به گزارش خبرنگار ایمنا ، شهرنشینی پدیده غالب کشورهای جهان است؛ از میانه سده ۱۹ میلادی با رشد شتابان تکنولوژی، افزایش رفاه و اختلاف فاحش درآمد اقتصادی در محیطهای شهری و روستایی، شمار فراوانی از افراد، شهر را به عنوان موطن خود برگزیدند. این گزینش هر چند در آغاز برای شهرنشینان و مدیران رویدادی میمون تلقی میشد، اما با گذشت قریب نیم قرن چهرهای دیگر از خود نمود که افزایش آلودگی و آلایندهها، مهمترین و خطرناکترین آنها بود.
ایران که کشوری در حال توسعه در خاورمیانه است نیز از این تحولات مصون نماند و از میانه دهه ۵۰ خورشیدی آسیبهای مختلف شهرنشینی در مناطق مختلف آن آشکار شد.
معضل دفع و دفن پسماند از مهمترین چالشهای مدیریت شهری است که شهرهای مختلف از جمله شهرهای شمالی کشور را تحت تاثیر قرار داده است.
سراوان، دفنگاهی است که چونان زخمی بر چهره رشت نشسته و زیبایی آن را تحت تاثیر قرار داده است.
گسترش بیماریهای عفونی
مرتضی رجب پور از اهالی سراوان میگوید : ۳۷ سال است که مردم این منطقه از آلودگی ناشی از دفع نامناسب و غیراصولی زباله ناراحت هستند.
وی میافزاید: بزرگترین خطری که جان جمعیت ۱۲ هزار و ۵۰۰ نفری سراوان را تهدید میکند بیماریهای گوارشی، پوستی، ریوی و سرطان ناشی از آب و هوای آلوده است که در دو سال و نیم اخیر ایجاد شده و حداقل ۲۰ الی ۲۵ نفر بر اثر این آلودگیها به سرطان مبتلا شده و جان خود را از دست دادهاند.
این شهروند سراوانی ادامه میدهد: داشتن آب شرب و هوای سالم حق طبیعی هر انسانی است که متاسفانه به دلیل دفع غیر اصولی زباله بوی تعفن و نفوذ شیرابههای ناشی از آن در چاههای زیرزمینی این نعمتهای خداوند از ما دریغ شده است.
حسین رجایی دیگر شهروند سراوانی میگوید: در سالهای نه چندان دور برنج سراوان به دلیل عطر و طعمی که داشت در منطقه بسیار معروف بود، اما متاسفانه اکنون آلودگی بسیار زیاد محیط زیست ناشی از دفع زباله باعث شده، تا تعداد زیادی از کشاورزان در دو سال گذشته نزدیک به شش هکتار از زمینهای خود را تعطیل و به شهرهای اطراف مهاجرت کنند.
وی میافزاید: بوی تعفن و مگس در طول سال به ویژه در فصل بهار و تابستان به شدت افزایش یافته و باعث ناراحتی و رنجش مردم منطقه میشود.
تخریب جنگل
نسیم طوافزاده، کارشناس ارشد محیط زیست با اشاره به این مشکل زیستمحیطی میگوید: حجم و ارتفاع زبالهها در محل دفن بسیار زیاد است و شیرابههای ناشی از آن به رودخانه سیاهرود و در ادامه به رودخانههای زرجوب و گوهر رود رشت و سپس به تالاب انزلی سرازیر می شود.
وی میافزاید: آلودگی آبهای سطحی و زیرزمینی منطقه و انتشار بوی ناخوشایند ناشی از مدیریت غلط و فشردهسازی زبالهها بر روی هم باعث تولید گاز متان شده به طوریکه این بوع نامطبوع تا کیلومترها حتی در شهر رشت استشمام میشود.
کارشناس ارشد محیط زیست ادامه میدهد: با توجه به اینکه بخشهایی از محل دفع زباله پوشیده نمیشود پشه و مگس بسیار مقاومی تولید میکند که مردم منطقه را به ستوه آورده است.
طوافزاده اظهار میکند: محل دفع ۱۲ هکتاری سراوان دارای شیب و درهای است که در این سالها به دلیل افزایش حجم زباله دچار رانشهای متعدد شده و باعث شده تا جنگل بیشتری تخریب و آلودگیها گسترش یابد.
وی اضافه میکند: ارتفاع زباله در این منطقه به ۷۲ متر و در نقاطی به ۹۰ متر هم میرسد و برای ساخت جاده دسترسی به محل دفن توسط شهرداری حدود دو کیلومتر جنگلزدایی شده است.
