به گزارش خبرنگار ایمنا، دو دیدگاه کمی و کیفی در تعریف کلانشهرها مدنظر است، میزان جمعیت شاخص کمی تعیین کلانشهر و نوع فعالیتها و حوزه نفوذ شهر جزو شاخصهای کیفی است، مولفههای متفاوتی در سطح جهان برای تعیین یک شهر به عنوان کلانشهر مطرح است، به طور مثال سازمان ملل متحد شهرهای بالای هشت میلیون نفر را کلانشهر میداند در حالی که این شاخص از نظر بانک توسعه آسیا ۱۰ میلیون نفر و در برخی منابع ۲۰ میلیون نفر نیز ذکر شده است در ایران شهرهایی که جمعیتی بالای ۵۰۰ هزار نفر دارد به عنوان کلانشهر شناخته میشود.
بیشتر بخوانید: کلانشهر چیست؟
مولفههای متفاوتی از جمله وجود موسسات چند ملیتی، بازار بورس و بانکهای جهانی، مراکز تجارت جهانی، استادیومهای بزرگ، نمایشگاهها، ساختمانهای بزرگ موسیقی، مراکز مهم فرهنگی و گردشگری، هتلها و رستورانها، برگزاری مسابقات بزرگ ورزشی و میزبانی از کنفرانسهای مهم جهانی برای کلانشهرهای جهان ذکر شده است.
همه اینها شاخصههای کیفی تعریف کلانشهرهای جهان است، اما مولفههای جمعیتی چه در سطح جهان و چه در کشور ایران بیشتر از سایر مولفهها، مورد توجه است، بر طبق قانون مصوب مجلس شورای اسلامی ایران و بر اساس تعریف وزارت کشور، تسهیلاتی از جمله مالیات بر ارزش افزوده به شهرهای بالای یک میلیون نفر تعلق میگیرد، بر این اساس شهر تهران، مشهد، اصفهان، کرج، شیراز، تبریز، قم، اهواز و کرمانشاه به عنوان کلانشهر شناخته میشود، اما با توجه به مصوبات شورای عالی شهرسازی و معماری ایران شهرهای بالای ۵۰۰ هزار نفر نیز از نظر قانونی کلانشهر هستند.
مطابق با تعریف شورای عالی شهرسازی و معماری مورخ ۸۸/۵/۱۹ و با توجه به آخرین سرشماری سال ۹۵، جمعیت شهر همدان بیشتر از ۵۰۰ هزار نفر است و بر این اساس همدان یک کلانشهر است، برمبنای تعریف مجموعه شهری نیز شهرهایی که جمعیت آنها بین ۵۰۰ هزار تا یک میلیون نفر است جزو مجموعههای شهری بزرگ هستند و کلانشهر همدان در این رده قرار میگیرد.
تهیه طرح مجموعه شهری برای کلانشهر همدان
علی حسن سرو امانالهی، کارشناس شهرسازی معاونت شهرسازی و معماری شهرداری کلانشهر همدان در این باره میگوید: مطابق مصوبه طرح مجموعه شهری، مورخ ۸۸/۵/۱۹ و به استناد تبصره دو ماده دو شورای عالی شهرسازی و معماری مصوب ۸۸/۱/۳۱، همدان به عنوان یک مجموعه شهری بزرگ تعریف شده و لازم است طرح مجموعه شهری برای آن تهیه شود تا این طرح پس از مراحل استانی به تصویب شورای عالی شهرسازی و معماری برسد.
وی میافزاید: طرح مجموعه شهری برای کلانشهر همدان تهیه شده و مهرماه سال جاری به تصویب شورای عالی شهرسازی و معماری ایران رسیده است.
کارشناس شهرسازی معاونت شهرسازی و معماری شهرداری کلانشهر همدان با اشاره به تعریف مجموعه شهری بر طبق مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری، خاطرنشان میکند: مجموعه شهری محدودهای جغرافیایی است که از یک شهر مرکزی، حداقل دو شهر پیرامونی و نواحی روستایی بین آنها تشکیل شده است، تمامی شهرهای پیرامونی با شهر مرکزی یکپارچگی اقتصادی، اجتماعی و خدماتی دارند و لازم است تحت مدیریت یکپارچه باشند.
وی تصریح میکند: طرح مجموعه شهری کلانشهر همدان مصوب شده و پس از ابلاغ شورای عالی شهرسازی و معماری اجرایی میشود، به جز کلانشهر همدان که به عنوان شهر مرکزی مطرح است شش شهر دیگر نیز در این مجموعه شهری قرار دارد که برای هرکدام از این شهرها نقشهایی تعریف شده است.
