سردرگمی تازه‌واردان بورس در خرید یا فروش!

بازار سرمایه این هفته را سراسر به هیجان گذراند و تازه واردانی که سرد و گرم این بازار را نچشیده بودند میان صف‌های خرید و فروش سردرگم بودند.

در شرایطی که روز یکشنبه بعد از نزدیک به ۹هزار واحد رشد شاخص کل طی سه روز کاری، بازار می‌رفت تا شاهد اصلاح قیمت‌ها باشد سفر ناگهانی وزیر خارجه به فرانسه و مطرح شدن احتمال دیدارهایی بین مقامات ایران و آمریکا در هفته‌های آینده روز دوشنبه را تبدیل به یک روز سبز و هیجان انگیز دیگر کرد به نحوی که خوشبینی مفرط به این اخبار تا روز سه شنبه نیز ادامه یافت.

در ساعات پایانی سه شنبه برخی اظهار نظرها از جمله صحبت های رئیس جمهور در خصوص لزوم رفع تحریم ها پیش از هرگونه ملاقات به همراه تمایل سرمایه گذاران کوتاه مدت جهت شناسایی سودهای به دست آمده در این دو هفته موجب افزایش فشار فروش و عقب نشینی قیمت‌ها نسبت به معاملات نیمه اول بازار شد. این موضوع سبب نزول حدود چهار هزار واحدی شاخص کل در ۴۰ دقیقه ابتدای معاملات چهارشنبه شد اما در حالی که سهامداران زیادی اقدام به فروش سهام خود در صف‌های فروش کرده بودند، روند معاملات برعکس شد و در پایان ضمن جبران چهار هزار واحد کاهش یافته شاخص کل روز چهارشنبه را با رشد ۲۰۴ واحدی به پایان رساند تا پرونده معاملات این هفته نیز با افزایش ۴.۷ درصدی شاخص طی پنج روز معاملاتی بسته شود.

نکته قابل تأمل در بهبود وضعیت معاملات روز چهارشنبه، تأثیر مثبت پنج نماد فارس، فولاد، فخاس، فملی و پارسان در شاخص بود که حدود ۱۳۰۰ واحد بر شاخص تأثیر مثبت داشت. افزایش همزمان این پنج نماد تأثیرگذار در شرایطی که روند معاملات عمدتا منفی بود و اخبار تازه‌ای که تأثیر مثبت غیرمنتظره ای بر عملکرد این شرکت‌ها داشته باشد منتشر نشده بود، در منظر پاره ای از صاحب نظران به تلاش برای مدیریت شاخص همزمان با انتشار دستورالعمل اصلاح شده معاملات بازار پایه و همچنین کاهش اعتراضات ناشی از اختلال در هسته معاملات و یکی از نرم افزارهای معاملات آنلاین در روز قبل تعبیر شد.

در این میان گروهی که روز چهارشنبه به واقع از اخبار بنیادی تأثیر مثبت گرفت، گروه قند بود که سهام اکثر شرکت های آن  با تغییر نرخ فروش هر کیلوگرم شکر سفید از ۳۴ هزار ریال به ۴۰۵۰۰ ریال به صف خرید نشستند.

انتشار دستورالعمل جدید معاملات بازار پایه در روز سه شنبه و اطلاعیه فرابورس در این باره موجب موجی از نگرانی در سهامداران شرکت‌های این بازار شد. شرکت فرابورس در اطلاعیه خود اشاره کرده است که تمام نمادهای بازار پایه در پایان معاملات روز چهارشنبه -۱۳ شهریورماه- بسته خواهند شد و پس از اعمال تغییرات لازم و طبقه بندی در سه رنگ قرمز، نارنجی و زرد در روز ۲۵ شهریورماه بازار پایه فعالیت خود را با ساز و کار جدید مجددا از سر خواهد گرفت. این تصمیمات موجب شد تابلوی بازارهای پایه ب و ج سراسر قرمز باشند و سهام بسیاری از شرکت‌های قابل معامله در این بازارها در نرخ ۱۰ درصد منفی صف فروش باشند. در بعضی موارد که محدودیت نوسان نبود کاهش تا ۱۸ درصدی قیمت سهام در یک روز معاملاتی نیز مشاهده شد.