کارشناس ارشد محیط زیست میگوید: به دلیل پوشش زباله با خاک رس، بسته شدن منافذ و خارج نشدن گاز متان در فصلهایی که وارونگی دمایی و مه شدید وجود دارد، باعث آتشسوزی ناگهانی جنگلهای منطقه میشود.
شهرداری به دنبال رفع مشکل است
اما ناصر حاجمحمدی، شهردار رشت با بیان اینکه در ماه گذشته به طور مداوم پیگیر اجرای پروژه تصفیهخانه شیرابه زبالههای سراوان بودهایم، میگوید: همزمان به تعمیر، تجهیز و افزایش ظرفیت کارخانه کود آلی پرداخته و ساخت سولههای جدید تخمیر و پردازش این کارخانه نیز دنبال شده است.
وی میافزاید: شهرداری رشت در این مدت طراحی و فراهم کردن بسترهای ساخت سایت نیروگاه زبالهسوز با ظرفیت ۶۰۰ تن زباله در روز و عملیات زیرسازی و آسفالت راه دسترسی به تصفیهخانه شیرابه سراوان را پیگیری کرده است.
ساخت تصفیهخانه
این سخنان در حالی است که علیرضا حاجیپور، رئیس سازمان مدیریت پسماندهای شهرداری رشت با بیان اینکه فاز نخست تصفیهخانه محل دفع زباله سراوان در حال ساخت است، ابراز امیدواری میکند: امیدواریم تا دو ماه آینده به بهرهبرداری برسد.
وی میافزاید: این فاز قبلا تست شده و شیرآبهای که به داخل آن تزریق شده را تصفیه کرده و به تایید ادارات آب و فاضلاب و محیط زیست رسیده و به دنبال آن هستیم که به بهرهبرداری برسانیم و شیرآبهها را در آنجا تصفیه کنیم.
رئیس سازمان مدیریت پسماندهای شهرداری رشت عنوان میکند: در حال حاضر اصلاح نحوه دفع زبالهها و کمپکت کردن زبالهها توسط دستگاه زبالهسوز، سمپاشی روی زباله برای جلوگیری از آلودگی و شیوع بیماریها و انتشارات حشرات و عملیات بهسازی منطقه سراوان شامل ایجاد پشتههای خاکی و فضای سبز و حفر چاههای خروج گاز برای جلوگیری از آتشسوزی و انفجار احتمالی را در دستور کار قرار دادهایم.
حاجیپور میگوید: در خصوص تامین برق مورد نیاز تصفیهخانه مذاکراتی با اداره برق انجام شده که بعد از خریداری لوازم مورد نیاز و انشعابات برق تصفیهخانه تامین خواهد شد.
وی میافزاید: اقدامات خدماتی از قبیل نصب فنس، گاردریل، دیوارهگذاری دور محوطه برای جلوگیری از ورود احشام به محل انجام شده و تمهیداتی برای اهالی روستای سراوان در نظر گرفته شده و لوازمی مانند چسب مگس و حشرهکش به ساکنان منطقه اهدا شده است.
رئیس سازمان مدیریت پسماندهای شهرداری رشت عنوان میکند: نیروگاه زبالهسوز در کیلومتر ۱۰ جاده رشت به لاکان در حال تجهیز کارگاه است و امیدواریم با پرداخت اعتبار ابلاغی از سوی وزارت کشور عملیات اجرایی این نیروگاه با سرعت انجام شود.
حاجیپور اضافه میکند: در حال حاضر دو سوله تخمیر از کارخانه کمپوست در همان مکان در حال ساخت است تا ظرفیت دریافت کارخانه در یک شیفت کاری از ۳۰۰ تن به ۵۰۰ تن زباله برسد.
وی کل اعتبارات اختصاص یافته امسال در بخش مدیریت پسماند به استان گیلان را ۶۶ میلیارد تومان عنوان میکند و میافزاید: از این مبلغ ۳۰ میلیارد تومان برای نیروگاه زبالهسوز و ۳۱ میلیارد تومان برای توسعه افزایش ظرفیت کارخانه کمپوست و پنج میلیارد تومان نیز برای بهسازی سراوان در نظر گرفته شده است.
رئیس سازمان مدیریت پسماندهای شهرداری رشت فقدان زمین مناسب به دلیل پوشش گیاهی و جنگلی، گستردگی آبهای زیرزمینی، تراکم جمعیت بسیار بالا و وجود بافت مسکونی در دورترین نقاط مختلف استان را از مهمترین مشکلات پیش روی مدیریت پسماند در استان گیلان عنوان میکند و میگوید: این در حالی است که بسیاری سازمانهای مدیریت پسماند در استانهای کشور با چنین مشکلاتی مواجه نبوده و دارای زمینهای اختصاصی چند صد هکتاری هستند.
