کاهش نرخ سکه و ارز؛ سیاست‌گذاری دولت یا فروکشی تب مردم؟!

به گزارش خبرنگار ایمنا، کاهش محسوس قیمت هر گرم طلای ۱۸ عیار، ورود دلار به کانال ۱۱۰۰۰ تومان و کاهش تقریبا چشمگیر نرخ سکه امامی و بهار آزادی از جمله رویدادهای قابل توجه و اخیر بازار طلا و ارز بود اما بسیاری از کارشناسان معتقد هستند نمی توان به این کاهش ارزش‌ها در بازار امیدوار بود زیرا قیمت‌ها هنوز به جایگاه واقعی خود نرسیده اند.

تا پیش از دو هفته اخیر، قیمت سکه، طلا و ارز موج‌های افزایشی و کاهشی نامحسوسی داشت و با وجود اینکه قیمت‌ها از یک کانال به کانال دیگر می رفت اما به جایگاه قبلی خود باز می‌گشت و از شوک‌های هیجانی سال گذشته و اواسط بهار سال جاری خبری نبود.

با این حال برخی کارشناسان دیگر نیز بر این باورند که خروج سرمایه‌های مردمی و بی توجهی به قیمت دلار و سکه موجب تاثیر نگرفتن این بازار از تحولات سیاسی بین المللی مربوط به جمهوری اسلامی ایران شده و به نوعی بازار اقتصادی طلا و ارز، راه خود را از سیاست و سیاست زدگی جدا کرده است.

امید به بهبود شرایط فزونی یافته است

مسئولان دولتی با نگاهی متفاوت به بازار سکه، طلا و ارز اتفاقات اخیر را تحلیل می‌نند به طوری که رئیس‌کل بانک مرکزی چندی پیش در پیامی اینستاگرامی با اشاره به ایجاد روند ثبات تقریبا نسبی در بازار دلار و به تبع آن در سایر بازارهای کشور، نوشته بود: "ثبات بازار ارز قطعا به معنای توقف یا کاهش محسوس قیمت‌ها و رفع فشار اقتصادی بر طبقات درآمدی متوسط و پایین جامعه نیست و صرفا شکست فشار حداکثری آمریکا در نیل به اهدافش را نشان می‌دهد.

همتی همچنین خاطر نشان کرده بود که امید به بهبود شرایط با توجه به عزمی که در تولیدکنندگان و اخبار واصله از گوشه و کنار کشور در تلاش برای رونق تولید ملی می‌رسد، به شدت نسبت به شش ماه پیش فزونی یافته است."

قدرت نمایی بانک مرکزی با ایجاد ثبات در بازار

مصطفی ایمانی پور، کارشناس مسائل اقتصادی با اشاره به صحبت‌های اخیر مسئولان دستگاه‌های اقتصادی کشور، مبنی بر کنترل دولتی بازار ارز و طلا، به خبرنگار ایمنا می گوید: دولت و نهادهای مهم اقتصادی آن، همچون بانک مرکزی و وزارت امور اقتصادی و دارایی می کوشند تا ثبات نسبی اخیر بازار ارز و طلا را دستاورد خود معرفی کنند.

وی اضافه می کند: بانک مرکزی مدعی است که توانسته با کنترل دلالان و سفته بازانی که در بازه زمانی دو سال اخیر، بازار دلار و سکه را بی ثبات کرده بودند، در کنترل قیمت‌ها در بطن بازار موفق عمل کرده و ثبات نسبی را به قیمت این شاخص ها برگرداند؛ این ادعا تقریبا ادعای صحیحی است زیرا حضور عبدالناصر همتی در جایگاه ریاست بانک مرکزی و اقدامات چشمگیر و متعدد او در حوزه ارز به‌ویژه دلار، موجب پاک شدن جو روانی منفی و ابهامات بیمناک از این بازار شد.

ایمانی پور ادامه می دهد: ناتوانی دولت در کنترل صحیح و دقیق قیمت‌ها در بازار ارز و طلا در چند سال اخیر موجب ایجاد یک جو بدگمانی به دستگاه‌های اقتصادی دولتی شده اما مدیریت جدید بانک مرکزی با کنار گذاشتن سیاست تکراری و بدون نتیجه قیمت گذاری، توانست نرخ‌ها را در بازار سکه و دلار متعادل کند.

روند کاهشی نرخ طلای جهانی نیز موثر بود

وی خاطر نشان می کند: البته روند کاهشی نرخ طلای جهانی که از ابتدای ماه اکتبر نیز آغاز شده بود در این کنترل نقش قابل توجهی داشت و به یاری بانک مرکزی آمد. اکنون این بانک به عنوان مسئول اصلی عرضه سکه و ارز های شاخص همچون دلار باید به وظیفه خود در ثابت نگه داشتن روند کاهشی بازار عمل کند و حباب قیمت سکه به صورت جدی کاهش دهد.

ایمانی پور تصریح می کند: اکنون تیم مدیریت بانک مرکزی می تواند با ثابت کردن روند کاهشی نرخ سکه و دلار در بازار، قدرت خود در کنترل این بازار را برای کسانی که معتقدند کاهش‌های ارزشی اخیر ناشی از فعالیت بانک مرکزی نبوده، ثابت کند.

