به گزارش خبرنگار ایمنا، علی یوسفی در نشست "حکمرانی آب با تاکید بر زاینده رود" که به عنوان بخشی از همایش نکوداشت اصفهان عصر امروز (پنجشنبه) در کتابخانه مرکزی اصفهان برگزار شد، اظهار کرد: تصور بر این است که منابع تجدید پذیر ایران از ۱۳۰ میلیارد متر مکعب به حدود ۱۰۴ میلیارد متر مکعب کاهش یافته است. ۱۷ کشور در جهان از جمله ایران در حال استفاده بیش از ۸۰ درصد منابع آبی خود هستند.
عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی اصفهان ادامه داد: بر اساس گزارش مرکز پژوهشهای مجلس بارندگیها ۱۱ درصد و روانآبها ۴۶ درصد کم شده است. این آمار نشان دهنده نقش دخالت انسان در مدیریت آب است.
وی با بیان این نکته که "پهنه ایران همواره با کمبود آب مواجه بوده است" تاکید کرد: کتیبه داریوش، طومار شیخ بهایی و انواع یاریگری در مدیریت سیستم بنه ها مصادیقی است که کشور ایران از ابتدا با کمبود آب روبرو بوده است. همه اینها نشان دهنده کمبود آب در این پهنه جغرافیایی است.
پتانسیل بالای تالاب گاوخونی برای تولید ریزگردهای سمی
یوسفی افزود: میانگین تجمعی تغییر حجم آبخوان اصفهان- برخوار از سال ۱۳۶۲ منفی ۲۸۹۰ میلیون مترمکعب، دشت مهیار جنوبی از سال ۱۳۶۵ منفی ۱۶۱۱ میلیون مترمکعب بوده و همچنین میانگین تجمعی تغییر سطح ایستایی در اصفهان منفی ۳۵ متر و دشت مهیار جنوبی منفی ۲۲ متر است.
عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی اصفهان در بخشی دیگر از سخنان خود با اشاره به وضعیت تالاب گاوخونی گفت: نتایج مطالعات انجام شده بیانگر این است که تالاب تاکنون چندان فعال نشده ولی اگر حق آبه زیست محیطی تالاب تامین نشود در آینده نه چندان دور چشمههای ریزگردهای سمی آغشته به فلزات سنگین خطرناک نظیر کادمیوم، روی و سرب با الگوی جریان بادهای شرقی- غربی می تواند اصفهان و استان های همجوار حتی استان تهران را تحت تاثیر قرار دهد.
یوسفی اظهار کرد: وجود رسهای با سطح ویژه بالا و تبادل کاتیونی بالا و بافت سنگین وجود یون سدیم و بادهای قوی شرقی- غربی بیانگر این است که تالاب پتانسیل بالایی جهت تولید چشمههای ریزگرد دارد. تالاب گاوخونی پتانسیل بالایی جهت تولید چشمههای ریزگرد سمی آغشته به فلزات سنگین دارد.
وی اضافه کرد: از طرفی سونامی نمک از نوع کلرید سدیم خود باعث مشکلات حاد زیست محیطی و از بین بردن بیش از ۱۰۰ هزار هکتار از اراضی درجه یک کشاورزی خواهد شد.
این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: بر اساس گزارشهای شورای هماهنگی حوضه، برداشت مصارف کشاورزی از آبهای سطحی در محدوده سد چم آسمان تا سرشاخههای رودخانه زاینده رود در استانهای چهار محال و بختیاری و اصفهان به ترتیب حدود ۲۰۸ و ۱۹۵ میلیون مترمکعب در سال است که با اضافه شدن مصارف سایر بخشها اعم از شرب، صنعت و آبزی پروری، کل حجم آب مصرفی در بالادست سد چم آسمان در استانهای چهار محال و بختیاری و اصفهان به ترتیب ۲۶۰ و ۲۲۲ میلیون متر مکعب در سال میشود.
اختلاف بین چهارمحال بختیاری و اصفهان چیست؟
یوسفی ادامه داد: مجموع کل برداشتها از آبهای سطحی به رقم حدود ۴۸۲ میلیون مترمکعب در بالادست حوضه زاینده رود میرسد که با توجه به اضافه شدن برداشتها از طریق چاهها و نقش آبهای بازگشتی در این حوضه و همچنین اینکه بارشهای این حوضه در مناطق بالادست حوضه صورت میگیرد، اثر این برداشتها در کاهش آورد رودخانه فراتر از این ارقام است.
وی افزود: بیش از ۱۰ شورا و کارگروه درباره زاینده رود وجود دارد، که فعالیت هایشان به دور از همگرایی و انسجام است. مشکلات موجود حوضه آبریز زاینده رود ناشی از کمبود هماهنگی افقی و عمودی، برنامه ریزی بخشی بالا به پایین و عدم انسجام در سیاستگذاری های برنامه های توسعه کشور است.
عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی اصفهان افزود: بر اساس سند برنامه ششم توسعه و تکلیف وزارت جهاد کشاورزی، استان چهارمحال بختیاری و اصفهان باید اقدام به توسعه باغات در اراضی شیبدار اقدام کنند و در دستورالعمل این طرح اجازه برداشت از آبهای سطحی داده است. اما در مصوبهاشورای عالی آب بارگزاری جدید بر حوزه زاینده رود ممنوع شده؛ این تنها یک نمونه از عدم انسجام در سیاست گذاری است.
یوسفی گفت: مشکلات به مدیریت برمیگردد. با فشار نمایندگان مجلس تشکیل کارگروه احیای زاینده رود و ساماندهی کارون بزرگ به ریاست معاون اول رئیس جمهور در آبان ماه امسال تصویب شد، این کارگروه نهتنها کمکی نخواهد کرد بلکه تصمیم گیری و برنامه ریزی را متمرکز تر و بسیار پیچیدهتر خواهد شد زیرا به اندازه کافی کارگروه و شورا با هم پوشانی در وظایفشان داریم.
وی تاکید کرد: دلیل اختلاف بین چهارمحال بختیاری و اصفهان را دلایلی چون احساس تبعیض در دسترسی به آب، منفعت طلبی، رانت ناشی از یارانه انرژی در توسعه صنایع بزرگ و در نهایت تشدید سهم خواهی و رقابت در برداشت آب است.
نظر شما