این روزها از گوشه و کنار بازار زمزمه‌های احتمال ریزش قیمت‌ها بیشتر به گوش می رسد. تکنیکال کارهایی که بر این باور هستند، به رسیدن شاخص به سقف کانال صعودی بلند مدت اشاره می کنند که به نظر آنها رسیدن شاخص به این سقف نقطه آغاز سقوط در سال های ۸۳ و ۹۲ بوده است. بسیاری از تحلیلگران بنیادی نیز از افزایش تعداد سهم هایی که نسبت به ارزش ذاتی دارای حباب قیمتی هستند نگرانند و بر این باورند که ترکیدن این حباب‌ها بر سهام دارای بنیاد قوی نیز بی تأثیر نخواهد بود و خشک و تَر در این سقوط با هم خواهند سوخت.

به‌رغم همه این نگرانی ها در شرایطی که بازارهای موازی دچار رکود است، ورود مستقیم و غیرمستقیم نقدینگی به بازار سرمایه همچنان ادامه دارد. با این وجود تدبیر مناسبی جهت پرهیز از حبابی شدن قیمت ها توسط این نقدینگی دیده نمی شود. نه از نهاد ناظر بازار سرمایه فشاری جهت رساندن سهام شناور شرکت ها به حد معقول مشاهده می شود که اگر می شد شرکتی مثل قاسم ایران با هشت درصد سهام شناور و نسبت قیمت سهم به درآمد یا سود هر سهم (P/E) ۴۴ به ارزش بازار ۲۳۰۰ میلیارد تومان نمی رسید و نه مدیران شرکت ها تمایلی به آزادسازی سهامی که در کدهای معاملاتی شرکت های زیرمجموعه جهت پرهیز از نزول ارزش سهام خزانه کرده اند نشان می دهند که اگر چنین می شد ارزش بازار گردشگری میراث فرهنگی با (P/E) ۱۳ به ۲۶۰۰ میلیارد تومان نبود و نه دولت تدبیری به غیر از عرضه سهام شرکت های تأمین اجتماعی در بازار جهت بهره مندی از این نقدینگی در راستای سرمایه گذاری های زیرساختی دارد. انفعال دولت در شرایطی است که بیش از ۷۰ هزار طرح نیمه تمام در کشور به دلیل عدم دسترسی دولت به درآمد کافی و سهم سنگین هزینه های جاری در بودجه دولت معطل مانده اند و نه تنها سرمایه سنگینی از این بابت راکد شده است بلکه در بسیاری موارد با مستهلک شدن سرمایه گذاری انجام شده و یا خارج شدن طرح از توجیه، اساسا این سرمایه از بین رفته تلقی می شود.

جا دارد دولت از این اقبال عمومی به بازار سرمایه بهره برداری کرده و با استفاده از نظر کارشناسان و استفاده از راه کارهای مشارکت عمومی – خصوصی ضمن جذاب کردن سرمایه گذاری در این پروژه های عمرانی از جمله در قالب صندوق – پروژه های قابل معامله در بازار در اقتصاد کشور ایجاد تحرک و اشتغال نماید و همچنین جلوی سقوط ناشی از رشد حبابی قیمت ها در بازار سرمایه را بگیرد. دولت می تواند به عنوان نمونه با ارائه لایحه دو فوریتی به مجلس در خصوص طرح های نیمه تمام اولویت دار اقدام به انعقاد قرارداد خرید تضمینی خدمات نماید به نحوی که بازدهی معقولی جهت سرمایه گذاران فراهم آورد.