سرو امانالهی تاکید میکند: گردشگری، خدمات برتر و صنایعی با فناوریهای نوین و پیشرفته نقشهایی است که برای کلانشهر همدان در این طرح در نظر گرفته شده است، برای هریک از شهرهای این مجموعه شهری نیز نقشهای کلی و شاخصههای مختلفی تعریف شده است.
وی عنوان میکند: برای شهر «بهار» نقش کشاورزی، صنعتی، خدماتی، صنایع تبدیلی و تکمیلی، برای «لاله جین» نقش صنعتی و کشاورزی با تکیه بر خدمات مربوط به صنایع گردشگری و سفال، برای شهر «میانج» و «جونقان» کشاورزی و خدمات محلی و گردشگری، برای «صالح آباد» نقش کشاورزی، خدماتی، صنعتی و استقرار صنایع کوچک و برای شهر مهاجران کشاورزی، صنعتی و استقرار صنایع کوچک مدنظر قرار گرفته است.
سرو امان الهی میگوید: برای هریک از نقشهای تعریف شده شهرهای پیرامونی همدان، طرحهای موضعی و موضوعی و همچنین تسهیلاتی در نظرگرفته شده است.
وی با اشاره به سیاستگذاریهای مجموعه شهری، تاکید میکند: درست است که شهرهای بالای ۵۰۰ هزار نفر کلانشهر است، اما کلانشهرهایی که جمعیت آنها بالای یک میلیون نفر بوده تسهیلات بیشتری دریافت میکنند و هدف مجموعه شهری همدان نیز افزایش جمعیت به منظور استفاده از این تسهیلات است.
کارشناس شهرسازی معاونت شهرسازی و معماری شهرداری کلانشهر همدان با تاکید بر استقلال مجموعه شهری، ادامه میدهد: مهمترین هدف مجموعه شهری همدان این است که تمامی شهرهای این مجموعه استقلال مدیریتی داشته باشند و فعالیتهای موازی در این شهرها انجام نشود، مباحث مالی، جلوگیری از صرف هزینههای اضافی و اسکان جمعیت نیز از دیگر مباحث مطرح مجموعه شهری همدان است.
سرو امان الهی با اشاره به نقش استراتژیک و کلیدی کلانشهر همدان در غرب کشور، اظهار میکند: همدان محور ارتباطی شمال غرب و غرب کشور است، کریدور مهم ارتباطی راه آهن همدان -کرمانشاه از ناحیه میگذرد و شعاع عملکردی کلانشهر همدان استانهای پیرامون را در برمیگیرد.
همدان جزو کلانشهرهای کشور است
عباس صوفی شهردار همدان با بیان اینکه برمبنای مصوبه هیئت دولت، همدان جزو کلانشهرهای کشور است، میگوید: این شهر از شهرهای قدیمی دنیا است و قدمت و پیشینهای طولانی در حوزه مقررات شهرسازی دارد لذا اقدامات انجام شده در همدان باید مبتنی بر پیشینه شهرسازی این کلانشهر باشد و با رعایت قدمت تاریخی همدان انجام شود.
وی با اشاره به اقدامات انجام شده برای کلانشهر همدان، تصریح میکند: تهیه طرح جامع شهر همدان مبتنی بر دیدگاه کلانشهری، بازنگری در طرح تفصیلی شهر همدان مبتنی بر افق این شهر، آغاز طرح مطالعات قطار شهری همدان و واگذاری طرح حریم شهر به مشاور از جمله اقدامات انجام شده است.
شهردار همدان با بیان اینکه دولت و مجلس توجه بیشتری به کلانشهرها دارد، میافزاید: شهرهای بزرگ کشور از جمله همدان نیازمند توجه بیشتر در همه حوزهها است، شهرداری اقداماتی در خصوص اولویتهای این شهر انجام داده است، اما انتظار این است که دولت و مجلس نیز توجه بیشتری نسبت کلانشهر همدان داشته باشند.
صوفی تاکید میکند: همدان شهری صنعتی نیست و بیشتر درآمد این شهر از راه گردشگری تامین میشود بنابراین نیاز است توجه بیشتری به حوزه درآمدهای پایدار این شهر شود تا رسیدگی به اولویتهای مدیریت شهری این کلانشهر ازجمله حمل و نقل عمومی و تعیین حریم شهر همدان به آسانی محقق شود.
نظر شما