فروکش کردن هیجانات دلاری بازار که از سال ۹۶ آغاز شده بود، از تب و تاب این روزهای بازار سکه و ارز نیز کاسته است؛ تعداد مشتریان دلالان و دلار فروشانی که در برخی از میدان‌های اصلی شهر کاسبی می کردند نیز به شدت کاهش یافته و رونق را از بازار پر رمز و راز آنها گرفته است.

ثبات نرخ سکه و ارز در بازار روزهای جاری در حالی صورت گرفته که در تابستان و پائیز سال گذشته، پخش شایعات با موضوعات مختلف موج‌های عظیمی در این بازار ایجاد می‌کرد و هر شایعه می توانست، بازار سکه و ارز را برای چند هفته به هم بریزد. در حقیقت تلاطم و جنب و جوش بازار در روزهای تابستان سال گذشته آن چنان فزونی یافته بود که بسیاری از غیر متخصصان و مردم عادی را هم به بازار سکه و دلار کشانده و سفته باز کرده بود.

کسی سراغ قیمت دلار را نمی گیرد

یک دلال ارز که در بازار دلار فروشان خیابان سپه اصفهان فعالیت می کند، درباره وضعیت این روزهای بازار به خبرنگار ایمنا می گوید: مردم از بازار سکه و دلار رفته اند؛ دیگر کسی سراغ قیمت دلار را نمی گیرد و خرید و فروش ها در بازار تنها میان دلالان قدیمی صورت می گیرد. وفاداری این دسته از دلالان به بازار ارز، ناشی از منفعتی است که در دو سال اخیر کسب کرده اند.

وی ادامه می دهد: صرافی ها هم از این فرصت استفاده کرده اند و با مستقر کردن عوامل خود در گوشه و کنار خیابان به کاسبی می پردازند؛ البته تعدادی از دلار فروشان کنونی بازار نیز از زمان نوسانات نرخ ارز در سال‌های گذشته فعالیت خود را آغاز کرده اند و اکنون که شاهد وضعیت نامناسب بازار هستند، قصد دارند سراغ شغل سابق خود بروند.

کاهش ۸۰ درصدی تاثیرپذیری نرخ دلار از جو روانی کشور

مهدی ابوطالبی، پژوهشگر بازار های اقتصادی، معتقد است، دلالان و دلار فروشان بزرگ و خبره بازار نیز از کسب منفعت و سود چشمگیر در وضعیت کنونی نا امید شده اند و سعی می کنند با سرمایه گذاری در بسترهای جدید اقتصادی، به کسب منفعت بپردازند؛ یکی از این بسترهای جدید تاسیس فروشگاه‌های زنجیره ای فست فود در تهران است که این روزها به کسب و کاری لوکس و بسیار پر منفعت تبدیل شده است.

وی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا اظهار می کند: بازار ارز به صورت کامل به ثبات رسیده و به نظر نمی رسد قیمت دلار از آنچه امروز معامله می شود، فراتر برود؛ البته این پیش بینی دقیق نیست زیرا تاثیر سیاست های جدید و اعمال تحریم های تازه از سوی ایالات متحده آمریکا بر نرخ دلار این کشور، غیر قابل انکار است و می تواند دلار را تا مرز ۱۲ هزارتومان، بالا ببرد. البته رمق افزایشی دلار کاهش چشمگیری را تجربه کرده و بر اساس نتایج تحقیقات یک موسسه معتبر، میزان تاثیر پذیری نرخ دلار از جو روانی حاکم بر کشور، ۸۰ درصد کاهش پیدا کرده است.

روند کاهشی بازار ارز و سکه دستاورد دولتمردان نیست

ابوطالبی اضافه می کند: افت قیمتی دلار در هفته های اخیر، بی سابقه بوده اما دولت هیچ سهمی از این افت ارزش نداشته است؛ اینکه برخی از تحلیلگران روند کاهشی بازار ارز و سکه را دستاورد اقتصادی دولت می خوانند، اشتباه است. دولت نه تنها با بی توجهی به بازار ارز موجب ایجاد هرج و مرج در آن شد، بلکه با تامین نکردن به موقع ارز مورد نیاز کالاهای اساسی به روند افزایشی نرخ ارز جانی دوباره داد.

وی ادامه می دهد: علت اصلی کاهش نرخ دلار در هفته‌های اخیر کاهش تدریجی تقاضا برای خرید این اسکناس است. در حقیقت مردم دیگر سرمایه‌های خود را به بازار دلار نمی آورند و همین امر موجب کاهش تقاضا برای خرید دلار از سوی مردم شده و به تبع آن قیمت دلار نیز تا حد زیادی کاهش پیدا کرده است.

به گزارش خبرنگار ایمنا، گمانه زنی ها از نقش دولت در ایجاد روند کاهشی در بازار سکه و ارز در حالی صورت می گیرد که رئیس کل بانک مرکزی، تشکیل بازار متشکل ارزی را راه حل اصلی کنترل قیمت دلار در بازار خوانده بود و به رغم تاکید مسئولان نهادهای اقتصادی کشور بر تشکیل این بازار، تاکنون خبری از راه اندازی و پیگیری وضعیت این بازار اعلام نشده است.

گزارش از: سپهر زارع- خبرنگار ایمنا