چگونه به بافت فرسوده هویت ببخشیم؟

بافت فرسوده، محدوده‌هایی از شهر است که دارای قدمت بوده و از حیث عناصر و معیارهای اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و ... دارای فرسایش زمانی هستند.

به گزارش خبرنگار ایمنا، کلانشهر یزد، بزرگترین شهر خشتی در جهان و دومین شهر تاریخی در دنیا است؛ در بافت تاریخی این شهر که بیش از ۷۰۰ هکتار است زندگی جریان دارد. البته اکثر بافت فرسوده شهر هم در دل بافت تاریخی قرار گرفته است؛ طبق تحقیقات کارشناسانه در دهه ۸۰، ۷۲۰ هکتار از بافت تاریخی یزد به ثبت ملی رسید و ۲۲۰ هکتار از بافت تاریخی نیز حدود سه سال گذشته ثبت جهانی شد.

«مهدی قاضی‌نسب» کارشناس معماری و شهرسازی و استاد دانشگاه می‌گوید: بافت فرسوده به صورت محلات پراکنده در محدوده مرکزی شهر قرار گرفته و در حال حاضر عمده بافت فرسوده شهر یزد در محدوده مناطق دو، چهار و منطقه پنج (منطقه تاریخی) واقع است.

وی اضافه می‌کند: در شهرداری یزد تلاش شده مطالعات و طرح‌های موضوعی و موضعی برای بازآفرینی بافت‌های فرسوده شهر تهیه شود که عمده این طرح‌ها در خصوص ساماندهی و بهسازی بافت‌های محله‌محوری است؛ طرح‌هایی نیز برای بازپیرایی شهری و بهسازی و ساماندهی در چند محله با بافت فرسوده شهر که از نظر کالبدی دارای مشکل ساختاری است، مطرح و برخی از آن‌ها اجرا شده که نتایج مثبتی نیز داشته است.

این کارشناس معماری و شهرسازی با اشاره به طرح‌هایی برای حفظ اصالت بافت‌های تاریخی شهر، تصریح می‌کند: بیشترین کار مطالعاتی که در این خصوص انجام شده با همکاری دانشگاه یزد در رابطه با بازشناسی خانه‌های تاریخی شهر یزد با عنوان طرح "احیاء خانه‌های بازسازی شده شهر یزد" بود. در این طرح "روزآمدسازی خانه‌های قدیمی" دنبال می‌شود ،همچنین اگر مردم و ساکنین شهر یزد بخواهند خانه‌های  قدیمی خود را با شرایط اقلیمی، تزئینی و عملکردی روزآمدسازی کنند باید براساس معیارهای این طرح گام بردارند.

قاضی‌نسب مهم‌ترین قدم در بحث هویت‌بخشی به بافت‌های فرسوده شهر را "بازشناسی" عنوان می‌کند و می‌گوید: در واقع شاخص‌های فرهنگی و معماری در هر بافت موجود است که این بازشناسی باعث می‌شود ساکنین محل با سابقه تاریخی آن بافت آشنا شوند و تلاش کنند از کالبدی که به عنوان یک میراث با ارزش از گذشته باقی‌مانده نگه داری و محافظت کنند.

وی مهمترین اقدام برای ایجاد امنیت در بافت‌های فرسوده را مشارکت شهروندان می‌داند و تاکید می‌کند: در واقع به نوعی شهروندان را باید در هر زمینه‌ای مشارکت داد؛ هر چه ارتباطات مردم محله و آن بافت بیشتر باشد، باعث افزایش میزان آشنایی‌ها و رفت و آمدها شده و باعث جلوگیری از ناامن کردنمحله توسط افراد غریبه می‌شود؛ بهترین روش این است که از کارهای سلبی خودداری کرده و بیشتر به کارهای تشویقی و بحث‌های ارتباطات بین مردم توجه کنیم.

این استاد دانشگاه خاطرنشان می‌کند: دفاتر تسهیلگری به صورت رسمی و دارای مجوز در شهر یزد راه‌اندازی نشده، اما چندسالی است که فعالیت‌های تسهیلگری به صورت غیررسمی در بافت قدیمی و فرسوده یزد انجام می‌شود که شهروندان مشارکت خوبی در این خصوص داشته‌اند و پروژه‌های خوبی نیز اجرایی شده است. درصورتی که در دفاتر تسهیلگری پشتوانه و بودجه دولتی و هماهنگی بین دستگاه‌های ذی‌ربط وجود داشته باشد و زمینه‌ای برای مشارکت ساکنین محله فراهم شود قطعاتاثیر زیادی در بازآفرینی بافت‌های فرسوده خواهد داشت ضمن اینکه نهادهای محلی از جمله نهادهای فرهنگی، شوراهای محلات نیز راه‌اندازی و فعالیت‌ محلات تقویت شود.

این کارشناس شهرسازی با اشاره به مشکلاتی که در مسیر بازآفرینی بافت‌های فرسوده وجود دارد، خاطرنشان می‌کند: مهمترین مشکل بحث فرسودگی تاسیسات و تجهیزات شهری از جمله آب، برق، گاز و  فاضلاب‌های شهری و ... است؛ با گذشته زمان و فرسودگی این تاسیسات، هزینه‌ بازسازی و تعمیرات افزایش می‌یابد؛ همچنین هماهنگی نداشتن جدی بین دستگاه‌ها و حضور آن‌ها به صورت جدی و میدانی  موانعی را در جهت بازآفرینی بافت‌های فرسوده شهر به وجود می‌آورد.

قاضی‌نسب معتقد است: «از نتایجی که در پروژه "روزآمد کردن خانه‌های قدیمی" به دست آمد این بود که توجه بیشتر به خواسته‌ها، نیازها و سلایق واقعی مردم باعث افزایش تاب‌آوری شهری می‌شود. البته این نیازها و سلایق باید منطقی، قانونی و در چهارچوب عقلانیت باشد. برای افزایش تاب‌آوری شهری باید تلاش شود رضایت مطلوب ساکنین فراهم شود.»

کد خبر 398209

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.