سیروز کبدی چیست و چه علائمی دارد؟

به گزارش سرویس ترجمه ایمنا، این بیماری عموما با مصرف بیش از حد الکل، مصرف بعضی از داروها و .. بروز پیدا می‌کند، به نحوی که در کار کبد اختلال ایجاد شده و این عضو حیاتی دیگر نمی‌تواند وظیفه اصلی خود، یعنی دفع ضایعات از خون را به خوبی انجام دهد. سیروز به کبد آسیب می‌رساند و باعث ایجاد زخم می‌شود که به‌ تدریج جایگزین بافت سالم می‌شود؛ در نتیجه مسیر جریان خون مسدود شده و کبد دیگر  قادر به فیلتر کردن سموم و کمک به تجزیه مواد مغذی و داروها نخواهد بود. در ادامه شما را با سیروز کبدی، علائم این بیماری، نحوه تشخیص و درمان آن آشنا می‌کنیم:

علائم سیروز کبدی

ممکن است افراد در ابتدا متوجه هیچ مشکلی نشوند، اما هرچه سیروز جدی‌تر شود، احساس خستگی و گرسنگی بیشتری خواهند کرد. همچنین ممکن است در اثر ابتلا به این بیماری،  پوست شروع به خارش کند، زردتر به‌نظر برسد و کبود شود. از دیگر نشانه‌های این بیماری می‌توان به تیره شدن رنگ مدفوع و تورم شکم و پاها به دلیل مایعات اضافی اشاره کرد. بعضی از مبتلایان نیز دچار حالت تهوع و سرگیجه و فراموشی تدریجی می‌شوند.

 علل سیروز کبدی

اعتیاد به الکل: نوشیدن مداوم الکل کبد را متورم کرده و ذخیره چربی را در آنافزایش می‌دهد که این امر ممکن است به سیروز کبدی منجر شود. موضوع قابل توجه اینکه مقدار الکلی که باعث آسیب کبدی می‌شود، برای هر فردی متفاوت است.

 کبد چرب غیر الکلی: در این بیماری، علتی غیر از مصرف الکل باعث ایجاد چربی در کبد می‌شود. دلیل این امر دقیقاً مشخص نیست، اما اگر فرد دچار اضافه وزن، دیابت، کلسترول و فشار خون بالا باشد، احتمال ابتلا به این بیماری برای او زیادتر است. کبد چرب غیر الکلی پس از آسیب‌ کبد، استئاتوهپاتیت غیر الکلی (NASH) نامیده می‌شود و ممکن است  علائمی مانند کاهش وزن، خستگی، ضعف یا خارش پوست را به همراه داشته باشد.

هپاتیت C: اگر فرد بیش از ۶ ماه به این بیماری مبتلا باشید، به صورت مزمن درآمده و می‌تواند منجر به سیروز شود. اگرچه موارد دیگری مانند ابتلا به بیماری‌های خودایمنی، مصرف داروها، باکتری‌ها یا ویروس‌ها ممکن است باعث ابتلا به هپاتیت مزمن شود، اما ویروس هپاتیت C  شایع‌ترین علت آن است؛ هپاتیت C غالباً هنگامی شیوع پیدا می‌کند که مصرف‌کنندگان داروهای غیرمجاز، از سرنگ مشترک استفاده کنند. 

 مشکلات مجاری صفرا: معمولاً صفرا، مایعی را که به هضم غذا کمک می‌کند، توسط مجاری صفراوی از کبد به کیسه صفرا منتقل می‌کند. بعضی بیماری‌ها این لوله‌ها را باریک یا مسدود می‌کند که باعث تجمع مایعات و در نتیجه تورم و آسیب کبد می‌شود. نحوه درمان مشکلات مجاری صفرا بستگی به علت آن دارد، اما پزشک معمولاً مجاری صفراوی را با استفاده از دارو یا جراحی‌های کوچک پاکسازی می‌کند.

 مصرف داروها: داروهایی مانند متوترکسات (داروی درمان آرتروز) و ایزونیازید (داروی درمان سل) ممکن است به کبد آسیب رسانده و منجر به سیروز کبدی شود. بعضی از آنتی‌بیوتیک‌ها، استاتین‌های تجویز شده برای کلسترول بالا و استامینوفن نیز ممکن است روی کبد اثر سوء داشته باشد. ژن‌ها، وضعیت سلامت و رژیم غذایی نیز  در ابتلا به سیروز کبدی نقش دارد.

گیاهان دارویی: گیاهانی مانند گل گاوزبان، کامفری و پای‌خر دارای آلکالوئیدهای پیرولیزیدین است که در صورت مصرف طولانی مدت یا استفاده زیاد به صورت یکباره، ممکن است رگ‎های خونی باریک کبد را مسدود کند. بعضی گیاهان دیگر دیگر مانند خارچرخه، کاملیا سیننسیس، انجیرک، مریم‌نخودی و روغن پونه که در چای استفاده می‌شود نیز می‌تواند مشکلاتی را برای کبد ایجاد کند؛ با گذشت زمان، این آسیب‌ها باعث ابتلا به سیروز کبدی می‌شود. 

 لخته‌های خونی و ژن‌ها: هر بیماری که باعث ایجاد زخم کبد شود، ممکن است زمینه سیروز را فراهم کند. لخته‎، جریان خون را به این اندام مسدود می‌کند؛ در نتیجه سیستم ایمنی بدن ممکن است به‌ اشتباه به آن حمله کرده و کبد را متورم کند. بعضی ژن‌ها نیز تجزیه مواد مغذی مانند آهن یا مس را برای کبد دشوارتر می‌کند.

 تشخیص سیروز کبدی

پزشک ابتدا برای بیماران معاینه بدنی انجام می‌دهد؛ آزمایش خون، سونوگرافی، اشعه ایکس یا ام‌آرآی نیز عملکرد کبد را بررسی و ابتلا به سیروز را تایید می‌کند. در بعضی موارد پزشک ممکن است با روشی به نام بیوپسی بخش کوچکی از کبد را برای بررسی زیر میکروسکوپ، خارج کند.

درمان سیروز کبدی

هیچ درمانی برای زخم کبد وجود ندارد، اما گاهی‌اوقات پزشک با معالجه بیماری‌هایی که باعث سیروز می‌شود، می‌تواند آن را متوقف یا پیشروی بیماری را آهسته کند. کاهش وزن نیز می‌تواند به بهبود کبد چرب کمک کند. همچنین برای درمان عفونت‌ها، مشکلات مجاری صفراوی یا اختلالات خودایمنی، ممکن است دارو تجویز ‌شود.