به گزارش خبرنگار ایمنا، با تصویب قانون جدید آزادی زندانیان مهریه زنانی که مطالبه مهریه داشتند اذعان می‌کنند دیگر دست‌شان به جایی بند نیست و عملا کاری از آنها در مورد مطالبه مهریه ساخته نیست! حال آنکه برخی کارشناسان این ادعا را ناشی از عدم اطلاع آنها از قوانین جدید می‌دانند.
در خصوص مهمترین سوالات زنان در خصوص نحوه مطالبه مهریه از طرف زوجه و قوانین جدید در صورت عدم پرداخت مهریه توسط زوج گفت‌وگویی با محمدرضا انصاف‌داران، رئیس هیئت مدیره مرکز وکلای قوه قضاییه استان اصفهان داشته‌ایم که در زیر می‌خوانید:
در خصوص انواع مهریه و حد مشخص آن توضیح دهید؟
صداق و مهریه به چهار دسته مهرالمسمی، مهرالمثل، مهرالمتعه و مهرالسنه تقسیم می‌شود، بیشتر سوالات مطرح شده مربوط به مهرالمسمی است، مهرالمسمی مهریه‌ای است که با توافق طرفین در زمان انعقاد عقد نکاح معین یا پس از عقد به تراضی زوجین تعیین می‌شود شرایط این نوع مهر مالیت داشتن و قابل تملک و معلوم بودن آن است.
تاکید اسلام در مورد مهریه چیست؟
در شرع مقدس اسلام توصیه به مهریه‌های متعارف و کم شده دارد چنانچه پیامبر اکرم (ص) فرموده‌اند: "افضل النساء امتی اصبحهن الوجها واقلهن مهرا" بهترین زنان امت من زیباترین و کم مهریه‌ترین آنهاست و امیرالمومنین علی (ع) می‌فرمایند: در مهریه زنان غلبه کنید و برای زنان نحوه سنگین قرار ندهید که ادامه عداوت می‌کند. همچنین از امام باقر(ع) نقل شده که زنان با برکت زنانی هستند که مهر آنها کم باشد اما باید توجه داشت در شرع و قانون ما حد نصابی برای مهریه تعیین نشده و تعیین مهر از نظر کمیت، کیفیت و نحوه تادیه بستگی به توافق طرفین دارد، هر چند اصل بر این است که مهریه عندالمطالبه است اما طرفین می‌توانند برخلاف آن توافق کنند.
شرایط توافق بر سر مهریه چگونه است؟
معنای مهر موجل این است که زمانی برای تادیه تمام یا قسمتی از مهریه تعیین نمایند، به طور مثال یک سال بعد از زمان عقد، زوج متعهد به پرداخت مهریه باشد یا اینکه پرداخت آن را عندالاستطاعه قرار دهند یعنی شوهر هر زمانی که استطاعت و تمکن پرداخت مهریه را داشته باشد مکلف به تادیه مهریه است.
اگر مهرالمسمی توافق شده بین زوجین معتبر باشد تملیک مهر به زوجه ناشی از حکم قانون است و اگر مهریه عین معین باشد زوجه به مجرد عقد مالک آن می‌شود و چنانچه کلی مافی‌الذمه باشد زوجه طلبکار شوهر شده و می‌تواند عندالمطالبه و در صورت موجل یا عندالاستطاعه بودن در موعد مقرر یا در زمان تحقق شرط برای دریافت مهر به زوج رجوع نماید. باید توجه داشت اصل بر حال بودن مهریه است و خلاف آن نیاز به دلیل دارد بنابراین در استحقاق زوجه نسبت به کل مهریه هیچ‌گونه تردیدی نیست و مهریه از حقوق قانونی و شرعی زوجه است. در صورتی که مهرالمثل مالیت نداشته یا مجهول باشد یا در ضمن عقد نکاح دائم مهریه تعیین نشده یا عدم مهر شرط شده باشد و زوجین پس از نکاح و قبل از مواقعه به تعیین مهر تراضی نکرده باشند، پس از نزدیکی زن مستحق مهرالمثل است.