احداث کارخانه کمپوست
پویا شهشهانی، مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداریهای گیلان با بیان اینکه وضعیت پسماند در این استان جدی بوده و اولویت دولت رفع این مشکل زیست محیطی است، میگوید: حمایت دولت باعث شده تا اجرای پروژه دفع زباله سراوان با سرعت بیشتری اجرا شود.
وی اظهار میکند: تولید زباله در شهر رشت روزانه به طور متوسط ۷۰۰ تن است که به دلیل ثاثیر شرایط اقتصادی بر مردم تکفیک زباله از مبدا و جمعآوری زبالههای خشک توسط دوره گردها، این مقدار به ۶۰۰ تن کاهش یافته است.
مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداریهای گیلان با اشاره به آخرین وضعیت دفع زباله سراوان میگوید: از ابتدای امسال در محدوده شهر رشت (کیلومتر ۱۰ جاده لاکان)، کارخانه کمپوست در حال احداث است که محل دفن زباله دارد.
شهشانی میافزاید: برنامهریزی شده تا کارخانه با بهسازی وضعیت موجود در دو مرحله افزایش ظرفیت بتواند در روز یک هزار تن زباله را پذیرش کند.
وی اضافه میکند: این کارخانه برای اینکه به ظرفیت یک هزار تن در روز برسد به ۵۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد که در مرحله نخست این طرح ۳۱ میلیارد تومان اعتبار به آن اختصاص یافته که در مرحله ابلاغ است.
مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداریهای گیلان مدت زمان اتمام طرح را بین ۱۲ تا ۱۸ ماه عنوان میکند و میافزاید: در شرایط معمولی و راندمان متوسط ریجکت کارخانه کمتر از نصف این زباله خوراک نیروگاه زباله سوز است که در محل لاکان شهر نصب خواهد شد.
شهشهانی عنوان میکند: نقشهها، تجهیز کارگاه، شمع کوبی، فنداسیون و سایر اقدامات فیزیکی نیروگاه زباله سوز در حال انجام است.
وی با بیان اینکه قرارداد این نیروگاه به صورت دلاری بسته شده است، میافزاید: تاکنون حدود شش میلیون دلار از هزینه آن پرداخت شده و امسال نیز ۴۵ میلیارد تومان اعتبار به آن اختصاص یافته که بخشی از آن نیز پرداخت شده است.
مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداریهای گیلان با بیان اینکه مدت زمان قرارداد ساخت این نیروگاه را ۲۴ ماه است، میگوید: در صورت تامین اعتبار و شرایط مناسب جوی اتمام این طرح بین دو تا سه سال طول میکشد.
شهشهانی ارزش این طرح را در حدود ۴۰۰ میلیارد تومان ذکر میکند و میافزاید: بخشی از اعتبار آن از محل اعتبارات سفر ریاست جمهوری و سازمان همیاری شهرداریهای کشور اختصاص یافته است.
وی با بیان اینکه در حال حاضر در اجرای این طرحها با دو مسئله جدی روبرو هستیم، ادامه میدهد: یکی محل دفن زباله که توپوگرافی مخصوصی دارد و دیگری بحث شیببندی و رانشهای احتمالی که معمولا در محلهای دفن زباله اتفاق میافتد باید با دقت بیشتری بشود.
مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداریهای گیلان با بیان اینکه ۵۵ درصد شیبهای این منطقه اصلاح شده است، میافزاید: ساخت جاده دسترسی، پوشش محل دفن، پشتههای خاکی، هدایت آبهای سطحی و ساخت ۲۴ حلقه چاه خروج گاز از دیگر مراحل این طرح است.
شهشهانی با بیان اینکه شهرداری در حال ساخت یک تصفیه خانه شیرآبه در زیر محل دفن زباله سراوان است، اضافه میکند: در حال حاضر سولهها و تجهیزات در این مکان نصب شده و اتمام آن به همت شهرداری بستگی دارد تا در مهلت مقرر به بهرهبرداری برسد.
وی میگوید: اجرای این طرحها سنگین و زمانبر بوده، اما بعد از اتمام و بهرهبرداری از آنها دیگر زبالهای وارد سراوان نخواهد شد.
مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداریهای گیلان با بیان اینکه هماکنون در کارخانه کمپوست بیش از ۵۰ نفر و در محل دفن زباله بین ۱۵ الی ۲۰ نفر مشغول کار هستند، اضافه میکند : بعد از بهرهبرداری از این طرحها این میزان اشتغال به صورت مستقیم و غیر مستقیم افزایش خواهد داشت.
نظر شما