به گزارش خبرنگار ایمنا، در گذشته خانوادهها بیشتر از لقمههای نان و پنیر و گردو یا میوههای فصل برای میان وعده و تغذیه دانشآموزان خود استفاده میکردند اما سالهاست که خانوادهها با اذعان به دلایل بسیاری مانند مشغله، گرانی مواد سالم و مفید، بیعلاقگی کودکان به مصرف این مواد، تغییر ذائقه و علاقمندی بیش از حد آنها به تنقلات امروزی، این مسئولیت مهم را بر عهده بوفه مدارس گذاشتهاند و خود چندان تلاشی برای تهیه میان وعده برای دانشآموزشان ندارند، در برخی موارد هم دیده شده بوفههای مدارس تنها به موضوع فروش توجه میکنند و اقلام عرضه شده در آنها نه تنها ارزش غذایی چندانی ندارد که حتی برای سلامت کودکان مضر است و اصلاح این بیتوجهی نیازمند همکاری خانواده و مدارس است.
به مواد عرضه شده در بوفههای مدارس توجهی نمیشود
سمیرا الماسی مادر یک دانشآموز اصفهانی در خصوص نارضایتی خود از بوفه مدارس گفت: بوفههای مدارس چندان توجهی به سلامت و ارزش غذایی محصولات عرضه شده ندارند و از هر نوع ماده غذایی بیارزش برای فروش استفاده میکنند.
وی با تاکید بر اینکه باید نظارت بیشتری بر بوفههای مدارس باشد، افزود: بچهها به حرف گروه همسالان خود بیشتر از گفتههای والدین خود توجه میکنند. وقتی مدرسه هر نوع ماده غذایی را وارد بوفه خود کند یک امر طبیعی است که بچهها هم خرید میکنند و هر بچهای هم که نخواهد از این مواد استفاده کند با نگاه به دوستانش ترغیب به استفاده میشود.
این مادر دانشآموز با اشاره به اینکه برخی مدیران مدارس توجهی به بوفه مدرسه ندارند، گفت: آنها با این بهانه که مشغله کاری بسیاری دارند توجهی به این موضوع ندارند و خدمتگزار مدرسه هم به دلیل بیاطلاعی، از هر موادی برای فروش استفاده میکند.
وی در انتقاد از والدین اظهار کرد: من برای بچه خودم از میوهها یا لقمهها استفاده میکنم و مبلغی پول توجیبی هم برای فرزندم میگذارم اما میوه یا لقمه هر روز با این دلیل که بچههای دیگر از مواد بوفه خرید کردند به خانه برگردانده میشود.
این مادر دانشآموز تصریح کرد: بهتر است والدین توجه بیشتری به تغذیه کودکان خود داشته باشند چرا که این کمبود ویتامینها یا مصرف مواد مضر در سلامتی کودکان تاثیر منفی بالایی دارد.
عرضه ۱۸ ماده غذایی ناسالم در بوفههای مدارس ممنوع است
حسین عباسیان رئیس اداره سلامت و تندرستی آموزش و پرورش استان اصفهان در گفتوگو با خبرنگار ایمنا، در خصوص نظارت بر بوفههای مدارس، اظهار کرد: بر اساس دستورالعمل آموزش و پرورش، نظارت بر پنج هزار بوفه مدرسه در استان اصفهان بر عهده اداره سلامت است اما توزیع اجناس در مدارس بر عهده سازمان دانشآموزی است که به بوفههای مدارس پروانه کار هم میدهد.
وی با اشاره به اینکه توزیع ۱۸ قلم مواد خوراکی در مدارس ممنوع است، افزود: انواع یخمک، نوشابه گازدار و ماءالشعیر، دوغ گازدار، آدامسهای قندی، سوسیس، کالباس و همه فرآوردههای حاوی سوسیس و کالباس، انواع همبرگر دستی بدون بستهبندی و فاقد مجوز بهداشتی، سالاد الویه، لواشک، آلوچههای فاقد شرایط بهداشتی، آبنباتهایی که به سطح دندان بچسبد، آبمیوههای قندی، فلافل و سمبوسه، اشترودل، پاستیل، بستنی یخی، خیارشور و انواع سسها، انواع دونات و پیراشکی، فرآوردههای غلات حجیم شده، انواع چیپسها و ذرت غیرمجاز اعلام شده است.
رئیس اداره سلامت و تندرستی آموزش و پرورش استان اصفهان با بیان اینکه سال گذشته ۱۳ درصد بوفههای مدارس استان مورد بازرسی این اداره قرار گرفت، افزود: امسال قرار است ۱۴ درصد مدارس به طور حضوری بازرسی شود همچنین همه بازدیدها با همکاری قسمت بهداشت محیط مرکز بهداشت استان صورت میگیرد و در فرمی فهرست مواد قابل عرضه در بوفهها را به اطلاع مدارس رساندهایم.
