌هایی که در دهه‌های پیش رو به سمت اشباع خواهند رفت فنی- مهندسی نخواهند بود، تصریح کرد: تنها راه ایرانی برای موفقیت در دنیای فناوری، توسعه فناوری مهندسی نیست؛ ما در حوزه‌هایی مزیت رقابتی داریم که با کمک آنها می‌توانیم فناوری را ادامه دهیم.
وی گفت: ایرانی‌ها برای بهره‌مندی از مزیت رقابتی که در تکنولوژی باید خوانش عمومی درباره فناوری را بروزسانی کنند.
نظام آموزشی به تحول نیاز دارد
امیر احساس کرباسی‌زاده، استاد دانشگاه و پژوهشگر نیز با بیان اینکه تاریخ کمک می‌کند که بدانیم مسیر علم چگونه شکل گرفته است، به افتتاح مدرسه دارالفنون در سال ۱۲۶۸ ه.ق اشاره و اظهار کرد: امیرکبیر برای تاسیس این مدرسه تلاش کرد، اما خود در زمان افتتاح آن حضور نداشت، در این مدرسه حدود یکصد نفر از آیات عظام و یکصد نفر از محصلان تحصیل کردند.
وی با اشاره به تاریخچه تاسیس مراکز مدرن آموزشی در ایران، ادامه داد: ابتدا علومی که در این مدرسه تدریس می شد مشق نظام و توپخانه، طب و معدن بود، برخی از فارغ التحصیلان این مدرسه مانند عبدالرسول خان اصفهانی و میرزا منجم قمی برای ادامه تحصیل به خارج از کشور و به دانشگاه پاریس رفتند و پس از بازگشت به کشور خدمت کردند.
این پژوهشگر افزود: دارلفنون در سال ۱۲۷۸ به جایی رسید که اگر کسی می خواست در آن درس بخواند باید با وزیر علوم وقت ملاقات می کرد. بودجه این مدرسه که در اواخر حکومت ناصرالدین شاه به ۳۰ هزار تومان رسیده بود در نهایت به ابتذال کشیده شد این در حالی بود که در همان زمان حکومت میجی "ژاپن" برای تحول نظام آموزشی با تمدن غرب ارتباط برقرار کرده بود.
کرباسی‌زاده گفت: مسیری را که با دارالفنون آغاز کردیم امروز به حدود ۲۰۴۰ دانشگاه رسیده است که اگر نسبت به جمعیت ۸۱ میلیونی کشور مقایسه شود، این تعداد دانشگاه زیاد است؛ آیا وجود این تعداد دانشگاه مصداق توسعه ناپایدار نیست؟
وی با مقایسه متن نامه‌های سفیران وقت ژاپن عصر میجی و ایران دوره قاجار در آمریکا، گفت: نخستین نامه سفیر ژاپن در آمریکا درباره آموزش و علم و نخستین نامه حسینقلی صدرالسلطنه معروف به حاجی واشنگتن، سفیر ایران در آن کشور زندگینامه شخصی و حاصلی از پریشان ذهنی او بوده است؛ چنین افرادی به غرب فرستاده شدند تا نظام آموزشی ایران را متحول کنند!
تعداد تکنسین‌ها کمتر از متخصصان است
حمیدرضا نمازی، پزشک و پژوهشگر فلسفه و اخلاق نیز در این همایش، گفت: نخستین رشته‌های دانشگاهی مونو دیسیپلین‌ها ( تک رشته) بودند که پس از مدتی به دلیل گستردگی علم دچار مشکل شدند زیرا تنها مسائل علم خود را رفع می کردند.
وی با اشاره به سخن "مشیل فوکو" مبنی بر اینکه "علم زمانی پیشرفت کرد که رهبران کاریزماتیک آن مُردند"، ادامه داد: برخی از این افراد با جود اینکه علم و اختراعی داشتند مانع پیشرفت علم شده بودند.
نمازی با بیان اینکه با پیشرفت علم مونو دیسیپلین‌ها به مالتی دیسیپلین ( چند رشته ای) تقسیم شدند، افزود: یا وجود این رشته جدیدی از دل مالتی دیسیپلین در نیامد، اما مشکلاتی به دنبال داشت که جمله آن می‌توان به برگزاری جلسات متعدد و نبود جمع بندی دقیق محتوای جلسات اشاره کرد.
وی گفت: از این رو اینتردیسیپلین یا میان رشته‌ای ها بوجود آمدند که پیوندی میان رشته های مختلف علمی است؛ اینتر دیسیپلین‌ها خوب بود، اما مشکلاتی داشتند از جمله اینکه این افراد با متخصص اشتباه گرفته شدند؛ تعداد زیادی متخصص داریم که تکنسین ندارند.
این پژوهشگر فلسفه و اخلاق اضافه کرد: در نهایت ترنس دیسیپلین یا فرارشته‌ای بوجود آمد که دو رویکرد دارد؛ نخست گفتمانی که به نتیجه برسد، رشته دانشگاهی شود و دوم علوم انسانی را رواج می دهد که از ابتذال کلمه " کاربرد" نجات پیدا کند.
نمازی گفت: واژه university که به دانشگاه ترجمه شده است امروزه به diversity و netversity تبدیل شدند؛ امروز یک کانال فضای مجازی با یک متن ۴۰۰ کلمه‌ای فلسفه منتشر می‌کنید و ۱۰۰ هزار بازدید کننده دارد و تاثیرگذاری آن از فلان دپارتمان دانشگاهی بیشتر است.
روشنفکری یعنی منفعت عمومی جامعه را در نظر بگیریم
در ادامه امیر ناظمی، عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور با بیان اینکه دغدغه امروز بسیاری از افراد این است که روشنفکر چه کار کند، به تاریخ انقلاب مشروطه اشاره و اظهار کرد: نخستین تصویر از روشنفکران ایران عکسی از سه تفنگداری است که ستارخان و باقرخان در آن عکس نیز دیده می شوند.
وی ادامه داد: اگر مشروطه حاصل فکری روشنفکران بود چرا فقط تصویر تفنگ بدست داریم؟ نسل آنها از گروه‌ها و طیف های مختلفی از جمله مذهبی و سکولار بود؛ این ها روشنفکری را ایستادن در مقابل حکومت بود که با زور حکم مشروطه را گرفتند که دوام چندانی نیز نداشت اما در دوران استبداد صغیر بسیاری از آنها به زندان رفتند یا کشته شدند.
این پژوهشگر با بیان اینکه روشنفکران اولیه خود را مقابل حکومت می دانشتند، افزود: بزرگترین قحطی ایران بین سال‌های ۱۲۹۶ تا ۱۲۹۸ بوجود امد و به نوعی ناامیدی وجود داشت که در نتیجه نسل دوم روشنفکران ایران پدید آمد.
ناظمی با بیان اینکه نسل دوم روشنفکران برای رسیدن به اهدافشان خود را با حکومت همراه کردند، گفت: تاسیس دانشگاهیان احداث راه آهن برآمده از ذهن فردی مثل رضاخان بی سواد نبود بلکه حاصل تفکر اطرافیان روشنفکر وی بود؛ روشنفکران نسل دوم حاکمیتی بودند و به جای اینکه مقابل حکومت بایستند وارد آن شدند.
این پژوهشگر و استاد دانشگاه گفت: محمدعلی فروغی، عبدالحسین تیمور تاش و علی اکبرخان داور سه روشنفکر اصلی ایران هستند که هر سه به حکومت رضاخان خدمت کردند، اما سرنوشت علی‌اکبرخان دوار و تیمور تاش به رغم خدمات بی شمار مرگ و حذف بود.
نظر شما