در این هفته شرکت سرمایه گذاری اهداف وابسته به صندوق بازنشستگی کارکنان وزارت نفت صورت‌های مالی برای سال منتهی به ۳۱ اردیبهشت ۹۸ خود نمود. این امر بر اساس تکلیف قانونیست که شرکت های مشمول اصل ۴۴ قانون اساسی الزاما باید نسبت به انتشار صورت‌های مالی خود در سامانه کدال اقدام نمایند. بر این اساس در ازای میانگین ۵۰ هزار میلیارد تومان دارایی به ارزش دفتری  بر اساس صورت‌های مالی تلفیقی سود خالص شش هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان نتیجه عملکرد این گروه بوده است. به این ترتیب نرخ بازده دارایی ۱۲ درصد شده که اگر چه نسبت به سایر صندوق‌های بازنشستگی ممکن است نرخ بهتری باشد اما در مجموع و در برابر تعهدات سنگین این صندوق‌ها تأمل برانگیز است.

از نکات دیگری که در صورت‌های مالی این شرکت مشخص است واگذاری شرکت هواپیمائی کارون (نفت سابق) به بخش خصوصی توسط سرمایه گذاری اهداف است. شرکت هواپیمائی کارون با ۹۳ سال سابقه فعالیت سال ها به عنوان بازوی لجستیک هوایی وزارت نفت فعالیت نموده بود و بر اساس آمارنامه حمل و نقل هوایی در سال ۱۳۹۶ حدود سه درصد از سهم جابجایی مسافر در خطوط هوایی داخل کشور را در اختیار داشت. فروش این شرکت در بهمن ماه ۱۳۹۷ بر اساس مزایده به قیمت ۱۴۵۱ میلیارد ریال به صورت اقساط انجام شده و خریدار آن شخص حقیقی به نام یداله پروانه زاده اصفهانی بوده که در رسانه ها از وی به عنوان مالک مبل تشریفات و برج ساز خوزستانی یاد شده است.

این شرکت قدیمی در حالی به قیمت ۱۴۵ میلیارد تومان فروخته شده و از آن به عنوان یک موفقیت یاد شده است که در حال حاضر ارزش بازار شرکت‌های حمل و نقل جاده ای در بازار سرمایه به ۵۰۰ و ۹۰۰ میلیارد تومان رسیده است و حتی تمامی شرکت‌های دامداری در بازار سرمایه (فارغ  از غیر قابل قیاس بودن دو صنعت) ارزش بازاری به مراتب بالاتر از این دارند.

نکته قابل تأمل این است که بر اساس صورت‌های مالی سال ۱۳۹۶ هواپیمائی کارون که به صورت عمومی منتشر شده است این شرکت در پایان سال مذکور دارای ۱۹۵۰ میلیارد ریال دارایی به ارزش دفتری شامل ۹ فروند هواپیما بوده، ۱۵۲۶ میلیارد ریال درآمد داشته و به‌رغم تمام معضلات گریبانگیر صنعت هوایی و مدیریت خصولتی دچار مشکل زیاندهی نبوده و زیان انباشته نیز نداشته است.

اگر این نحو معامله را به سایر تصمیم گیری های این گونه شرکت ها تعمیم دهیم تا حدودی متوجه دلیل بازدهی پائین نسبت به دارایی این شرکت ها خواهیم شد. مدیران سرمایه گذاری اهداف یکی از دلایل فروش هواپیمائی نفت را عدم تخصص مجموعه در مدیریت چنین شرکتی دانسته اند که باید پرسید آیا سرمایه گذاری بیش از ۱۰۰۰ میلیارد تومانی در املاک و مستغلات به دلیل تخصص این مجموعه در این امر است؟ در هر حال با توجه به اینکه مدیران اهداف معامله هواپیمائی کارون را کاملا شفاف می دانند خوب است گزارشات ارزشگذاری مرتبط را به صورت عمومی منتشر نمایند تا در معرض قضاوت تحلیلگران قرار گیرد.

قابل ذکر است که "این نوشته حاوی هیچ توصیه ای برای هر گونه تصمیم سرمایه گذاری شامل خرید و فروش نبوده و صرفا بیان رویدادهای مرتبط با بازار سرمایه و نظر شخصی نگارنده است بنابراین مسئولیت هر گونه تصمیم بر عهده سرمایه گذاران خواهد بود."

** کارشناس ارشد مدریت مالی، تحلیل‌گر بازار سرمایه و بورس

کد خبر 387643

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.