وی با تاکید بر لزوم آگاهی مدیران در خصوص مواد عرضه شده در بوفههای مدارس، اظهار کرد: لیست اقلام مجاز و غیرمجاز برای همه مدیران مدارس ارسال شده است و مدیر موظف است این بخشنامه را در معرض دید قرار دهد. در این لیست فرآوردههای گوشتی و غلات حجیم شده، انواع چیپس و ذرت ممنوع است.
عباسیان با اشاره به اینکه بوفه مدارس، سه درجهبندی شده است، تصریح کرد: اگر بوفهای بخواهد پخت و پز داشته باشد باید امکانات لازم را داشته باشد و بوفهای که در آن مبادرت به عرضه مواد فاسدشدنی مانند شیر یا آبمیوه شود باید یخچال داشته باشد و بوفههایی که امکانات ندارند تنها باید از مواد فاسدنشدنی بسته بندی شده برای فروش استفاده کنند.
وی با تاکید بر اینکه وجود مواد فاسدشدنی، تاریخ گذشته و غیراستاندارد باعث پلمب بوفه میشود، اظهار کرد: همه این اقدامات با کمک مرکز بهداشت استان انجام میشود همچنین پروانه فعالیت بوفهها را سازمان دانشآموزی بعد از بازدید از امکانات بوفه و درجهبندی آنها میدهد.
والدین به فرهنگسازی تغذیه سالم در مدارس کمک کنند
رئیس اداره سلامت و تندرستی آموزش و پرورش استان اصفهان در خصوص میزان رعایت عرضه نکردن مواد غذایی ممنوع در بوفه مدارس، خاطرنشان کرد: اکثر بوفههای مدارس استان این موضوع را رعایت میکنند و سال گذشته با مشاهده برخی موارد تخلف بوفههای متخلف پلمب شدند و اگر والدین هم شکایت خود را به اداره سلامت آموزش و پرورش برسانند قطعا پیگیری خواهد شد.
وی گفت: خانوادههای دانشآموزان میتوانند موارد تخلف بوفهها را با شماره ۳۲۲۰۱۰۱۴، داخلیهای ۱۸، ۱۹ و ۲۲ اداره سلامت آموزش و پرورش به صورت مستند با نام مدرسه و ناحیه اعلام کنند تا در اسرع وقت رسیدگی شود.
عباسیان با تاکید بر اینکه ذائقه کودکان به سمت تنقلات ناسالم رفته است، اظهار کرد: در برخی موارد خدمتگزار مدرسه با این تصور که این مواد در همه جا فروش میرود این مواد ناسالم را در بوفه مدارس عرضه میکند که از نظر ما این کار اشتباه است چرا که برای ما مهم نیست که بسیاری از اقلام در بیرون مدرسه وجود دارد بلکه ورود این موادغذایی به مدارس به دلیل اهمیت سلامت دانشآموزان ممنوع است.
وی در توصیه به والدین گفت: خانوادهها در کنترل رعایت موضوعات بهداشتی و تغذیهای به ما کمک کنند همچنین بهتر است والدین به صبحانه کودکان اهمیت دهند و برای تغذیه میان وعده دانشآموزان از خوراکیهای سالم مانند انواع لقمهها، میوهها و مغزها استفاده کنند چرا که سلامت بچهها بسیار مهم است و این موضوعات را باید در مدارس فرهنگسازی کرد.
صرف صبحانه برای دانشآموزان ضروری است
محمدحسن انتظاری متخصص تغذیه و مدیر گروه تغذیه دانشگاه علومپزشکی اصفهان در گفتوگو با خبرنگار ایمنا، در خصوص اهمیت تغذیه کودکان، گفت: تمام دانشآموزان از ابتدایی تا متوسطه همگی در سنین رشد هستند و نیاز مواد غذایی آنها هم از نظر کمیت هم از نظر کیفیت بیش از سایر گروههای سنی است.
وی با اشاره به تاثیرات مصرف غذای مناسب در این سنین هم بر رشد هم بر هوش کودکان و نوجوانان، افزود: استفاده نکردن غذای مناسب چه از لحاظ کمی چه از لحاظ کیفی در تهدید سلامت این کودکان و ابتلا به بیماریها تاثیر خواهد داشت به همین دلیل والدین باید برای کودکان و نوجوانان از غذاها یا تنقلات بیارزش اقدامات لازم را انجام دهند.
مدیر گروه تغذیه دانشگاه علومپزشکی اصفهان با تاکید بر اهمیت صرف صبحانه دانشآموزان در منزل، تصریح کرد: علاوه بر صبحانهای که کودک در منزل صرف میکند حتما باید یک لقمه یا ساندویچ کوچک از موادغذایی با ارزش به همراه کودکان باشد تا در مدرسه از آن استفاده کنند.
