پای قانون در حمایت از حقوق حیوانات می‌لنگد

روز جهانی حقوق حیوانات از ۲۱ سال پیش تاکنون در روز ۱۰ دسامبر برابر با ۱۹ آذر ماه و همزمان با روز حقوق بشر گرامی داشته می‌شود.

به گزارش خبرنگار ایمنا، پنجاه سال پس از تصویب “اعلامیه جهانی حقوق بشر در مجمع عمومی سازمان ملل متحد (در سال ۱۹۴۸) حامیان حقوق حیوانات ۱۰ دسامبر ۱۹۹۸ را برای نخستین بار به عنوان روز جهانی حقوق حیوانات اعلام کردند.

 هدف از نام گذاری این روز یادآوری حقوق حیوانات است که توسط انسانها به دست فراموشی سپرده شده است. 

فعالان حمایت حقوق حیوانات در این روز در برابر اماکنی که در آنها حقوق حیوانات نقض می شود از قبیل اسارتگاه های حیوانات، کشتارگاهها، محل های تشریح حیوانات زنده تجمع می کنند و شب هنگام با افروختن شمع این روز را گرامی می دارند.

انسان ها نیز در رده جانوران دسته بندی می شوند اما سالانه میلیون ها زیستمند دارای ادراک و احساس به دلیل اینکه "گونه بشر" نیستند قربانی گونه بشر می شوند و میلیاردها گاو، خوک، گوسفند، مرغ، ماهی، خرگوش، بز، موش، اسب، میمون، شتر، سگ، گربه، اردک، بوقلمون، غاز و زیستمندان دریایی از دست ما زجر می کشند و رو به نابودی هستند.


ورود و فعالیت انسان در زیستگاه‌های زمینی و دریایی حیات وحش سبب انقراض بسیاری گونه های جانوری در یک قرن اخیر شده است. آلودگی پلاستیکی و نفتی دریاها سالانه جان بسیاری از ماهیان و پرندگان را می گیرد؛ کشتار بی رحمانه نهنگ‌ها در سواحل ژاپن، یا رسم قدیمی ماتادورها در زجرکش کردن گاوها و حتی تولید پوشاک با خز و پوست از جمله موارد ظلم انسان به حیوانات است. برای مثال برای تولید یک پالتوی پوست روباه، حدود ۱۵ روباه پس از مدتی حبس و تزریق هورمون برای پوست اندازی، زجرکش می شوند.  

این درحالی است که بشر امروزی ادعا می کند با گذر تاریخ اکنون از دموکراسی "مردم سالاری" به تکاملی فراتر یعنی بیوموکراسی " زیست سالاری " رسیده است یعنی دورانی که قرار است در آن به طور قانونمند برای همه موجودات حق حیات قائل شوند بدون آنکه حیات یکی را بر دیگری ترجیح دهند و تهدید یک گونه زیستی را برابر با آسیب به دیگر گونه ها بدانند. با وجود این به نظر می رسد فراگیری تفکر زیست سالاری در جهان امروزی زمان بر باشد. 

در کشور ما نیز هر هفته مواردی از حیوان آزاری در خبرها منتشر می شود از زجر دادن این موجودات در قفس باغ وحش ها گرفته تا نگهداری آنها در منازل به عنوان حیوان خانگی یا استفاده از این موجودات بی زبان برای اجرای نمایش در سیرک، تصرف زیستگاهها و در نهایت کشتار آنها همه مصداق حیوان آزاری است. 

حتی از نظر حامیان حقوق حیوانات خطاب کردن افراد به نام حیوانات به نوعی "حیوان آزاری" محسوب می شود. با وجود این جامعه ایرانی در سال های اخیر به لطف گسترش شبکه های اجتماعی نسبت به دفاع از حقوق حیوانات حساس تر شده است؛ اما در ایران هنوز پای قانون در حمایت از حقوق حیوانات می لنگد. در کشور ما گاهی دوستداران حیوانات مورد تمسخر و سرزنش قرار می گیرند و این حاصل نبود فرهنگسازی و  آموزش در مدارس و جامعه ما برای مهربانی با حیوانات است.  


