به گزارش خبرنگار ایمنا، حاشیه‌های حریم قلعه فلک الافلاک در طی این چند ماهه به سر خط خبرهای میراثی تبدیل شده است. مناقشه دولت و ارگان نظامی سپاه بر سر آزادسازی حریم نیز یکی از دلایلی بوده تا اتفاقات پیرامون میراث ماندگار عصر صفوی لرستان رنگ و بویی از حاشیه به خود بگیرد.
با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید در سال ۱۳۹۲ و تلاش برای بهینه سازی روابط بین‌المللی کشورمان، سازمان میراث فرهنگی نیز تلاش کرد تا از سهمیه ثبت جهانی خود در میراث جهانی یونسکو حداکثر استفاده را ببرد. در این سال‌ها علیرغم کاستی‌های فراوان در زمینه حفظ و نگهداری میراث تاریخی، عملکرد مدیران میراث فرهنگی ایران در ثبت جهانی آثار قابل قبول بوده و جاذبه‌هایی مانند محور ساسانی فارس و جنگل‌های هیرکانی به ثبت جهانی رسیدند.
قلعه فلک الافلاک یکی از بناهایی است که در این سال‌ها همواره جزء کاندیداهای سازمان میراث فرهنگی برای تکمیل پرونده و ارائه به یونسکو برای ثبت جهانی بوده است، اما برای تحقق این امر یک مانع بزرگ در میان بود، حریم قلعه که در اختیار یکی از قرارگاه‌های سپاه پاسداران قرار داشت. البته این مناقشات سری دراز داشته و حتی در سال ۱۳۸۶ نیز سازمان میراث فرهنگی سعی کرد با خریداری و تخریب مغازه‌ها حریم دژ شاپور خواست را آزاد کند.
انتظار مردم لرستان برای ثبت جهانی مهم‌ترین جاذبه گردشگری و میراث فرهنگی هنوز ادامه داشت تا اینکه در ماه جاری خبر توافق پرداخت ۶۰ میلیارد تومان از حساب دولت به سپاه برای آزادسازی حریم قلعه، بارقه‌های امید را بار دیگر زنده کرد. این خبر تبدیل به خبری امیدوار کننده در بین دوستداران میراث فرهنگی شد، اما آزادسازی حریم، تازه روند جهانی شدن قلعه را در ابتدای راه قرار می‌دهد.
آزادسازی، اولین اقدام برای جهانی شدن
محمدحسن طالبیان، معاون میراث فرهنگی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کشور درباره پرداخت ۶۰ میلیاردی دولت جهت آزادسازی حریم اظهار کرد: سازمان برنامه و بودجه مکلف شد که به تدریج مبلغی بالغ بر ۶۰ میلیارد تومان در سال‌های متوالی با نظر کارشناسان در نظر بگیرد. بخشی از مبلغ باقی مانده هم از طریق زمین معوض جبران خواهد شد که خوشبختانه در سنوات گذشته و در قالب موافقتنامه مبادله شده با سازمان برنامه و بودجه، در بازه زمانی معین تامین اعتبار و تخصیص داده شد. اکنون مرحله نهایی در قالب اسناد خزانه اسلامی در حال تبادل است که همزمان با تحویل گرفتن فضاهای مذکور و برنامه ریزی برای ساماندهی در سال ۹۸ انجام می شود.
وی در ادامه درباره ثبت جهانی قلعه فلک الافلاک گفت: هر زمان محوطه و بستر قلعه ساماندهی شد، آن‌هم به گونه‌ای که سازه های موجود برداشته شود ضمن اینکه بررسی دقیق‌تری از جهت باستان شناسی و سایر رشته‌ها انجام گیرد و نقشه برداری‌ها دقیق‌تر شود در آن صورت می‌توانیم برای تهیه پرونده نامزدی ثبت جهانی آن اقدام کنیم.
