آیا تعادل بازار سرمایه پایدار است؟!

با اینحال اخبار سیاسی تأثیرگذار بر اقتصاد و  بازار سرمایه، نشانه‌هایی از افزایش ریسک را به نمایش می‌گذارد که ممکن است مسیر آینده را از این تعادل دور کند. نمونه‌هایی از این اخبار را می‌توان در آغاز گام چهارم کاهش تعهدات برجامی ایران و تأیید آن توسط آژانس که با واکنشی همراه با نوعی تهدید از سوی اروپا همراه شد، مشاهده کرد. همزمان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دور جدیدی از ایراد اتهامات به ایران را شروع کرده است که می‌تواند با فضاسازی از سوی قدرت‌های غربی و رقبای منطقه‌ای همراه شود. نزدیکی به انتخابات مجلس شورای اسلامی و افزایش طعنه‌های مقامات مختلف کشور به یکدیگر نیز علائم تلاطم در فضای سیاسی داخلی کشور است که به نوبه خود می‌تواند آرامش بازار را تهدید کند.

با نزدیک شدن به آذرماه همزمان با بررسی گزارش های فروش آبان ماه شرکت‌ها، زمزمه‌های تهیه بودجه توسط دولت و ارائه آن به مجلس و محتوای آن از جمله موارد تأثیرگذار بر سودآوری شرکت‌های مختلف در سال آینده تلقی می‌شود که معمولا در محافل کارشناسی مورد بررسی قرار می‌گیرد. در بودجه پیش رو دولت هدف خود را استقلال هزینه‌های جاری از فروش نفت دانسته است که از لوازم آن افزایش درآمدهای مالیاتی شامل افزایش پایه‌های مالیاتی، کاهش معافیت‌ها و افزایش نرخ مالیات‌ها و افزایش نرخ تبدیل دلار به ریال در بودجه است، تاکنون در این خصوص حرف و حدیث‌های مختلفی شنیده شده است و بازار از  این منظر در فضای ناآگاهی و نااطمینانی به سر می‌برد. همچنین کاهش در هزینه‌های جاری و حمایتی از جمله کاهش تعداد یارانه بگیران، کاهش یارانه انرژی از جمله گران کردن قیمت حامل‌های انرژی به ویژه بنزین  نیز از جمله راهکارهای صرفه جویی در هزینه‌های جاری توسط دولت است. در هر صورت به نظر نمی‌رسد در شرایط فعلی بودجه سال آتی بتواند علامت مثبتی برای بازار ارسال کرده و انتظار می‌رود بودجه عمرانی دولت که می‌تواند رونق بخش صنایع مختلف باشد سال آینده نیز لاغر و نحیف شود.

در اخبار شرکت‌ها، این هفته رئیس اداره بازار سرمایه هلدینگ خلیج فارس در مصاحبه‌ای اعلام کرد با توجه به اینکه نهاد بین المللی کشتیرانی سال ۲۰۲۰ را برای ممنوعیت استفاده از نفت کوره به دلیل گوگرد بالایی که دارد تعیین کرده است، در آن تاریخ دیگر کشتی ها حق استفاده از این سوخت را ندارند، از این رو پتروشیمی نوری طرح شیرین سازی برش سنگین را از سال‌های قبل با هدف تولید گازوئیل با کیفیت، از سال‌های قبل در دستور کار قرار داده است که امیدواریم تا سال ۱۴۰۱ به بهره برداری برسد. برش سنگین دومین محصول پرفروش نوری است که در هفت ماهه امسال ۲۶۰۰ میلیارد تومان (۲۴ درصد) از درآمد این شرکت را تأمین کرده است. برنامه این شرکت برای جبران کاهش قیمت احتمالی فرآورده‌های با گوگرد بالا در فاصله زمانی پایان ۲۰۲۰  (دی ۹۹) نیز تا ۱۴۰۱ ارائه نشده است.

در سرمایه‌گذاری غدیر نیز گزارش‌ها از برنامه راه اندازی فاز اول شرکت آلومینیوم جنوب در آذرماه سال جاری حکایت دارد که ۵۱ درصد آن متعلق به "وغدیر" است. سرمایه‌گذاری انجام شده برای احداث این کارخانه تا پایان سال ۱۳۹۷ که پیشرفت آن ۷۷.۴۵ درصد بوده به ارزش دفتری برابر ۴۵ هزار میلیارد ریال است که از محل آورده سرمایه گذاران، فاینانس و همکاری کنسرسیومی متشکل از پنج بانک در اعطای اعتبارات، تأمین شده است. گزارش‌های خبری مبلغ سرمایه‌گذاری را بیش از یک میلیارد دلار اعلام می‌کند و حکایت از ارزش روز بالای این شرکت دارد که در صورت بهره برداری و سودآوری به تدریج می‌تواند در ارزش بازار غدیر تأثیرگذار باشد. فاز نخست این شرکت برای تولید ۳۰۰ هزار تنی طراحی شده که در مرحله اول ۱۰۰ هزار تن از آن وارد مدار تولید می شود و بر اساس برنامه اعلامی تا سال ۱۳۹۹ این فاز تکمیل می شود. ارزش بازار آلومینیوم ایران به عنوان بزرگترین تولید کننده فعلی آلومینیوم در ایران با تولید سالانه ۱۶۸ هزار تن برابر ۳۳۰۰ میلیارد تومان است که در شش ماهه سال جاری موفق به ارائه سود خالص ۷۱۵ ریال به ازای هر سهم شده است. انتظار می‌رود بهره برداری از آلومینیوم جنوب در سال‌های آینده تأثیر محسوسی بر سرمایه‌گذاری غدیر داشته باشد.