نبود قانون در کشور برای حمایت از حقوق حیوانات سبب می شود که فردی با تزریق اسید دست به قتل عام سگ ها بزند و رفتار غیرانسانی خود را با بهانه های اقتصادی توجیه کند یا در گوشه ای دیگر از کشور توله خرسی بی گناه در زیستگاهش توسط افراد ناآگاه سنگسار شود و بمیرد؛ مدتی پیش دیدن فیلم سنگسار و مرگ این توله خرس که توسط خود متخلفان گرفته شده بود قلب مردم و دوستداران حیات وحش را بدرد آورد اما هفته گذشته  علیرغم تلاش مسئولان محیط زیست سوادکوه، عاملان مرگ توله خرس در دادگاه تبرئه شدند. 

اینها دو نمونه از حیوان آزاری‌های جنجالی در ماه‌های اخیر بود که در ایران اتفاق افتاد اما در مقابل اقدامی مؤثر در راستای احترام به حقوق حیوانات تاکنون انجام نشده است؛ این در حالیست که در دین اسلام بسیار بر حفظ حقوق حیوانات تاکید شده است.  

دین اسلام به شکلی بسیار روشن و گسترده در باب های متنوع بحث حقوق حیوانات را مطرح کرده است. در مکتب تربیتی اسلام همه انسان ها در برابر حفظ و حمایت از حیوانات مسئول هستند. در روایات  و احادیث پیامبر اسلام می خوانیم که فرمودند:  " از کشتن تمامی جنبندگان پرهیز کنید" یا "در قیامت، کسی سخت کیفر می بیند که گربه ای را در خانه حبس کرده و آن حیوان از فرط گرسنگی مرده است" و " به لانه های جوجه های حیوانات حمله نکنید و استراحت و خواب پرندگان را سلب نکنید."

در مکتب تربیتی اسلام، انسان به گونه ای تربیت می شود که نه تنها حیوانات را آزار نمی دهد بلکه حتی در برابر آزار و اذیت و یا خستگی که از ناحیه حیوانات به او تحمیل می شود، صبر می کند. 

وجود چند سوره در قرآن با اسامی نحل، نمل و عنکبوت و همچنین بردن ذکر صفات خوب حیوانات از جمله سگ، هدهد در آیات بیانگر این است که حیوانات از احترام اسلام و قرآن برخوردارند. 

این در حالی است که به رغم تاکید دین اسلام هنوز در کشور اسلامی ایران قانون مؤثری برای حمایت از حیوانات وجود ندارد. لایحه حمایت از حیوانات در سال ۱۳۹۱ تدوین شد اما تصویب نهایی آن با گذشت هفت سال هنوز در هاله ای از ابهام است.

بنابر اظهارات قبلی مسئولان سازمان محیط زیست نیز "لایحه حمایت از حیوانات در مجلس شورای اسلامی به دلیل برخی از ایرادات توسط شورای نگهبان متوقف شده است." و تصویب آن نامعلوم  است.

در روزهای گذشته تلاش های خبرنگار ایمنا برای مصاحبه با معاون حقوقی سازمان محیط زیست و همچنین رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس شورای اسلامی درباره آخرین وضعیت این لایحه بی نتیجه ماند، اما محمدرضا تابش رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس در آخرین مصاحبه خود در شهریور ماه گفته بود "دولت و قوه قضائیه در ارائه لایحه منع آزار حیوانات تعلل کرده‌اند و تعلل در چنین موضوعی که تا این اندازه مورد توجه افکار عمومی است باعث ایجاد هزینه می‌شود؛ ما استاد اهمال کاری، تعلل و ایجاد هزینه برای کشور هستیم." 

کد خبر 400412

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.