واگذاری کامل، به زودی
در اظهار نظری دیگر مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان لرستان، با اشاره به تلاش‌ها برای ثبت جهانی این اثر تاریخی تصریح کرد: بخشی از عرصه قلعه تاریخی فلک‌الافلاک در اختیار نیروهای نظامی بود که برای ثبت جهانی این اثر تاریخی باید این عرصه‌ها آزاد می‌شد که روند آزادسازی آن در حال انجام است.
امین قاسمی افزود: سال ۹۶، نشستی درخصوص واگذاری عرصه قلعه تاریخی فلک‌الافلاک به اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی با حضور استاندار لرستان و فرماندهان ارتش و سپاه پاسداران استان، برگزار شد که در این نشست تصمیم نهایی درخصوص واگذاری عرصه‌های در اختیار نیروهای نظامی اتخاذ و مقرر شد سپاه پاسداران و ارتش برای واگذاری با این اداره‌کل همکاری کنند.
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی لرستان گفت: نیروهای ارتش عرصه و املاکی را که در اختیار آن‌ها بود تخلیه کرده‌اند و از اوایل سال ۹۷، روند مرمت و ساماندهی املاک و بناهایی که تا پیش از این در اختیار ارتش بود، آغاز شد. درحال حاضر روند واگذاری زمین‌های در اختیار سپاه نیز آغاز شده و مراحل اداری خود را طی می‌کند و به‌زودی این عرصه نیز در اختیار اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی لرستان قرار می‌گیرد.
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی لرستان با بیان اینکه بعد از واگذاری کامل زمین‌های در اختیار نیروهای نظامی، طرح مدیریت جامع برای این املاک و عرصه‌ها آغاز خواهد شد، تاکید کرد: بر اساس این طرح املاک و بناهای مورد نیاز مرمت و ساماندهی می‌شوند و ساختمان‌ها و بناهایی که فاقد ارزش ثبت و حفظ هستند و ممکن است در روند ثبت این قلعه تاریخی مشکلی ایجاد کنند، حذف می‌شوند و این عرصه‌ها به‌طور کامل ساماندهی خواهند شد.
قاسمی در ادامه خاطرنشان کرد: به‌صورت ویژه از سپاه و ارتش، وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی و نیز از استانداری لرستان برای کمک به آزادسازی زمین‌های اطراف قلعه تاریخی فلک‌الافلاک تشکر می‌کنیم؛ به‌طور حتم آزادسازی این زمین‌ها و ساماندهی آن‌ها به ثبت جهانی این اثر تاریخی ارزشمند کمک می‌کند.
انتظار موفقیت دیگری در یونسکو
پس از پرونده‌های موفقی که سال‌های اخیر در کارنامه ثبت جهانی "سازمان" میراث فرهنگی ثبت شده، قلعه فلک الافلاک می‌تواند اولین پرونده موفق در "وزارت" میراث فرهنگی ثبت شود. پس از آزادسازی حریم تازه اول راه تکمیل پرونده آغاز می‌شود و این خبر بسیار خوبی برای خرم‌آبادی‌ها است. اینکه مدیران میراث فرهنگی توانسته‌اند نیروهای نظامی را برای حفظ یادگار و پیشینه‌های تاریخی کشور مجاب به آزادسازی حریم اثر تاریخی کنند نیز نشان دهنده پیشرفت شگرفی در دیدگاه مسئولین است. دیدگاهی که پیش از این میراث فرهنگی را تنها جاذبه‌ای در اختیار گردشگری می‌دید که با آن می‌توانند درآمدزایی کنند.
ثبت جهانی جنگل‌های هیرکانی در باکو و در حالی که پیش‌تر این کشور آذربایجان بود که پرونده ثبت جنگل‌های چهار هزار ساله را به یونسکو برده بود، پیروزی بزرگی برای میراث فرهنگی ایران بود. آزادسازی حریم دژ شاهپور خواست، تکمیل پرونده و ثبت جهانی آن نیز موفقیت بزرگ دیگری خواهد بود.
نظر شما