وی با انتقاد از بیتوجهی خانوادهها به صرف صبحانه دانشآموزان، اظهار کرد: زمانی که وعده صبحانه حذف شود به طور اتوماتیک بدن اعلام قحطی میکند و اشتهای افراد و کودکان را به هر غذایی چه باارزش چه بیارزش زیاد میکند و در واقع افراد با نخوردن صبحانه دچار یک اشتهای هجومی میشوند.
انتظاری با اشاره به لزوم مصرف صبحانه حاوی هر نوع مواد غذایی پروتئینی یا لبنی گفت: صبحانه میتواند از آش، حلیم، تخم مرغ، لبنیات یا هر ماده غذایی سالم باشد و بچهها هر کدام از این مواد را که علاقمند بودند حتما استفاده کنند و والدین حتما برای دانشآموزانی که ساعات بیشتری در مدارس هستند لقمه، میان وعده و میوهها را در نظر بگیرند.
والدین مصرف میوهها را برای دانشآموزان آسان کنند
وی با بیان اینکه والدین میوهها را به شکلی برای میان وعده مدرسه بگذارند که به راحتی قابل مصرف باشد، افزود: در برخی موارد والدین یک سیب درشت را برای کودک میگذارند که خوردن آن برای کودک سخت است بهتر است انواع میوههای فصل را طوری بگذارند که کودک به راحتی آن را بخورد.
این متخصص تغذیه و رژیم درمانی با بیان اینکه میوههای خشک اگرچه ارزش غذایی کمتری دارند اما از تنقلات بیارزش بهترند، گفت: والدین سعی کنند از هر نوع موادی که کودکان دوست دارند استفاده کنند علاوه بر میوه استفاده از مغزها حتی به میزان کم هم میتواند ویتامینهای لازم را به بدن دانشآموزان برساند.
وی با اشاره به لزوم توجه والدین به استفاده از مواد فاسد نشدنی در تغذیه دانشآموزان، افزود: مدیران مدارس باید حتما به تنقلاتی که بوفههای مدارس برای فروش استفاده میکنند توجه کنند تا از مواد بیارزشی چون بستنیهای یخی، آدامس و شکلات و نوشابههای قندی، گازدار یا لواشک و آلوچههای غیراستاندارد استفاده نکنند.
مصرف موادغذایی ناسالم در ابتلا به بیماریها در آینده تاثیرگذار است
این استاد دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در خصوص مصرف سوسیس و کالباس تصریح کرد: اگر این مواد در منزل تهیه شود قطعا با وجود گوشت و ادویه جات سالم نه تنها عیبی ندارد، حتی مفید است و تمام مواد لازم را به بدن افراد میرساند، اما انواع بازاری آنها معمولا علاوه بر اینکه ارزش غذایی لازم را ندارند برای کودکان مضر است.
وی با تاکید بر لزوم استفاده از غذای سالم برای دانشآموزان، اظهار کرد: هر نوع کمبودی که دانشآموزان یا افراد در کودکی داشته باشند در آینده تاثیرگذار است، مانند ساختمانی که در زمان ساخت از مصالح خوبی برای آن استفاده نشده باشد در مورد انسان هم بعد از ۲۰ سالگی بدن دیگر تغییر نخواهد کرد و صفحات رشد بدن و مغز کامل شده است و حتی بروز سرطانها یا بیماریهای قلبی به تغذیه زمان کودکی و نوجوانی بستگی دارد.
انتظاری با تاکید بر این که استفاده از مواد رنگی و ادویهای کودکان را مستعد بیماریهایی همچون آلرژی در بزرگسالی میکند، افزود: بسیاری از غذاهایی که با رنگهای مصنوعی تهیه میشود اثرات مخربی در سلامتی و ایجاد بیماریهای آلرژیک یا سرطانها در آینده افراد دارند و به جای مصرف این مواد بهتر است از میوههای رنگی استفاده کرد.
وی با بیان اینکه میوههای هر فصلی ارزش غذایی لازم را به کودکان میرساند، گفت: خوردن برخی میوهها برای کودکان و حتی برای نوجوانان سخت بوده و بهتر است والدین میوهها را پوست گرفته و تکه تکه کنند تا کودکان علاقمند به مصرف شوند چرا که از خوردن میوههایی چون سیب یا کیوی که سختتر است کمتر استقبال میکنند.
این متخصص تغذیه در خصوص تفاوت میزان دریافت کالری در دختران و پسران، اظهار کرد: اوج رشد دختران در ۱۲ تا ۱۳ سالگی رخ میدهد در صورتی که اوج رشد پسران ۱۴ تا ۱۵ سالگی است و هرچه سرعت رشد بیشتر باشد موادغذایی بیشتری مورد نیاز است اما چه دختر یا پسر نیازمند استفاده از مواد آهندار مانند گوشت یا تخممرغ، لبنیات، میوهها و سبزیجات و نان، غلات یا برنج و حبوبات است.
گزارش از: شهین اصلانی - خبرنگار سرویس جامعه ایمنا
نظر شما