ملی صنایع مس، دیگر شرکت بزرگ بورسی است که در این هفته از زبان مدیرعامل، اخبار توسعه‌ای اعلام کرده است. مدیرعامل این شرکت ضمن اعلام اخباری درباره ذخایر اکتشاف شده توسط این شرکت، ذخایر معدن میدوک را یک میلیارد تن و معدن میدوک را ۵۰۰ میلیون تن اعلام کرد. با توجه به گذشت بیش از ۴۰ سال از بهره برداری معدن سرچشمه حجم ذخایر معادن مس تحت کنترل این شرکت و عیار آن از نگرانی‌های سهامداران "فملی" است که این اکتشافات اخبار مثبتی برای آینده شرکت محسوب می‌شود. مدیرعامل این شرکت در سخنان خود وعده راه اندازی دو کارخانه تولید کنسانتره به ظرفیت هر یک ۱۵۰ هزار تن در سال های ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ را داده است. تولید کنسانتره مس در سال ۱۳۹۷ بالغ بر ۱۱۸۰ هزار تن (شش ماه سال جاری ۵۹۰ هزار تن) بوده است که به این ترتیب راه اندازی دو کارخانه مورد اشاره می‌تواند تا ۲۵ درصد ظرفیت تولید این محصول میانی را افزایش دهد.

شرکت ۱۳۰۰ میلیارد تومانی آتیه داده پرداز نیز که در صنعت ارتباطات و اطلاعات و خدمات ارزش افزوده فعال است در اطلاعیه‌ای از  انعقاد تفاهم‌نامه با باشگاه فرهنگی ورزشی پرسپولیس خبر داده که در این تفاهم نامه مقرر شده است در آینده این شرکت اقدام به ایجاد بستر برای درآمدزایی از فعالیت‌های مرتبط با صنعت خود و به‌ویژه برای برقراری ارتباط بین باشگاه و هواداران کرده و از درآمد خالص حاصل شده به نسبت ۲۰ تا ۴۰ درصد با توجه به میزان درآمد بهره‌مند شود. با توجه به تعداد بالای هواداران پرسپولیس این تفاهم‌نامه می‌تواند علاوه بر اینکه درآمدزایی مناسبی برای "اپرداز" داشته باشد، در برندسازی و توسعه نام تجاری این شرکت نیز به کمک آن بیاید. نماد "اپرداز" روز شنبه پس از افزایش سرمایه ۳۳ درصدی و انتشار اطلاعیه مورد صحبت با رشد بیش از ۱۹ درصدی بازگشایی شد و در روزهای هفته نیز ۱۵ درصد رشد کرد. به این ترتیب اپرداز در پربازده‌های این هفته با ۳۷.۴ درصد رتبه سوم را به دست آورد. رتبه اول و دوم به بیمه حکمت صبا و سیمان فارس تعلق گرفت.

ذوب آهن، روز یکشنبه این هفته اعلام کرد که موفق شده است در شکایتی علیه صندوق بازنشستگی کارکنان فولاد، حکمی به ارزش بیش از ۶۲۸ میلیارد تومان (۱۰ تومان به ازای هر سهم) علیه این صندوق دریافت کند. اما در این هفته بازار از این خبر بی تفاوت رد شد.

اگر چه موفقیت در این پرونده تأثیر مستقیم درآمدی بر سهام ذوب آهن ندارد اما با توجه به اینکه یکی از مشکلات این شرکت در این سال ها کمبود نقدینگی بوده، دریافت چنین رقمی که چیزی حدود نیمی از تسهیلات مالی ذوب آهن است، می‌تواند موجب کاسته شدن بار این تسهیلات و یا تسریع در بهبود عملیات آن شود. ذوب آهن در شش ماهه سال جاری بالغ بر ۳۰۵ میلیارد تومان هزینه مالی شناسایی کرده است که به اندازه ۶۶ درصد از سود خالص آن شرکت در همین دوره است. از نکات قابل تأمل در خصوص سهام این شرکت، آن است که بازدهی این سهم نسبت به آبان ماه سال گذشته تنها هشت درصد بوده است. این درحالی است که شاخص کل در همین مدت ۶۷ درصد رشد داشته و شاخص صنعت فلزات اساسی نیز شاهد رشد ۵۸ درصدی بوده است. فروش این شرکت نیز در  هفت ماهه سال جاری نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۸۱ درصد از نظر مبلغ رشد داشته است و از نظر مقدار و تنوع فروش نیز در محصولاتی نظیر تیرآهن و ریل رشد خوبی داشته است.

رشد سود خالص شرکت در شش ماهه سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل ۹۸ درصد بوده است. رشد ۳۰۰ درصدی قیمت سهام این شرکت در بازه زمانی شش ماهه اردیبهشت ماه تا آبان 1397 را می توان عامل بی‌توجهی بازار به تحولات مثبت این شرکت دانست. با این حال روند مثبت تحولات مستمر در سهام ذوب آن را جزو گزینه‌های قابل بررسی برای سرمایه‌گذاری قرار می‌دهد.

قابل توجه است که این نوشته حاوی هیچ توصیه ای برای هرگونه تصمیم سرمایه گذاری شامل خرید و فروش نبوده و صرفا بیان رویدادهای مرتبط با بازار سرمایه و نظر شخصی نگارنده است بنابراین مسئولیت هرگونه تصمیم بر عهده سرمایه گذاران خواد بود.

** کارشناس ارشد مدیریت مالی، فعال و تحلیل گر بازار سرمایه و بورس