دلایل چاره‌اندیشی قوه قضاییه در خصوص مهریه در سال ۹۱ چه بود؟
تعیین صداق سنگین، صدور احکام محکومیت به پرداخت این مهریه‌ها، عدم امکان اثبات اعسار توسط برخی از زوج‌های معسر و متعاقب آن اعمال قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی موجب زندانی شدن تعداد زیادی از زوج‌ها شد و همه اینها باعث به تصویب رسیدن قانون حمایت خانواده توسط قوه قضاییه در اسفندماه سال ۱۳۹۱ شد که بر اساس ماده ۲۲ این قانون اگر مهریه در زمان وقوع عقد تا ۱۱۰ سکه تمام بهار آزادی یا معادل آن باشد مشمول قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی که همان حبس زوج است می‌شود و چنانچه مهریه بیش از این میزان باشد در خصوص مازاد آن فقط ملائت و استطاعت زوج ملاک پرداخت است و امکان جلب و حبس زوج وجود ندارد.
در مورد مازاد ۱۱۰ سکه وضعیت مطالبه چگونه است؟
مطابق ماده ۲۲ قانون حمایت خانواده در خصوص مهریه تا ۱۱۰ سکه تمام بهار آزادی یا معادل آن امکان تقاضای اجرای قانون محکومیت‌های مالی و حبس زوج وجود دارد اما مطابق رویه در صورت احراز استطاعت زوج و استنکاف وی از پرداخت مهریه امکان اجرای قانون محکومیت‌های مالی که تغییرات اساسی زیادی بعد از تصویب قانون حمایت خانواده داشته مقدور است اما در مورد مازاد بر آن حبس زوجه مقدور نیست اما زوجه می‌تواند در مورد مازاد آن با معرفی اموال زوج نسبت به توقیف و وصول مهریه اقدام نماید.
در خصوص تغییرات مطالبه مهریه که از سال قبل صورت گرفت توضیح دهید؟
افزایش قیمت طلا در سال گذشته و ازدیاد زندانیان ناشی از مهریه باعث شد ریاست قوه قضاییه بخشنامه‌ای به روسای کل دادگستری استان‌ها صادر کند تا دادگاه‌ها به صورت خارج از نوبت بدون تعیین وقت رسیدگی نسبت به درخواست تعدیل که از سوی زوج تقدیم می‌شود رسیدگی و مهلت تادیه سکه را متناسب با وضعیت محکوم‌علیه افزایش دهد تا بدین ترتیب از زندانی شدن آنها جلوگیری به عمل آید و به همین دلیل محاکم در صورت احراز عدم استطاعت محکوم‌علیه نسبت به تعدیل اقساط مهریه‌ها اقدام می‌کنند همچنین ریاست قوه قضاییه مقرر نموده‌اند هرکجا ثابت شود زوج توان پرداخت مهریه ندارد باید از زندان آزاد شود اما اگر زوج تمکن مالی برای پرداخت این وجه را داشته باشد و از آن امتناع ورزد بازداشت می‌شود.
تصمیم قانون‌گذار در مواردی که زوج خود را برخلاف واقع معسر معرفی و از پرداخت مهریه امتناع کند چیست؟
اگر زوج خود را برخلاف واقع اعلام اعسار کند و یا اموال خود را به قصد فرار از ادای دین به دیگری منتقل کند و یا زمانی که زوج در آینده اموالی بدست می‌آورد در نظر گرفته که زوجه می‌تواند از ضمانت اجرایی آنها استفاده کند که این ضمانت‌های اجرایی شامل موارد زیر است: مطابق ماده ۸ قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی محکوم‌علیه باید صورت کلیه اموال خود شامل تعداد یا مقدار و قیمت همه اموال منقول و غیرمنقول خود را به صورت مشروح تا زمان یکسال قبل از طرح دعوی اعسار ضمیمه دادخواست نماید چنانچه صورت کامل دارایی خود را به منظور فرار از اجرای حکم معرفی نکند و برخلاف واقع خود را معسر قلمداد کند به حبس تعزیری درجه هفت یعنی از ۹۱ روز تا شش ماه حبس محکوم خواهد شد همچنین اگر محکوم‌علیه اموال خود را به جهت فرار از ادای دین به دیگری منتقل کند امکان طرح شکایت کیفری معامله به قصد فرار از ادای دین به موجب قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی مصوب ۱۳۹۴ بر علیه او وجود دارد که مجازات آن حبس تعزیری یا جزای نقدی درجه شش یا جزای نقدی معادل نصف محکوم‌به یا به هر دو مجازات می‌شود و در صورتی که انتقال گیرنده با علم به موضوع اقدام کرده باشد، در حکم شریک جرم قابل تعقیب کیفری است همچنین در صورت صدور حکم اعسار و قطعیت آن نیز چنانچه محکوم‌علیه در آینده مستطیع شد و اموالی تحصیل کرد امکان استیفای محکوم به وجود دارد.
نظر شما