احسان کاظمی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، اظهار کرد: تربیت کودک و نوجوان برای ورود به زندگی اجتماعی که اصطلاحاً تربیت اجتماعی نامیده می‌شود یکی از مهمترین وظایف خانواده و نهادهای آموزشی به ویژه مدرسه است.
وی با بیان اینکه پرورش ابعاد اجتماعی کودکان و نوجوانان باعث عملکرد بهتر ذهنی، عاطفی، و روانی آنها می‌شود، افزود: علاوه بر آن باعث توسعه مهارت‌های زندگی در جامعه و آمادگی مواجهه با چالش‌های زندگی خواهد شد از این رو لازم است تا کودکان و نوجوانان با وظایف و حقوق اجتماعی خود بیشتر آشنا شده و قادر به یادگیری ایفای نقش‌های اجتماعی خود در آینده باشند.
این روانشناس و مدرس شهروندی با تاکید بر اینکه آموزش مهارت‌های شهروندی از شاخه‌های مهم تربیت اجتماعی است، تصریح کرد: مهارت های شهروندی، آن دسته از مهارت‌هایی است که هر شهروند باید برای داشتن زندگی بهتر در بافت شهری بیاموزد و در زندگی اجتماعی خود بکار بندد که آموزش این مهارت‌ها در کشورهای توسعه یافته سال‌هاست که آغاز شده است و برنامه‌ریزی بسیاری برای آن انجام داده‌اند.
وی با تاکید بر اینکه آموزش این مهارت‌ها نه تنها کیفیت زندگی شهروندان را افزایش می‌دهد از بروز آسیب‌های اجتماعی نیز جلوگیری می‌کند، اظهار کرد: بی تردید این آموزش‌ها برای جوامع امروزی ضروری است چرا که از سطح آسیب‌هایی مانند وندالیسم یا تخریب اموال عمومی، آسیب به محیط زیست، و مشکلات بین فردی میان شهروندان خواهد کاست.
مدارس محل مناسبی برای آموزش سواد شهروندی است
کاظمی بهترین زمان برای آموزش این مهارت‌های ارزشمند را سنین کودکی دانست و خاطرنشان کرد: کودکان با توجه به سرعت بالای یادگیری و برخورداری از حمایت‌های خانواده بهتر می‌توانند این مهارت‌ها را بیاموزند همچنین ورود کودکان به مدرسه به عنوان نخستین گام برای تجربۀ یک جامعۀ کوچک و مواجهه با قوانین اجتماعی است فرصت مناسبی برای آموزش سواد شهروندی است.
وی با تاکید بر اینکه سواد شهروندی شامل مفاهیم کلیدی زندگی شهری و مهارت‌های پایه برای بکار بردن این آموزه‌هاست، گفت: بسیاری فعالیت‌های فوق برنامه مدرسه و حتی خودِ کلاس درس می‌تواند سرشار از موقعیت‌های برخورد با این مفاهیم و مهارت‌ها باشد که معلم با هوشمندی می‌تواند از این فرصت‌ها استفاده کند.
این مدرس و مولف کتاب شهروندی کودکان با بیان اینکه در بسیاری کشورها، نظام آموزش و پرورش کودکان را برای زندگی در جامعه شهری و جهانی آماده می‌کند، اظهار کرد: این کشورها با تدوین و تولید کتاب‌های آموزشی همچنین آموزش معلمان و ایجاد زمینه‌های مناسب در مدرسه برای توسعۀ فرهنگ شهروندی گام‌های موثری برداشته‌اند.
وی با تاکید بر اینکه در سال‌های اخیر در جامعه ما نیز این ضرورت در مسئولان آموزش و پرورش و مدیریت شهری به خوبی احساس شده است، تصریح کرد: اخیراً شاهد همکاری‌های خوبی در این زمینه هستیم به عنوان مثال کتاب کار آموزش شهروندی با عنوان "کلاس شهر" که برای معلمان کلاس اول ابتدایی در شهر اصفهان تهیه و تدوین شده است.
تدریس فرهنگ شهروندی در مدارس گامی مهم و ارزشمند است
کاظمی با اشاره به اهمیت تاثیر این قبیل کتاب‌ها در افزایش مهارت‌های شهروندی کودکان گفت: این کتاب دارای ۱۵ فصل به همراه فعالیت‌های کلاسی و فعالیت‌های در خانه و کاربرگ‌های متعدد باعث یادگیری مهارت‌های شهروندی در خانه و مدرسه می‌شود.
وی در خصوص مهارت‌هایی که کتاب شهروندی کودکان می‌آموزد، اظهار کرد: مواردی چون استفاده از حمل ونقل عمومی، حفظ محیط زیست، آشنایی با بازیافت و اهمیت آن، نقش فضای سبز در سالم نگه داشتن هوای شهر، حفظ ایمنی، اخلاق شهروندی، مشارکت در امور شهر، احساس تعلق به شهر خود، مسئولیت‌پذیری در شهر، مراقبت از اموال عمومی، رعایت قوانین شهری، ارتباط موثر با دیگران، احترام به شهروندان و مهارت‌های دوستیابی در فضای اجتماعی شهر برای کودکان مطرح شده است.
این روانشناس تالیف و تدریس این کتاب در مدارس را گام مهمی در جهت توسعه فرهنگ شهروندی در مدرسه و جامعه دانست و خاطرنشان کرد: در آموزش فرهنگ شهروندی باید ارزش‌های فرهنگ دینی و ملی خود را اساس کار قرار داد چرا که زیر بنای آموزش شهروندی آموزش هویت دینی و ملی به کودکان است تا بدانند متعلق به چه فرهنگ و دینی هستند تا در دنیای پرهیاهوی امروز بتوانند حافظ و مروج فرهنگ ایرانی اسلامی خود باشند.
وی با اشاره به اینکه فرهنگ شهروندی در برگیرندۀ تمام جنبه‌های زندگی اجتماعی است، اظهار کرد: آموزش شهروندی و توسعۀ فرهنگ شهروندی به عنوان یک وظیفۀ همگانی باید مورد توجه باشد و رسانه‌ها، والدین، مدارس، دانشگاه ها، مساجد و همه سازمان‌های فرهنگی، آموزشی و اجتماعی با درک اهمیت آن، به توسعۀ سواد شهروندی جامعه کمک کنند.
نظر شما